کسر بیمه از بن کارگری قانونی‌است

براساس بند پنج ماده دو قانون تامین اجتماعی مزد یا حقوق یا کارمزد در این قانون شامل هرگونه وجوه و مزایای نقدی و غیرنقدی مستمر است که در مقابل کار به بیمه‌شده داده می‌شود و مزد و یا حقوق یا کارمزد تعریف‌شده در این قانون مترادف با ماده «34» قانون کار و مبنای محاسبه حق بیمه سهم کارفرما و بیمه‌شده براساس مواد 28 و 39 قانون تامین اجتماعی است.براساس ماده «30» قانون تامین اجتماعی کارفرمایان مکلف‌اند از تمامی وجوه و مزایای مذکور در بند «5» ماده «دو» این قانون حق بیمه مقرر را کسر و به اضافه سهم خود به سازمان تامین اجتماعی پرداخت کنند و براساس ماده 39 قانون و آیین‌نامه اجرایی مربوطه که طبق تبصره «یک» ماده (1) قانون اصلاح قانون دریافت جرائم نقدی از کارفرمایان کارگاه‌های مشمول قانون تامین اجتماعی که ظرف مهلت مقرر نسبت به ارسال صورت مزد و یا حقوق بیمه‌شدگان و حق بیمه متعلقه اقدام نمی‌کنند مصوب 8/4/87 مجمع تشخیص مصلحت نظام تاکید بر آن شده که کارفرما مکلف است میزان مزد حقوق یا کارمزد و همچنین فوق‌العاده‌هایی که مطابق قانون به کارگر پرداخت می‌کنند را در لیست حق بیمه در ستون مشمول کسر حق بیمه درج کند.گفتنی است طبق ماده «35» قانون کار در تعریف مزد آمده است: مزد عبارت است از وجوه نقدی یا غیرنقدی و یا مجموع آنها که در مقابل انجام کار به کارگر پرداخت می‌شود و ماده «148» قانون تاکید بر تکلیف کارفرما در بیمه نمودن کارگر خود طبق ضوابط تامین اجتماعی را دارد.قابل ذکر است مصوبات شورای‌عالی کار منحصرا درخصوص مشمولین قانون کار بوده و به همین جهت براساس مصوبات مربوطه شورای‌عالی کار میزان مزایای رفاهی و انگیزشی کارگران مشمول قانون کار را مشخص کرده است. لیکن در این روزنامه متاسفانه حتی به آمار بیمه‌شدگان تامین اجتماعی نیز توجه نکرده و ... کل بیمه‌شدگان مشمول قانون تامین اجتماعی اعم از رانندگان، قالیبافان، باربران، کارگران ساختمانی، کارفرمایان، گروه‌های خاص، بیمه‌های اختیاری، مشاغل آزاد و حتی کارمندان دولتی مشمول قانون تامین اجتماعی را که هیچ‌کدام جزء مشمولین قانون کار نیستند، در محاسبات خود لحاظ و بدین ترتیب پرداخت سالانه 5 هزار و 148 میلیارد تومان به‌عنوان حق بیمه مزایای رفاهی اعلام کرده در حالی که براساس آخرین آمار منتهی به آذرماه 94 تعداد بیمه‌شدگان اصلی این سازمان 000/667/13 نفر بوده که بیش از 000/300/4 نفر آن جزء بیمه‌های غیراجباری (گروه‌های خاص رانندگان و...) بوده و از طرفی از مجموع بیمه‌شدگان اجباری بخش اعظم آن مربوط به کارکنان دولتی مشمول قانون تامین اجتماعی که از شمول قانون کار خارج بوده و همچنین کارگاه‌های خانوادگی، کارفرمایان مشمول قانون و سایر کارگاه‌هایی که به هیچ‌وجه مشمول قانون کار نیستند. لذا بالطبع بیمه‌شدگان اجباری مشمول قانون کار در حدود 7 میلیون نفر بوده ضمن اینکه براساس آمار اطلاعات این سازمان متوسط ارسال لیست و پرداخت حق بیمه کارگاه‌ها 9 ماه از 12 ماه است، لذا متاسفانه میزان دریافتی حق بیمه غیرواقعی و غیرمنطقی در یک روزنامه رسمی اعلام شده در حالی که این سازمان حتی با دریافت حق بیمه قانونی مربوط به مزایای رفاهی و انگیزشی تعهدات کوتاه‌مدت و بلندمدت را براساس دریافتی‌های حق بیمه انجام می‌دهد که این موضوع نیز مطرح نشده ضمن اینکه درج چنین مطلبی در روزنامه نه‌تنها باعث تضییع حقوق کارگران ضعیف که با حداقل دستمزد در کارگاه‌های مشمول قانون تامین اجتماعی اشتغال دارند می‌شود بلکه خود موجبات فرار بیمه‌ای برخی