تهدیدی برای آثار تاریخی
اجرای طرح سامانه انتقال آب از خلیج فارس به صنایع جنوب شرق کشور که بدون انجام مطالعات فرهنگی- تاریخی شروع شده صدمات زیادی به آثار تاریخی هرمزگان، کرمان و یزد وارد آورده و تهدیدی جدی برای محوطه های تاریخی آن به شمار می‌رود. علیرضا سرداری، مسوول بخش نجات‌بخشی پژوهشکده باستان‌شناسی با اعلام این خبرگفت: «اجرای این طرح در استان‌های هرمزگان، کرمان و یزد توسط شرکت تامین و انتقال آب خلیج‌فارس بدون انجام مطالعات فرهنگی- تاریخی برخلاف آیین‌نامه بند «ج» ماده «114»، مدتی است که بدون هیچ‌گونه مجوز و موافقت سازمان میراث فرهنگی آغاز شده است.» سرداری ادامه داد: «طبق گزارش‌های محلی رسیده از استان های هرمزگان و کرمان این طرح تاکنون باعث تخریب و تهدید برخی از آثار تاریخی شده و متاسفانه تذکرات یگان حفاظت میراث فرهنگی نیز در این خصوص بی‌تاثیر بوده است.» این طرح از غرب شهر بندرعباس از محل تاسیسات آب شیرین کن مجاور کشتی‌سازی آغاز و در ادامه مسیر به سمت شمال پس از عبور از ارتفاعات شهرهای فین و حاجی‌آباد وارد دشت شده و به سمت مجتمع صنعتی و معدنی گل گهر در 50 کیلومتری جنوب غربی سیرجان و از آنجا به سمت معادن مس سرچشمه ادامه می‌یابد. سرداری با بیان اینکه این سامانه در ادامه به مجتمع صنعتی و معدنی چادرملو و مجتمع فولاد اردکان در استان یزد منتهی می‌شود، گفت: «این طرح زیر نظر شرکت تامین و انتقال آب خلیج‌فارس اجرا می‌شود.» مسوول بخش نجات بخشی پژوهشکده باستان‌شناسی اضافه کرد: «به منظور دریافت مجوز موافقت این طرح عمرانی از سازمان میراث فرهنگی، مکاتبه‌ای از طرف مدیرعامل این شرکت به معاونت وقت میراث فرهنگی در تاریخ 21/10/1392 برای استعلام انجام گرفت که طی آن، این معاونت طرح مورد اشاره را برای انجام مطالعات فرهنگی- تاریخی به ریاست وقت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ارجاع داد.» سرداری در ادامه گفت: «پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، به عنوان متولی انجام این مطالعات و در صورت لزوم عملیات نجات بخشی، با اعلام زمان بر بودن بررسی‌های باستان‌شناسی و مستندسازی میراث فرهنگی طرح‌های بزرگ، درخواست تهیه نقشه‌های مسیر و جزییات طرح به منظور بررسی و ارزیابی میزان تامین اعتبار مالی انجام این مطالعات کرد.» سرداری با اشاره به اینکه منتظر پاسخ کارفرما هستند گفت: «دراین مرحله پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، با دریافت نقشه‌ها در تاریخ 10/2/1393 نمونه‌ای از پیش‌نویس تفاهمنامه همکاری و قرارداد خدمات پژوهشی را به این شرکت ارسال کرد که تاکنون منتظر پاسخ شرکت کارفرما است.» سرداری افزود: «با وجود تشکیل جلسه و مذاکرات با شرکت کارفرما درخصوص ضرورت انجام مطالعات پیش از اجرای طرح یادشده و چگونگی انجام برنامه بررسی‌های باستان شناسی و چندین مکاتبه از طرف پژوهشکده باستان شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و هشدار نسبت به عواقب قانونی، تنها پاسخ شرکت مورد اشاره اعلام مسکوت ماندن طرح بوده که به محض تامین امکانات و رفع مسایل اجرایی همکاری‌های لازم با پژوهشگاه صورت خواهد گرفت.» به گفته سرداری، همچنین این شرکت با نادیده گرفتن حقوق پژوهشگاه و سرباز زدن از تامین تعهدات مالی اجرای مطالعات فرهنگی- تاریخی و اتلاف وقت، اقدام به استعلام دوباره از معاونت میراث فرهنگی سازمان در تاریخ 13/3/1393 و همچنین ادارات کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان های هرمزگان و کرمان کرده است. اما این معاونت و ادارات کل ضمن اعلام متولی بودن پژوهشگاه به شرکت مجری، مکاتبات را دوباره به پژوهشگاه ارجاع دادند. مسوول بخش نجات