مهدی قندهاری- سفر رییس کل بانک مرکزی به واشنگتن با حاشیه‌هایی همراه بود چرا که آقای رییس کل در دیدار با مقامات آمریکایی از کارشکنی‌های آمریکا در اجرای صحیح برجام گله کرد و از آنها خواست به تعهدات خود پایبند باشند. با این حال از مذاکره و صحبت با وزیر خزانه‌داری آمریکا و سخنرانی در شورای روابط خارجی گرفته تا ملاقات با هیات‌ها و مقامات پولی و مالی کشورهای مختلف، همگی نشان از یک چیز داشت و اینکه امروز سیف به عنوان رییس هیات ایرانی و تمام همکارانش در جهت عملیاتی شدن مفاد برجام با تمام توان در جهت تسهیل روابط پولی و مالی همت گماشته‌اند. بر همین اساس خبر‌نگار «جهان صنعت» که در حاشیه نشست‌ها دنبال فرصتی بود تا با رییس کل بانک مرکزی پای گفت‌و‌گو بنشیند، وقتی با آقایان منجمی و نادعلی (دستیاران آقای مجرد در صندوق بین‌المللی پول و هماهنگ‌کننده برنامه‌های آقای دکتر سیف در واشنگتن) برای گرفتن وقت گفت‌و‌گو رایزنی می‌کرد به سختی زمانی برای گفت‌و‌گو پیدا می‌شد تا اینکه بالاخره بین جلسه با هیاتی از الجزایر و فرانسه که در دفتر ایران در مقر صندوق بین‌المللی پول در واشنگتن برگزار شد، فرصتی دست داد تا در مورد نتایج برنامه کاری رییس کل بانک مرکزی در واشنگتن و برخی موضوعات مربوط به برجام از وی جویا شویم. گفت‌و‌گو «جهان صنعت» با ولی‌الله سیف، رییس کل بانک مرکزی در پی می‌آید. در دوران پسا‌تحریم که بخشی از دارایی‌های ارزی ایران آزاد شده است، سیاست بانک مرکزی برای مدیریت این منابع چیست؟ سیاست اقتصادی که دولت برای مدیریت منابع ارزی آزاد‌شده در پیش گرفته، این است که از این منابع بهترین استفاده را بکند تا این منابع در جهت واردات کالاهای سرمایه‌ای، خطوط تولید و ایجاد ظرفیت‌های جدید تولید به کار گرفته شود تا از این طریق افزایش اشتغال، رشد صادرات کالاهای غیرنفتی، افزایش تولید و رشد اقتصادی نمایان شود. بنابراین تمام برنامه‌ریزی‌ها بر این مبناست که بتوانیم از این منابع در جهت رونق اقتصادی استفاده کنیم. با توجه به سفر مسوولان بلند‌پایه کشورهای اروپایی و مدیران شرکت‌های بزرگ تجاری جهت تسهیل روابط تجاری و فروش کالا و خدمات به ایران، برنامه و سیاست بانک مرکزی در تخصیص منابع ارزی برای واردات چیست؟ سیاست ما یکسان‌سازی نرخ ارز است به این معنی که بازار ارز به شکل شناور مدیریت‌شده اداره شود. بنابراین تخصیص بهینه منابع ارزی محدودی که وجود دارد با مشخص شدن تعرفه‌های کالاها می‌تواند زمینه‌های گرایش این منابع محدود و تخصیص به واردات خاص را روشن کند. حال در سال‌جاری تصمیم گرفته‌ایم با وضع تعرفه‌های خاص کالاهایی در جهت حمایت از تولید و در جهت جذب کالاهای سرمایه‌ای بتوانیم از منابع ارزی آزاد شده در جهت واردات کالاهای خاص استفاده کنیم. در فضای پسا‌تحریم به نظر می‌رسد ایران بیشتر گیرنده کالا و خدمات خواهد بود، برنامه و سیاست بانک مرکزی برای تنظیم و کنترل تراز تجاری چیست؟آیا تسهیلات و مشوق‌هایی برای صادرکنندگان در نظر گرفته شده است؟ بانک مرکزی مسوولیت رعایت تراز پرداخت کشور را دارد. این رعایت باعث می‌شود مراقبت کنیم که تعهد ارزی بیشتر از بنیه کشور برای پرداخت بدهی‌هایش ایجاد نشود. بانک مرکزی به صورت کلان باید از تراز ارزی مراقبت کند که عدم تعادل به وجود نیاید که در نتیجه این آرامش در اقتصاد استمرار پیدا کند ولی با حفظ این مطلب و توجه به این نکته سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران می‌تواند کنار این قضیه باشد مخصوصا زمانی که می‌خواهد کالاهای صادراتی تولید کند. ما در رابطه با انجام پروژه‌های صنعتی و سرمایه‌گذاری در کشور که بخواهد کالاهای مصرفی داخل را تولید کند و بعد از منابع ارزی کشور اقساط را بازپرداخت و فاینانس آن پروژه داده شود طبیعتا محدودیت داریم ولی اگر آن پروژه صادراتی باشد و بتواند ارزآوری داشته باشد از محل ارزآوری خود فاینانس را پرداخت می‌کند بنابراین با توجه به محدودیت‌های موجود یک جهت‌گیری عمومی است که تشویق شود به جذب سرمایه‌گذاری تا از منابع به شکل فاینانس استفاده شود. یعنی بهترین نوع سرمایه‌گذاری خارجی، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشور است که چون هم تکنولوژی با خود به همراه دارد و هم ایجاد اشتغال می‌کند و هم صادرات را توسعه می‌دهد. اقتصاد ما باید درون‌زا و برون‌گرا باشد درون‌زا بودن یعنی از امکانات داخلی خود استفاده و رشد کند و برون‌گرا یعنی صادرات به اقتصاد‌های دیگر و جذب منابع جدید تا بتواند رشد کند علاوه بر این دانش‌بنیان بودن و مردمی بودن و عدالت محوری موارد دیگر است که می‌تواند ساختار ثبات و آرامش و استمرار برنامه‌ریزی‌های اقتصادی را تضمین کند.یکی از پیش‌نیازهای حرکت به سمت توسعه این است که اقتصاد ایران از یک ثبات مناسب برخوردار باشد و پیش‌بینی‌پذیر باشد یعنی سرمایه‌گذار بتواند پیش‌بینی کند که در سال آینده نرخ ارز تورم چقدر است تا با این پیش‌بینی‌ها منطق‌های اقتصادی به آن کمک کند که چه اقداماتی می‌تواند برای آنها سودآور باشد و بین گزینه‌های مختلف بهترین را انتخاب می‌کند. لطفا محورهای گفت‌وگو‌های خود با مقامات پولی و مالی سایر کشورهای دنیا را بفرمایید؟ فضای گفت‌وگوها را چطور ارزیابی کردید؟ پیش بینی شما از آینده مراودات مالی ایران با دنیا چیست؟ در کشور درباره کندی دستیابی به اهداف پیش‌بینی شده در سند برجام با عدم رضایت‌هایی مواجه هستیم. اما آنچه مسلم است روز به روز شاهد گشایش‌های بیشتری در مراودات بین‌المللی هستیم. به طوری که پس از اجرای برجام ظرف مدت دوماه روابط کارگذاری ایران از 20 مورد به 300 مورد رسید و هر روز هم کانال‌های بانکی بیشتری به دایره ارتباطات بانکی ایران متصل می‌شوند. با این حال ما گله مندیم که چرا بر اساس سند برجام مفاد آن به سرعت انجام نمی‌شود و در سفر به واشنگتن هم یکی از مهم ترین پیگیری‌های بنده از مسوولان آمریکایی همین است که چرا طرفین توافق به تعهدات برجام پایبند نیستند و چرا هنوز هم بانک‌های اروپایی به دلیل جریمه‌های سنگینی که در گذشته به دلیل مراودات مالی با ایران از سوی آمریکا شده‌اند احتیاط می‌کنند