معافیت مالیاتی افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی

براساس مصوبه 31 تیرماه 94 مجلس شورای اسلامی، اصلاحاتی در قانون مالیات مستقیم صورت گرفت که موارد مرتبط با تجدید ارزیابی دارایی‌ها در این قانون ابهاماتی ایجاد می‌کرد. به منظور رفع ابهامات، محمد فطانت، رییس سازمان بورس طی نامه‌ای از سازمان امور مالیاتی استعلام به عمل آورد و رییس سازمان امور مالیاتی طی پاسخ کتبی، شرایط معافیت مالیاتی ناشی از انجام افزایش سرمایه شرکت‌ها از محل مازاد تجدید ارزیابی را تشریح کرد. به گزارش سنا، بر این اساس با هدف تکمیل اطلاع‌رسانی، متن مکاتبات و مستندات مربوطه که روابط عمومی سازمان در اختیار قرار داده است، به شرح ذیل منتشر می‌شود. متن نامه استعلام رییس محترم سازمان امور مالیاتی همان‌گونه که مستحضرید براساس مصوبه 31 تیرماه 94 مجلس شورای اسلامی، اصلاحاتی در قانون مالیات مستقیم صورت پذیرفته که اهم موارد مرتبط با تجدید ارزیابی دارایی‌ها در قانون یادشده به شرح زیر می‌باشد: 1- در بند «39» قانون اصلاح قانون مالیات مستقیم عنوان شده است که متن زیر جایگزین ماده «149» و تبصره‌های آن می‌گردد: تبصره «یک»- افزایش بهای ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌های اشخاص حقوقی، با رعایت استانداردهای حسابداری مشمول پرداخت مالیات بر درآمد نیست و هزینه استهلاک ناشی از افزایش تجدید ارزیابی‌ها به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی تلقی نمی‌شود. در زمان فروش یا معاوضه دارایی‌های تجدید ارزیابی شده، مابه‌التفاوت قیمت فروش و ارزش دفتری بدون اعمال تجدید ارزیابی در محاسبه درآمد مشمول مالیات منظور می‌شود. آیین‌نامه اجرایی این تبصره درمورد نحوه تجدید ارزیابی، فروش و استهلاک دارایی‌های تجدید ارزیابی شده و سایر الزامات و ترتیبات اجرایی که با رعایت استانداردهای حسابداری تهیه می‌شود، به پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی ظرف مدت شش ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون (اول فروردین 95) به تصویب هیات وزیران می‌رسد. 2- در بند «60» قانون اصلاح قانون مالیات مستقیم اشاره شده که ماده «282» به قانون مالیات مستقیم الحاق می‌گردد. براساس جزء 2 ماده «282» قانون یاد شده احکام مالیاتی ماده «17» قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی در تامین نیازهای کشور و تقویت آنها در امر صادرات از ابتدای سال 95 لغو می‌گردد. در خصوص آیین‌نامه اجرایی ماده «17» قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی در تامین نیازهای کشور و تقویت آنها در امر صادرات و اصلاحیه آن نیز موارد زیر قابل ملاحظه می‌باشد: 1- براساس ماده «2» آیین‌نامه اجرایی فوق‌الذکر «بنگاه‌های اقتصادی که طی پنج سال اخیر اقدام به تجدید ارزیابی دارایی‌های خود ننموده‌اند، در صورتی‌که با رعایت مقررات قانونی و مفاد این آیین‌نامه، دارایی‌های خود را از 25 شهریور 91 تا 24 شهریور 96 تجدید ارزیابی نموده و مازاد حاصل از آن را به حساب سرمایه منظور نمایند، از شمول مالیات معاف خواهند بود.» 2. مطابق تبصره «3» ماده «2» آیین‌نامه مذکور به منظور استفاده از معافیت مالیاتی ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌ها «اشخاص حقوقی که تا پایان سال تجدید ارزیابی افزایش سرمایه ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌های خود را در اداره ثبت شرکت‌ها ثبت ننمایند، موظفند مبالغ ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌ها را طی سال مذکور در دفاتر قانونی به حساب مازاد ناشی تجدید ارزیابی منظور و حداکثر تا پایان سال مالی بعد از تجدید ارزیابی دارایی‌ها، در اداره ثبت شرکت‌ها ثبت و ظرف همین مدت به حساب سرمایه در دفاتر قانونی، طی سال بعد از تجدید ارزیابی منظور نمایند.» با در نظر گرفتن مواد قانونی یاد شده و در راستای رسیدگی به درخواست‌های افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها، سوالاتی به شرح زیر برای این سازمان مطرح می‌باشد: 1- آیا شرکت‌هایی که تا پیش از پایان مهلت قانونی مقرر در آیین‌نامه اجرایی ماده «17» قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی در تامین نیازهای کشور و تقویت آنها در امر صادرات و اصلاحیه آن، نسبت به تجدید ارزیابی دارایی‌های خود اقدام نموده و مازاد حاصل از آن را به حساب سرمایه منظور نمایند، همچنان از معافیت مالیاتی مربوطه برخوردار خواهند شد یا اینکه از ابتدای سال 95 معافیت مالیاتی مربوط به انتقال مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها به حساب سرمایه لغو خواهد شد؟ 