بخشی پژوهشکده باستان‌شناسی گفت: «در حال حاضر شرکت تامین و انتقال آب خلیج‌فارس بدون انجام مطالعات فرهنگی- تاریخی برخلاف بند «ج» ماده «114» قانون پنج ساله چهارم، مدتی است که بدون هیچ‌گونه مجوز موافقت سازمان میراث فرهنگی، اجرای طرح را آغاز کرده است.» سرداری تاکید کرد: «طبق گزارش‌های محلی رسیده از استان‌های هرمزگان و کرمان اجرای این طرح باعث تخریب و تهدید برخی از آثار تاریخی شده و متاسفانه تذکرات یگان حفاظت میراث فرهنگی نیز در این خصوص بی‌تاثیر بوده است.» به گزارش خبرگزاری میراث فرهنگی، سرداری افزود: «بنابر گزارش‌های واصله از اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان، این طرح در حال تسطیح و حفاری مسیری به عرض 30 متر و عمق یک متر است که دارای ایستگاه‌ها و تاسیسات وابسته است.» مسوول بخش نجات‌بخشی پژوهشکده باستان‌شناسی در ادامه گفت: «برخی مسوولان و حتی مقام‌های عالی‌رتبه هنگامی که درباره اجرای طرح‌های عمرانی بزرگ سخن می‌گویند در حالی که رعایت اصول زیست‌محیطی را در طرح‌ها مورد تاکید قرار می‌دهند، به ضرورت مطالعات تاریخی و فرهنگی و حفظ میراث فرهنگی حتی کوچک‌ترین اشاره‌ای نمی‌کنند.» بر‌اساس بند «ج» ماده «114» قانون برنامه پنج ساله چهارم، تمام وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و موسسات دولتی موظفند قبل از اجرای پروژه‌های بزرگ عمرانی و در مرحله امکان‌سنجی و مکان‌یابی نسبت به انجام مطالعات فرهنگی- تاریخی «میراث فرهنگی» اقدام و در طراحی و مکان‌یابی پروژه‌های یادشده نتایج مطالعات را رعایت کنند. گفتنی است در ماه‌های اخیر عملیات چند طرح عمرانی در زمینه راه‌سازی، سد‌سازی و کانال‌کشی آب که مطالعات فرهنگی- تاریخی روی آنها صورت نگرفته، متوقف شده است تا پس از انجام این مطالعات و کاوش‌های نجات‌بخشی احتمالی دوباره شروع شود.
اجرای طرح سامانه انتقال آب از خلیج فارس به صنایع جنوب شرق کشور که بدون انجام مطالعات فرهنگی- تاریخی شروع شده صدمات زیادی به آثار تاریخی هرمزگان، کرمان و یزد وارد آورده و تهدیدی جدی برای محوطه های تاریخی آن به شمار می‌رود. علیرضا سرداری، مسوول بخش نجات‌بخشی پژوهشکده باستان‌شناسی با اعلام این خبرگفت: «اجرای این طرح در استان‌های هرمزگان، کرمان و یزد توسط شرکت تامین و انتقال آب خلیج‌فارس بدون انجام مطالعات فرهنگی- تاریخی برخلاف آیین‌نامه بند «ج» ماده «114»، مدتی است که بدون هیچ‌گونه مجوز و موافقت سازمان میراث فرهنگی آغاز شده است.» سرداری ادامه داد: «طبق گزارش‌های محلی رسیده از استان های هرمزگان و کرمان این طرح تاکنون باعث تخریب و تهدید برخی از آثار تاریخی شده و متاسفانه تذکرات یگان حفاظت میراث فرهنگی نیز در این خصوص بی‌تاثیر بوده است.» این طرح از غرب شهر بندرعباس از محل تاسیسات آب شیرین کن مجاور کشتی‌سازی آغاز و در ادامه مسیر به سمت شمال پس از عبور از ارتفاعات شهرهای فین و حاجی‌آباد وارد دشت شده و به سمت مجتمع صنعتی و معدنی گل گهر در 50 کیلومتری جنوب غربی سیرجان و از آنجا به سمت معادن مس سرچشمه ادامه می‌یابد. سرداری با بیان اینکه این سامانه در ادامه به مجتمع صنعتی و معدنی چادرملو و مجتمع فولاد اردکان در استان یزد منتهی می‌شود، گفت: «این طرح زیر نظر شرکت تامین و انتقال آب خلیج‌فارس اجرا می‌شود.» مسوول بخش نجات بخشی پژوهشکده باستان‌شناسی اضافه کرد: «به منظور دریافت مجوز موافقت این طرح عمرانی از سازمان میراث فرهنگی، مکاتبه‌ای از طرف مدیرعامل این شرکت به معاونت وقت میراث فرهنگی در تاریخ 21/10/1392 برای استعلام انجام گرفت که طی آن، این معاونت طرح مورد اشاره را برای انجام مطالعات فرهنگی- تاریخی به ریاست