تشکیل دولت انتقالی جدید

بهروز حاتمی‌امین - فرستاده سازمان ملل به سوریه از توافق دولت و مخالفان سوریه درباره 15 بند از جمله تشکیل دولت انتقالی جدید خبر داد. استفان دی میستورا با انتشار سندی هشت صفحه‌ای که قبلا وعده آن را داده بود، اعلام کرد که هیات‌های مذاکره‌کننده دولت و مخالفان سوریه بر سر 15 بند توافق کرده‌اند که تشکیل دولت انتقالی جدید به جای دولت کنونی یکی از بندهای مذکور است. وی در این سند اعلام کرد که 18 بند دیگر باقی‌مانده نیازمند مشخص شدن مواضع دو طرف درگیر در خصوص نحوه عملکرد دولت در دوره انتقالی و رابطه آن با ریاست آن و نظارت بر نیروهای امنیتی سازمان اطلاعات و ملاک‌های تشکیل ارتش ملی است. براساس این سند، هیات دولت در مذاکرات صلح سوریه دیدگاه خود در قبال انتقال سیاسی از جمله مکانیسمی که منجر به تدوین قانون اساسی و تشکیل دولت وحدت ملی متشکل از اعضای دو طرف و چهره‌های مستقل شود را مشخص کرده است. هیات مخالفان نیز دیدگاه‌های خود درباره انتقال سیاسی با محوریت تشکیل هیات دولت انتقالی با اختیارات کامل اجرایی را در دوره انتقالی مشخص کرده است. علاوه بر این دو گروه کنفرانس مسکو و قاهره نیز دیدگاه‌های خود را در قبال انتقال سیاسی و دولت آینده به شکل شفاهی و کتبی اعلام کرده‌اند. دی‌میستورا در این سند بر وجود اختلافات میان دو طرف مذاکره‌کننده درباره دیدگاه‌هایشان در خصوص روند گذار و تفسیر قطعنامه 2254 تاکید کرد و گفت: باوجود این اختلافات نقاط مشترکی هم میان دو طرف درباره مساله گذار سیاسی وجود دارد که از جمله آن می‌توان به توافق نظر دو طرف درباره لزوم اداره هر دولت انتقالی توسط خود سوری‌ها و انتقال قدرت تحت نظارت دولتی جدید، فراگیر و معتبر اشاره کرد. علاوه بر این دو طرف بر سر نقش دولت انتقالی جدید در حمایت از استقلال سوریه، وحدت و تمامیت ارضی آن و عدم دخالت در امور داخلی سوریه توافق دارند. از دیگر بخش‌های مورد توافق دو طرف دولت و مخالفان سوریه نیز این است که دولت انتقالی می‌تواند شامل اعضایی از دولت کنونی، مخالفان، چهره‌های مستقل و طرف‌های دیگر باشد و همه قطعنامه‌های شورای امنیت در خصوص مبارزه با تروریسم باید در مرحله گذار اجرا شود. همچنین دولت جدید باید مسوولیت نظارت بر تدوین قانون اساسی جدید توسط خود سوری‌ها را برعهده گیرد. قانون اساسی جدید از طریق همه‌پرسی مردمی به رای گذاشته می‌شود و طرف‌ها نیز در پایان دوره انتقالی شاهد برگزاری انتخابات آزاد و شفاف براساس قانون اساسی جدید خواهند بود. علاوه بر این، در سند ارائه‌شده توسط دی‌میستورا تاکید شده که دو طرف باید جزئیات بیشتری را درباره دیدگاه خود درخصوص نحوه تحقق انتقال سیاسی و اجرای قطعنامه 2254 برای تشکیل دولتی معتبر و فراگیر و غیرطایفه‌ای در تلاش برای اجرای بیانیه‌ ژنو 1 به ویژه بند مربوط به تشکیل دولت انتقالی با اختیارات اجرایی کامل در هر راهکاری مشخص کنند. در سند ارائه‌شده