کارفرمایان را نیز فراهم می‌کند. موضوع شمول یا عدم شمول به کسر حق بیمه علیرغم صراحت قانون تامین اجتماعی در کسر حق بیمه متعلقه، در اجرای ماده 76 قانون برنامه پنجم توسعه در کمیته اجرایی قانون یادشده در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و با حضور نمایندگان قوای سه‌گانه و همچنین معاونت محترم حقوقی رئیس‌جمهور به طور مستمر از ابتدای سال 94 بررسی و نهایتا معاونت محترم حقوقی رئیس‌جمهور بر اقدامات انجام‌شده در اجرای صحیح مواد 2، 28، 30 و 39 قانون تامین اجتماعی و مواد 34 الی 36 و 148 قانون کار صحه گذاشته است و نهایتا در آخرین جلسه مورخ 19/11/94 کمیته اجرایی ماده 76 قانون برنامه پنجم توسعه موضوع مجددا مطرح و با توجه به عدم مغایرت قانونی در کسر حق بیمه از مزایای رفاهی و انگیزشی ضمن مختومه شدن پرونده مربوطه مقرر شد این سازمان نسبت به مطالبه حق بیمه متعلقه طبق روال جاری اقدام کند. «جهان‌صنعت»؛ دریافت بیمه از بن کارگری مصوب هیات دولت است؟ برای بیشتر روشن شدن افکار عمومی «جهان صنعت» درخواست می‌کند سازمان محترم تامین اجتماعی به موارد زیر پاسخ دهد. 1- تحویل بن کارگری (حواله) قابل خرید از سازمان‌های مانند سازمان اتکا و امثال آن که برابر دستورالعمل وزارت کار اجرا می‌شد از سال 1364 یا حدود 31 سال شروع شد که بعدا به‌صورت وجه نقد و خارج از لیست به کارگران پرداخت می‌شد و تا سال 1394 که مبلغ مزایای انگیزشی 000/800 ریال شد سازمان تامین اجتماعی اقدامی برای اخذ حق بیمه از این مزایا انجام نداده است. 2- چرا سازمان در سال 1394 به فکر اخذ حق بیمه از این مزایای انگیزشی افتاد. اگر این عمل قانونی است چرا این همه سال تخلف شده و حق و حقوق سازمان نادیده گرفته شده است. اگر قانونی نیست چرا اینک مطالبه می‌کنند.3- با استناد به نامه 5/2/95 مدیرکل روابط عمومی سازمان تامین اجتماعی تعداد بیمه‌شدگان اصلی سازمان 000/667/13 نفر است- اگر از هر پرداختی به کارگر (مبلغ 000/100/1 ریال) 000/330 ریال حق بیمه کسر شود در هر سال سازمان تامین اجتماعی درآمدی معادل 000/000/000/412/5 ریال کسب می‌کند. (000/000/000/412/5= 000/667/13×12×000/330) 4- در نامه مذکور به مواردی از قوانین کار و تامین اجتماعی اشاره شده است که با ملاحظه آنها در هیچ‌کدام اشاره‌ای به کسر حق بیمه از مزایای انگیزشی نشده است و اگر منطبق با قانون بود، قطعا مسوولان قبلی سازمان تامین اجتماعی می‌بایست حق و حقوق خود را به همان‌گونه که در موارد دیگر مطالبه می‌کنند، وصول می‌کردند ولی حال ملاحظه می‌شود که چون سازمان می‌تواند این مبلغ کلان را وصول کند و جریمه هم بگیرد، دست‌بردار نیست و روی قانون پا گذاشتن هم برایش بی‌تفاوت است. 5- مطلب آخر نامه موضوع شمول یا عدم شمول کسر حق بیمه در کمیته ماده 76 قانون برنامه پنجم توسعه و قید صحه گذاشتن مطلب درستی نیست و واقعیت ندارد و ساخته ذهنی نمایندگان سازمان است. 6- اعلام نظر مختومه شدن پرونده کسر حق بیمه از مزایای رفاهی از طریق کمیته ماده 76 نه‌تنها مختومه نشده است بلکه در جریان رسیدگی برای حذف کسر حق بیمه است. و آخر اینکه با توجه به درخواست متعدد برخی دستگاه‌های اجرایی در ماه‌های پایانی سال 94 تا اواخر فروردین 95 از معاونت حقوقی رییس‌جمهور مبنی بر عدم کسر حق بیمه از مزایای رفاهی به نظر می‌رسد موضوع مورد بحث در مطلب «جهان‌صنعت» که پاسخ سازمان تامین اجتماعی را در پی داشته، هنوز به هیات وزیران برای بررسی و تصمیم‌گیری ارائه نشده تا در مورد قانونی بودن آن بتوان اظهارنظر کرد.