وقت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ارجاع داد.» سرداری در ادامه گفت: «پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، به عنوان متولی انجام این مطالعات و در صورت لزوم عملیات نجات بخشی، با اعلام زمان بر بودن بررسی‌های باستان‌شناسی و مستندسازی میراث فرهنگی طرح‌های بزرگ، درخواست تهیه نقشه‌های مسیر و جزییات طرح به منظور بررسی و ارزیابی میزان تامین اعتبار مالی انجام این مطالعات کرد.» سرداری با اشاره به اینکه منتظر پاسخ کارفرما هستند گفت: «دراین مرحله پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، با دریافت نقشه‌ها در تاریخ 10/2/1393 نمونه‌ای از پیش‌نویس تفاهمنامه همکاری و قرارداد خدمات پژوهشی را به این شرکت ارسال کرد که تاکنون منتظر پاسخ شرکت کارفرما است.» سرداری افزود: «با وجود تشکیل جلسه و مذاکرات با شرکت کارفرما درخصوص ضرورت انجام مطالعات پیش از اجرای طرح یادشده و چگونگی انجام برنامه بررسی‌های باستان شناسی و چندین مکاتبه از طرف پژوهشکده باستان شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و هشدار نسبت به عواقب قانونی، تنها پاسخ شرکت مورد اشاره اعلام مسکوت ماندن طرح بوده که به محض تامین امکانات و رفع مسایل اجرایی همکاری‌های لازم با پژوهشگاه صورت خواهد گرفت.» به گفته سرداری، همچنین این شرکت با نادیده گرفتن حقوق پژوهشگاه و سرباز زدن از تامین تعهدات مالی اجرای مطالعات فرهنگی- تاریخی و اتلاف وقت، اقدام به استعلام دوباره از معاونت میراث فرهنگی سازمان در تاریخ 13/3/1393 و همچنین ادارات کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان های هرمزگان و کرمان کرده است. اما این معاونت و ادارات کل ضمن اعلام متولی بودن پژوهشگاه به شرکت مجری، مکاتبات را دوباره به پژوهشگاه ارجاع دادند. مسوول بخش نجات بخشی پژوهشکده باستان‌شناسی گفت: «در حال حاضر شرکت تامین و انتقال آب خلیج‌فارس بدون انجام مطالعات فرهنگی- تاریخی برخلاف بند «ج» ماده «114» قانون پنج ساله چهارم، مدتی است که بدون هیچ‌گونه مجوز موافقت سازمان میراث فرهنگی، اجرای طرح را آغاز کرده است.» سرداری تاکید کرد: «طبق گزارش‌های محلی رسیده از استان‌های هرمزگان و کرمان اجرای این طرح باعث تخریب و تهدید برخی از آثار تاریخی شده و متاسفانه تذکرات یگان حفاظت میراث فرهنگی نیز در این خصوص بی‌تاثیر بوده است.» به گزارش خبرگزاری میراث فرهنگی، سرداری افزود: «بنابر گزارش‌های واصله از اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان، این طرح در حال تسطیح و حفاری مسیری به عرض 30 متر و عمق یک متر است که دارای ایستگاه‌ها و تاسیسات وابسته است.» مسوول بخش نجات‌بخشی پژوهشکده باستان‌شناسی در ادامه گفت: «برخی مسوولان و حتی مقام‌های عالی‌رتبه هنگامی که درباره اجرای طرح‌های عمرانی بزرگ سخن می‌گویند در حالی که رعایت اصول زیست‌محیطی را در طرح‌ها مورد تاکید قرار می‌دهند، به ضرورت مطالعات تاریخی و فرهنگی و حفظ میراث فرهنگی حتی کوچک‌ترین اشاره‌ای نمی‌کنند.» بر‌اساس بند «ج» ماده «114» قانون برنامه پنج ساله چهارم، تمام وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و موسسات دولتی موظفند قبل از اجرای پروژه‌های بزرگ عمرانی و در مرحله امکان‌سنجی و مکان‌یابی نسبت به انجام مطالعات فرهنگی- تاریخی «میراث فرهنگی» اقدام و در طراحی و مکان‌یابی پروژه‌های یادشده نتایج مطالعات را رعایت کنند. گفتنی است در ماه‌های اخیر عملیات چند طرح عمرانی در زمینه راه‌سازی، سد‌سازی و کانال‌کشی آب که مطالعات فرهنگی- تاریخی روی آنها صورت نگرفته، متوقف شده است تا پس از انجام این مطالعات و کاوش‌های نجات‌بخشی احتمالی دوباره شروع شود.