و ابهام دارند بابت اینکه می‌تواند رابطه خود را با ایران شروع کنند و باید آمریکای‌ها این اطمینان را دهند تا اینکه اقتصاد ایران بتواند با اقتصاد بین‌المللی ارتباط برقرار کنند و این یکی از مطالبات اصلی ایران از غرب است و در سفر به واشنگتن هم به صورت شفاف مطرح کردم و طبیعتا به دنبال این هستیم تا هرچه سریع‌تر به دستاوردهای سند برجام دست یابیم. سند برجام و اجرای برجام دستاورد بسیار بزرگی است که اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد و آثار مثبتی را دارد. منتهی باید به صورت کامل به تمام آن برسیم و این فشارها در جهت تحقق صددرصد برجام است. آیا جنابعالی طی سخنرانی در شورای روابط خارجی به این موضوع اشاره کردید که «باید به ایران اجازه استفاده از سیستم مالی آمریکا» داده شود؟ ما دو گروه تحریم داشتیم که تحریم‌های اولیه که اصلا ارتباطی به فعالیت‌های هسته‌ای ایران نداشت. تحریم‌های ثانویه هم به فعالیت‌های هسته‌ای برمی‌گردد. در سندبرجام آمده است که استفاده از سیستم مالی آمریکا جزو تحریم‌های اولیه است. استفاده ازسیستم مالی آمریکا و U-TRUN هم خواسته بنده نبوده است که متاسفانه در رسانه‌ها منعکس شده است من یک مطلب گفتم، آن هم اینکه بر اساس سند برجام تمام طرف‌های این تفاهم موظف هستند شرایطی را ایجاد کنند که به صورت موثر این سند عملیاتی شود و عملیاتی شدن این سند مستلزم آن است که تمام بانک‌های ایرانی بتوانند ارتباطات عادی خودشان را با بانک‌های اروپایی و بین‌المللی برقرار کنند البته منظورم بانک‌های آمریکایی نیست چون آنها جزو تحریم‌های اولیه است که رفع نشده است. ضمن اینکه از گذشته ایران دلار را از چرخه مبادلات خود خارج کرده است و در حال حاضر هم قصد نداریم در مبادلات خود از دلار استفاده کنیم چراکه این موضوع جزو تحریم‌های اولیه است منتها ما می‌خواهیم امکان تبدیل ارزهای مختلف برای ما فراهم شود. ما از طرف آمریکایی می‌خواهیم که فضا را برای این اقدام ما مهیا کند و اگر گفته می‌شود این اقدام نیز نیازمند این است که ایران از سیستم مالی آمریکایی استفاده کند، نظر آنهاست و ما به هیچ‌وجه اصراری بر استفاده از سیستم مالی آمریکا نداریم. به همین دلیل توقع ما بسیار شفاف و روشن است و می‌خواهیم از سایر ارزها به غیر از دلار استفاده کنیم و در سرعت تبدیل ارزها و جابه‌جایی‌ها هیچ‌گونه خللی ایجاد نشود. در رابطه با مراودات مالی با ایران، بین وزارت خزانه‌داری، وزارت خارجه و مجلس نمایندگان و سنا، روی یکسری موضوعات اختلاف نظر وجود دارد. آیا این مناقشه در رابطه با مفاد برجام است؟ در برجام مشخص است که در تحریم‌های اولیه استفاده ایران از دلار و سیستم مالی آمریکایی منع شده است بنابراین ما در این مرحله که هنوز تحریم‌های اولیه وجود دارد، قصد استفاده از سیستم‌های مالی آمریکایی را نداریم. فقط در این سند آمده است که بانک‌های ایرانی می‌توانند با سایر سیستم‌های مالی کشورهای دنیا به صورت عادی کار کنند و فضای بین‌المللی باید اجازه این کار را بدهد و اگر اقدامی کردند که برای انجام کار عادی و جاری ما الزام‌آور شود که باید به سمت سیستم مالی آمریکا برویم، این تصمیم با آنهاست و خودشان باید اصلاح کنند و ما به هیچ‌وجه قصد استفاده از سیستم مالی آمریکا را نداریم. اگر زمانی بخواهیم یورو را به دلار تبدیل کنیم، برای ما ممنوع است چون باید از سیستم مالی آمریکا استفاده شود اما وقتی قرار است به عنوان مثال ین تبدیل به یورو شود، هیچ دلیلی برای ممنوعیت ندارد. به هر حال با این مذاکرات امیدوارم هر چه سریع‌تر این مطلب عادی شود. تا سال 2008 ایران می‌توانست معاملات بین‌المللی را با دلار تسویه دارد. آیا برنامه‌ای برای بازگرداندن این امکان تسویه وجود دارد؟ حذف u-tru- و محدودیت استفاده از دلار به نفع خود آمریکایی‌ها نیست منتها اگر هم این ارتباط نباشد برای ایران مشکلی نیست چراکه این بخش جزو برجام نیست و ما نمی‌توانیم در مطالبه خود این خواسته را داشته باشیم. با توجه به اینکه در مفاد برجام اجازه صدور کارت‌های بین‌المللی داده شده است، تا چه‌اندازه زیرساختهای حقوقی و بانکی را برای پیاده‌سازی این مساله مناسب می‌بینید؟ در حال حاضر زیرساختهای لازم برای صدور کارت‌های بین‌المللی فراهم و در بانک‌های کشورمان این اقدامات شروع شده است به طوری که به زودی امکان استفاده از یکی از کارت‌های ژاپنی به وجود می‌آید. یک کارت اعتباری چینی هم که در گذشته نمی‌توانستیم از آن استفاده کنیم، زمینه استفاده از آن مهیا شده است، با دیگر کشور‌ها هم برای برقرای ارتباط درحال مذاکره هستیم.
مهدی قندهاری- سفر رییس کل بانک مرکزی به واشنگتن با حاشیه‌هایی همراه بود چرا که آقای رییس کل در دیدار با مقامات آمریکایی از کارشکنی‌های آمریکا در اجرای صحیح برجام گله کرد و از آنها خواست به تعهدات خود پایبند باشند. با این حال از مذاکره و صحبت با وزیر خزانه‌داری آمریکا و سخنرانی در شورای روابط خارجی گرفته تا ملاقات با هیات‌ها و مقامات پولی و مالی کشورهای مختلف، همگی نشان از یک چیز داشت و اینکه امروز سیف به عنوان رییس هیات ایرانی و تمام همکارانش در جهت عملیاتی شدن مفاد برجام با تمام توان در جهت تسهیل روابط پولی و مالی همت گماشته‌اند. بر همین اساس خبر‌نگار «جهان صنعت» که در حاشیه نشست‌ها دنبال فرصتی بود تا با رییس کل بانک مرکزی پای گفت‌و‌گو بنشیند، وقتی با آقایان منجمی و نادعلی (دستیاران آقای مجرد در صندوق بین‌المللی پول و هماهنگ‌کننده برنامه‌های آقای دکتر سیف در واشنگتن) برای گرفتن وقت گفت‌و‌گو رایزنی می‌کرد به سختی زمانی برای گفت‌و‌گو پیدا می‌شد تا اینکه بالاخره بین جلسه با هیاتی از الجزایر و فرانسه که در دفتر ایران در مقر صندوق بین‌المللی پول در واشنگتن برگزار شد، فرصتی دست داد تا در مورد نتایج برنامه کاری رییس کل بانک مرکزی در واشنگتن و برخی موضوعات مربوط به برجام از وی جویا شویم. گفت‌و‌گو «جهان صنعت» با ولی‌الله سیف، رییس کل بانک مرکزی در پی می‌آید. در دوران پسا‌تحریم که بخشی از دارایی‌های ارزی ایران آزاد شده است، سیاست بانک مرکزی برای مدیریت این منابع چیست؟ سیاست اقتصادی که دولت برای مدیریت منابع ارزی آزاد‌شده در پیش گرفته، این است که از این منابع بهترین استفاده را بکند تا این منابع در جهت واردات کالاهای سرمایه‌ای، خطوط تولید و ایجاد ظرفیت‌های جدید تولید به کار گرفته شود تا از این طریق افزایش اشتغال، رشد صادرات کالاهای غیرنفتی، افزایش تولید و رشد اقتصادی نمایان شود. بنابراین تمام برنامه‌ریزی‌ها بر این مبناست که بتوانیم از این منابع در جهت رونق اقتصادی استفاده کنیم. با توجه به سفر مسوولان بلند‌پایه کشورهای اروپایی و مدیران شرکت‌های بزرگ تجاری جهت تسهیل روابط تجاری و فروش کالا و خدمات به ایران، برنامه و سیاست بانک مرکزی در تخصیص منابع ارزی برای واردات چیست؟ سیاست ما یکسان‌سازی نرخ ارز است به این معنی که بازار ارز به شکل شناور مدیریت‌شده اداره شود. بنابراین تخصیص بهینه منابع ارزی محدودی که وجود دارد با مشخص شدن تعرفه‌های کالاها می‌تواند زمینه‌های گرایش این منابع محدود و تخصیص به واردات خاص را روشن کند. حال در سال‌جاری تصمیم گرفته‌ایم با وضع تعرفه‌های خاص کالاهایی در جهت حمایت از تولید و در جهت جذب کالاهای سرمایه‌ای بتوانیم از منابع ارزی آزاد شده در جهت واردات کالاهای خاص استفاده کنیم. در فضای پسا‌تحریم به نظر می‌رسد ایران بیشتر گیرنده کالا و خدمات خواهد بود، برنامه و سیاست بانک مرکزی برای تنظیم و کنترل تراز تجاری چیست؟آیا تسهیلات و مشوق‌هایی برای صادرکنندگان در نظر گرفته شده است؟ بانک مرکزی مسوولیت رعایت تراز پرداخت کشور را دارد. این رعایت باعث می‌شود مراقبت کنیم که تعهد ارزی بیشتر از بنیه کشور برای پرداخت بدهی‌هایش ایجاد نشود. بانک مرکزی به صورت کلان باید از تراز ارزی مراقبت کند که عدم تعادل به وجود نیاید که در نتیجه این آرامش در اقتصاد استمرار پیدا کند ولی با حفظ این مطلب و توجه به این نکته سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران می‌تواند کنار این قضیه باشد مخصوصا زمانی که می‌خواهد کالاهای صادراتی تولید کند. ما در رابطه با انجام پروژه‌های صنعتی و سرمایه‌گذاری در کشور که بخواهد کالاهای مصرفی داخل را تولید کند و بعد از منابع ارزی کشور اقساط را بازپرداخت و فاینانس آن پروژه داده شود طبیعتا محدودیت داریم ولی اگر آن پروژه صادراتی باشد و بتواند ارزآوری داشته باشد از محل ارزآوری خود فاینانس را پرداخت می‌کند بنابراین با توجه به محدودیت‌های موجود یک جهت‌گیری عمومی است که تشویق شود به جذب سرمایه‌گذاری تا از منابع به شکل فاینانس استفاده شود. یعنی بهترین نوع سرمایه‌گذاری خارجی، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشور است که چون هم تکنولوژی با خود به همراه دارد و هم ایجاد اشتغال می‌کند و هم صادرات را توسعه می‌دهد. اقتصاد ما باید درون‌زا و برون‌گرا باشد درون‌زا بودن یعنی از امکانات داخلی خود استفاده و رشد کند و برون‌گرا یعنی صادرات به اقتصاد‌های دیگر و جذب منابع جدید تا بتواند رشد کند علاوه بر این دانش‌بنیان بودن و مردمی بودن و عدالت محوری موارد دیگر است که می‌تواند ساختار ثبات و آرامش و استمرار برنامه‌ریزی‌های اقتصادی را تضمین کند.