همچنین بر لزوم مشخص شدن مواضع دو طرف درباره 18 بند از جمله نحوه عملکرد دولت جدید در دوره انتقالی و مسایل استراتژیک و هیات‌های مشترک مبارزه با تروریسم، تضمین حمایت از مرزها و امنیت منطقه‌ای و نحوه فراهم کردن محیطی بی‌طرف برای تامین امنیت جمعی تاکید شده است. همچنین دی‌میستورا در مصاحبه با شبکه روسیا الیوم تاکید کرد تلاش می‌کند جهت فراهم کردن مقدمات دور بعدی مذاکرات صلح سوریه ظرف ماه آینده میلادی و پس از کنفرانس گروه حمایت از سوریه معیارها و ملاک‌های روند انتقال سیاسی در سوریه را مشخص کند. دی میستورا همچنین در این مصاحبه که تنها بخش‌هایی از آن منتشر شد بر اهمیت توافق آتش‌بس به عنوان سرآغاز حل و فصل سیاسی بحران چند ساله سوریه تاکید کرد. دی‌میستورا در این مصاحبه از اشاره به شکست در مذاکرات خودداری کرده و گفت: دور مذاکرات براساس جدول مشخص‌شده پیش رفت. مذاکرات در ژنو حتی یک روز هم متوقف نشد و تا زمان اعلام‌شده برای پایان آن یعنی 27 ماه جاری میلادی ادامه داشت. وی پیشتر اعلام کرده بود که مذاکرات صلح سوریه به پیشرفت و تلاش مثبت به ویژه در خصوص مساله توقف درگیری‌ها دست یافته است و دور یا دوره‌های بعدی مذاکرات پیش از ماه ژوئیه برگزار خواهد شد. اجرای آتش‌بس در لاذقیه و حومه دمشق در پی توافق روسیه و آمریکا برای اجرای آتش‌بس محدود در سوریه، فرماندهی ارتش سوریه در بیانیه‌ای اعلام کرد که آتش‌بس در بخش‌هایی از لاذقیه و حومه دمشق از ساعت یک بامداد دیروز به وقت دمشق اجرایی شد. این در حالی است که درگیری‌ها در حلب همچنان ادامه دارد. فرماندهی کل ارتش و نیروهای مسلح سوریه در بیانیه‌ای اعلام کرد: آتش‌بس از ساعت یک بامداد روز سی‌ام آوریل در بخش‌هایی از دمشق و شمال لاذقیه اجرایی شده است. آتش‌بس شامل مناطق غوطه شرقی با اکثر ساکنان علوی نشین و دمشق به مدت 24 ساعت و مناطق حومه شمالی لاذقیه به مدت 72 ساعت است. در این بیانیه آمده است: هدف از آتش‌بس بستن مسیر روی برخی گروه‌های تروریستی و حامیان آنهاست که برای ادامه تنش و بهانه تراشی برای هدف قرار دادن غیرنظامیان تلاش می‌کنند. از زمان اجرای آتش بس در سوریه از تاریخ 27 فوریه گذشته بیش از 430 بار گروه‌های مسلح آتش بس را نقض کردند و بیشتر این نقض‌ها در حومه دمشق، لاذقیه و استان حلب رخ داده است. آتش‌بس در مناطق یادشده در حالی اجرایی می‌شود که حلب شاهد شدیدترین درگیری‌هاست. روسیه و آمریکا به عنوان روسای کمیته ویژه توقف درگیری در سوریه اجرای آتش‌بس را تضمین خواهند کرد و امیدوارند که دو طرف به آتش‌بس پایبند بمانند. آتش‌بس شامل شهر حلب نیست و گفته شده که طرف روسیه درخواست آمریکا برای قرار دادن حلب در این توافق آتش‌بس را نپذیرفته است. یک منبع دیپلماتیک در کمیته ویژه آتش‌بس که از نشست گروه بین‌المللی حمایت از سوریه تشکیل شده گفت: دو طرف آمریکا و روسیه به توقف خصومت‌ها در سوریه رسیده و نام آن را روز سکوت گذاشته‌اند.