2- آیا شرکت‌هایی که در سال 94 اقدام به تجدید ارزیابی دارایی‌های خود نموده و مازاد مزبور را در این سال در دفاتر خود ثبت نماید، می‌توانند به منظور استفاده از معافیت مالیاتی تا پایان سال مالی بعد از تجدید ارزیابی دارایی‌ها (انتهای سال 95) نسبت به ثبت افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی اقدام نمایند و از معافیت مالیاتی مربوطه استفاده نماید؟ باعنایت به موارد عنوان شده، مقتضی است دستور فرمائید نظر آن سازمان محترم در خصوص ابهامات مطرح شده به این سازمان اعلام گردد. پاسخ استعلام رییس محترم سازمان بورس و اوراق بهادار بازگشت به نامه شماره 122/4965 در 10 اسفند 94 در خصوص تجدید ارزیابی دارایی‌ها به آگاهی می‌رساند: 1- براساس ماده «17» قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی در تامین نیازهای کشور و تقویت آنها در امر صادرات و اصلاح ماده «104» قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب اول مرداد 91 ابلاغی طی بخشنامه شماره 200/12392 در 21 شهریور 91 افزایش سرمایه بنگاه‌های اقتصادی ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌های آنها از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این قانون به مدت پنج سال از شمول مالیات معاف است مشروط برآنکه متعاقب آن به نسبت استهلاک دارایی مربوطه یا در زمان فروش، مبنای محاسبه مالیات اصلاح گردد و بنگاه یاد شده طی پنج سال اخیر تجدید ارزیابی نشده باشد. 2- بر اساس ماده «2» آیین‌نامه اجرایی ماده «17» قانون مذکور موضوع تصویب نامه شماره 90836/ت 48793ه در 18 تیرماه 92 هیات محترم وزیران بنگاه‌های اقتصادی که طی پنج سال اخیر اقدام به تجدید ارزیابی دارایی‌های خود ننموده‌اند در صورتی که با رعایت مقررات قانونی و مفاد این آیین‌نامه دارایی‌های خود را از 25 شهریور 91 تا 24 شهریور 96 تجدید ارزیابی نموده و مازاد حاصل از آن را به حساب سرمایه منظور نمایند از شمول مالیات معاف خواهند بود. 3- طبق تبصره «3» ماده «2» اصلاحی آیین‌نامه اجرایی فوق‌الذکر موضوع تصویبنامه شماره 136590/ت 50976ه در 13 بهمن 93 هیات محترم وزیران، اشخاص حقوقی که تا پایان سال تجدید ارزیابی افزایش سرمایه ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌های خود را در اداره ثبت شرکت‌ها ثبت ننمایند موظفند مبالغ ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌ها را طی سال مذکور در دفاتر قانونی به حساب مازاد ناشی از تجدید ارزیابی منظور و حداکثر تا پایان سال مالی بعد از تجدید ارزیابی دارایی‌ها، در اداره ثبت شرکت‌ها ثبت و به حساب سرمایه در دفاتر قانونی خود منظور نمایند. 4- بر اساس بند «2» ماده «282» الحاقی مصوب 31 تیر 94 قانون مالیات‌های مستقیم، ماده «17» قانون استفاده از حداکثر توان تولیدی و خدماتی در تامین نیازهای کشور و تقویت آن در امر صادرات و اصلاح ماده «104» قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اول مردادماه 95 از تاریخ لازم الاجرا شدن قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 31 تیر 94 (وفق ماده «281» قانون اخیر الذکر از ابتدای سال 1395) لغو می شود. با عنایت به مراتب فوق در خصوص سوال یک مطروحه در نامه صدر الذکر حکم ماده «17» قانون یاد شده با توجه به مقررات بند «2» ماده «282» الحاقی مصوب 31 تیر 94 قانون مالیات‌های مستقیم از ابتدای سال 95 لغو و مقررات تبصره «یک» ماده «149» قانون اخیرالذکر و آیین‌نامه اجرایی آن مبنای تجدید ارزیابی دارایی‌ها قرار می‌گیرد. در خصوص سوال 2 مطروحه در نامه مذکور با عنایت به مقررات بند «3» فوق الذکر چنانچه اشخاص حقوقی تا پایان سال 94 تجدید ارزیابی نمایند و مبالغ ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌ها را طی سال مذکور در دفاتر قانونی به حساب مازاد ناشی از تجدید ارزیابی منظور و در صورت‌های مالی سال مزبور نیز منعکس نمایند افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی با رعایت مقررات بند مذکور و سایر شرایط آیین نامه اجرایی موضوع ماده «17» قانون موصوف، معاف از مالیات خواهد بود.