یکی از پیش‌نیازهای حرکت به سمت توسعه این است که اقتصاد ایران از یک ثبات مناسب برخوردار باشد و پیش‌بینی‌پذیر باشد یعنی سرمایه‌گذار بتواند پیش‌بینی کند که در سال آینده نرخ ارز تورم چقدر است تا با این پیش‌بینی‌ها منطق‌های اقتصادی به آن کمک کند که چه اقداماتی می‌تواند برای آنها سودآور باشد و بین گزینه‌های مختلف بهترین را انتخاب می‌کند. لطفا محورهای گفت‌وگو‌های خود با مقامات پولی و مالی سایر کشورهای دنیا را بفرمایید؟ فضای گفت‌وگوها را چطور ارزیابی کردید؟ پیش بینی شما از آینده مراودات مالی ایران با دنیا چیست؟ در کشور درباره کندی دستیابی به اهداف پیش‌بینی شده در سند برجام با عدم رضایت‌هایی مواجه هستیم. اما آنچه مسلم است روز به روز شاهد گشایش‌های بیشتری در مراودات بین‌المللی هستیم. به طوری که پس از اجرای برجام ظرف مدت دوماه روابط کارگذاری ایران از 20 مورد به 300 مورد رسید و هر روز هم کانال‌های بانکی بیشتری به دایره ارتباطات بانکی ایران متصل می‌شوند. با این حال ما گله مندیم که چرا بر اساس سند برجام مفاد آن به سرعت انجام نمی‌شود و در سفر به واشنگتن هم یکی از مهم ترین پیگیری‌های بنده از مسوولان آمریکایی همین است که چرا طرفین توافق به تعهدات برجام پایبند نیستند و چرا هنوز هم بانک‌های اروپایی به دلیل جریمه‌های سنگینی که در گذشته به دلیل مراودات مالی با ایران از سوی آمریکا شده‌اند احتیاط می‌کنند و ابهام دارند بابت اینکه می‌تواند رابطه خود را با ایران شروع کنند و باید آمریکای‌ها این اطمینان را دهند تا اینکه اقتصاد ایران بتواند با اقتصاد بین‌المللی ارتباط برقرار کنند و این یکی از مطالبات اصلی ایران از غرب است و در سفر به واشنگتن هم به صورت شفاف مطرح کردم و طبیعتا به دنبال این هستیم تا هرچه سریع‌تر به دستاوردهای سند برجام دست یابیم. سند برجام و اجرای برجام دستاورد بسیار بزرگی است که اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد و آثار مثبتی را دارد. منتهی باید به صورت کامل به تمام آن برسیم و این فشارها در جهت تحقق صددرصد برجام است. آیا جنابعالی طی سخنرانی در شورای روابط خارجی به این موضوع اشاره کردید که «باید به ایران اجازه استفاده از سیستم مالی آمریکا» داده شود؟ ما دو گروه تحریم داشتیم که تحریم‌های اولیه که اصلا ارتباطی به فعالیت‌های هسته‌ای ایران نداشت. تحریم‌های ثانویه هم به فعالیت‌های هسته‌ای برمی‌گردد. در سندبرجام آمده است که استفاده از سیستم مالی آمریکا جزو تحریم‌های اولیه است. استفاده ازسیستم مالی آمریکا و U-TRUN هم خواسته بنده نبوده است که متاسفانه در رسانه‌ها منعکس شده است من یک مطلب گفتم، آن هم اینکه بر اساس سند برجام تمام طرف‌های این تفاهم موظف هستند شرایطی را ایجاد کنند که به صورت موثر این سند عملیاتی شود و عملیاتی شدن این سند مستلزم آن است که تمام بانک‌های ایرانی بتوانند ارتباطات عادی خودشان را با بانک‌های اروپایی و بین‌المللی برقرار کنند البته منظورم بانک‌های آمریکایی نیست چون آنها جزو تحریم‌های اولیه است که رفع نشده است. ضمن اینکه از گذشته ایران دلار را از چرخه مبادلات خود خارج کرده است و در حال حاضر هم قصد نداریم در مبادلات خود از دلار استفاده کنیم چراکه این موضوع جزو تحریم‌های اولیه است منتها ما می‌خواهیم امکان تبدیل ارزهای مختلف برای ما فراهم شود. ما از طرف آمریکایی می‌خواهیم که فضا را برای این اقدام ما مهیا کند و اگر گفته می‌شود این اقدام نیز نیازمند این است که ایران از سیستم مالی آمریکایی استفاده کند، نظر آنهاست و ما به هیچ‌وجه اصراری بر استفاده از سیستم مالی آمریکا نداریم. به همین دلیل توقع ما بسیار شفاف و روشن است و می‌خواهیم از سایر ارزها به غیر از دلار استفاده کنیم و در سرعت تبدیل ارزها و جابه‌جایی‌ها هیچ‌گونه خللی ایجاد نشود. در رابطه با مراودات مالی با ایران، بین وزارت خزانه‌داری، وزارت خارجه و مجلس نمایندگان و سنا، روی یکسری موضوعات اختلاف نظر وجود دارد. آیا این مناقشه در رابطه با مفاد برجام است؟ در برجام مشخص است که در تحریم‌های اولیه استفاده ایران از دلار و سیستم مالی آمریکایی منع شده است بنابراین ما در این مرحله که هنوز تحریم‌های اولیه وجود دارد، قصد استفاده از سیستم‌های مالی آمریکایی را نداریم. فقط در این سند آمده است که بانک‌های ایرانی می‌توانند با سایر سیستم‌های مالی کشورهای دنیا به صورت عادی کار کنند و فضای بین‌المللی باید اجازه این کار را بدهد و اگر اقدامی کردند که برای انجام کار عادی و جاری ما الزام‌آور شود که باید به سمت سیستم مالی آمریکا برویم، این تصمیم با آنهاست و خودشان باید اصلاح کنند و ما به هیچ‌وجه قصد استفاده از سیستم مالی آمریکا را نداریم. اگر زمانی بخواهیم یورو را به دلار تبدیل کنیم، برای ما ممنوع است چون باید از سیستم مالی آمریکا استفاده شود اما وقتی قرار است به عنوان مثال ین تبدیل به یورو شود، هیچ دلیلی برای ممنوعیت ندارد. به هر حال با این مذاکرات امیدوارم هر چه سریع‌تر این مطلب عادی شود. تا سال 2008 ایران می‌توانست معاملات بین‌المللی را با دلار تسویه دارد. آیا برنامه‌ای برای بازگرداندن این امکان تسویه وجود دارد؟ حذف u-tru- و محدودیت استفاده از دلار به نفع خود آمریکایی‌ها نیست منتها اگر هم این ارتباط نباشد برای ایران مشکلی نیست چراکه این بخش جزو برجام نیست و ما نمی‌توانیم در مطالبه خود این خواسته را داشته باشیم. با توجه به اینکه در مفاد برجام اجازه صدور کارت‌های بین‌المللی داده شده است، تا چه‌اندازه زیرساختهای حقوقی و بانکی را برای پیاده‌سازی این مساله مناسب می‌بینید؟ در حال حاضر زیرساختهای لازم برای صدور کارت‌های بین‌المللی فراهم و در بانک‌های کشورمان این اقدامات شروع شده است به طوری که به زودی امکان استفاده از یکی از کارت‌های ژاپنی به وجود می‌آید. یک کارت اعتباری چینی هم که در گذشته نمی‌توانستیم از آن استفاده کنیم، زمینه استفاده از آن مهیا شده است، با دیگر کشور‌ها هم برای برقرای ارتباط درحال مذاکره هستیم.