دردسرهای طرح تغییر اپراتور با حفظ شماره موبایل

الزام یادگیری ضوابط اپراتور جدید و ترابرد‌پذیری، سردرگمی تماس گیرنده‌ها با مشترکین ترابرد شده، افزون شدن ابهامات حساب و کتاب اپراتورها، تمایز بین مشترکین جدید و قدیم و کارشکنی اپراتور درباره مشترک خارج شده از جمله نگرانی‌های اجرای طرح تغییر اپراتور با حفظ شماره موبایل است. وزارت ارتباطات در لیست برنامه‌های اعلامی برای سال 95، از اجرای جابه جایی شماره موبایل در سه ماهه اول امسال خبر داده است. ترابردپذیری شماره تلفن‌همراه(Mobile Number Portability) فرآیندی است که طی آن مشترک یک اپراتور با حفظ شماره‌ خود می‌تواند اپراتور خود را تغییر دهد. در طرح ترابردپذیری قرار است هر دارنده سیم‌کارت با شماره خود از هر اپراتوری که بهتر می‌داند، سرویس بگیرد. برای مثال اپراتور یک سیم‌کارت ایرانسلی 935 به جای ایرانسل می‌تواند همراه اول باشد. این طرح که از مردادماه 94 با تفاهم سه اپراتور تلفن‌همراه آغاز شد، طبق برنامه اولیه قرار بود در یک برنامه 10 ماهه در 22 بهمن‌ماه وارد فاز اجرایی شود اما کارهای بیشتر از آنچه پیش‌بینی شد، طول کشید تا فعلا وعده اجرا به اوایل سال 95 برسد. با ورود به سال 95 نیز وزیر اجرای این طرح را در سه ماهه اول وعده داده و اکنون مقررات این طرح تدوین و مصوب شده است. اما با توجه به جدید بودن این تجربه طبیعی است که شرایط این طرح جدید برای مشترکین روشن نیست و در ابتدای امر پیچیدگی‌هایی برای مشترکین رقم خواهد زد. دردسر مشترکین دو‌چندان شد در حالی که هنوز هم بسیاری از مشترکین تلفن‌همراه از ضوابط معمول اپراتورها یا دستورالعمل سرویس‌ها به درستی سر در نمی‌آورند، در صورت تقاضا برای ترابرد‌پذیری، باید از نو با دستورالعمل‌های اپراتور جدید آشنا شوند. طبق مهم‌ترین شرایطی که برای ترابردپذیری اعلام شده، اپراتورها موظف به اطلاع‌رسانی جامع در این باره به متقاضی شده‌اند. اپراتورها موظف شده‌اند تمامی اقدامات لازم برای تسهیل در بهره‌برداری مشترکین از خدمت ترابرد شماره را انجام دهند و باید از طریق پایگاه اطلاع‌رسانی خود و سایر روش‌های اطلاع‌رسانی مناسب، اطلاعات مربوطه شامل رویه انجام ترابرد شماره، اطلاعات و اسناد لازم برای انجام خدمت مورد‌نظر (‌به طور خاص شامل قواعد تجاری ترابرد‌) مدت زمان لازم برای ترابرد، هزینه انجام هر ترابرد، عواقب مرتبط با قطع ارتباط مشترک ناشی از عدم فعال‌سازی سیم‌کارت فعال شده در شبکه اپراتور پذیرا پس از انجام فرآیند ترابرد، تعرفه خدمات و دیگر موارد را در اختیار مشترکین قرار دهند و تاییدیه لازم را از مشترک دریافت کنند. سردرگمی تماس‌گیرنده در مواجهه با مشترکین ترابرد شده سردرگمی تماس‌گیرنده‌ها برای تماس با مشترکین ترابرد شده یکی دیگر از پیچیدگی‌های این طرح است. به دلیل تفاوت قیمت تماس‌های داخل شبکه و برون شبکه، بسیاری از مشترکین سعی می‌کنند برای کاهش هزینه‌ها، تماس‌های داخل شبکه برقرار کنند که تغییر اپراتور با حفظ شماره در قالب طرح ترابرد‌پذیری، مانع این کار می‌شود. برای این منظور نیز اپراتورها ملزم شده‌اند درباره مشترکین ترابرد‌شده نشانه خاصی در نظر بگیرند که سایرین متوجه شوند. اپراتورها باید نسبت به اتخاذ روشی واحد از قبیل ارسال اعلان، بوق مجزا و موارد مشابه برای اطلاع‌رسانی به مشترکین درخصوص تماس با مشترکینی که شماره آنها به اپراتور دیگر ترابرد شده، اقدام کنند. افزون شدن ابهام در حساب و کتاب اپراتورها در حالی که تاکنون نحوه حساب و کتاب صورت‌حساب‌های موبایل مورد شک و تردید بسیاری از مشترکین بوده، با جابه‌جایی اپراتور، تصور صورت‌حساب‌گیری اشتباه نیز دو چندان خواهد شد. بر این اساس‌ تمام اپراتورها، اپراتورهای ثابت و شرکت ارتباطات زیرساخت موظف شده اند علاوه بر ثبت برخط اطلاعات براساس تراکنش‌های ترابرد حداقل یک‌بار در هفته نسبت به همسان‌سازی، مغایرت‌گیری (احتمالی) و به روزرسانی اطلاعات پایگاه داده خود با پایگاه داده مرکزی اقدام کنند. اپراتور فرستنده می‌تواند قبل از تایید درخواست ترابرد مشترک، نسبت به صدور صورتحساب موقت برای مشترک پس از پرداخت اقدام و صورتحساب و مهلت پرداخت آن را طبق زمان‌بندی اعلام‌شده در قواعد تجاری ترابرد از طریق پیامک به مشترک اعلام کند و در صورتی که مشترک نسبت به پرداخت صورتحساب موقت در مهلت اعلام شده اقدام نکند، درخواست وی را رد و به مرکز مدیریت ترابرد با ذکر دلیل اعلام کند. تکلیف مشترک بدهکار ترابرد‌شده به گزارش فارس در صورتی که صورتحساب موقت صادر‌شده برای مشترک پس از پرداخت کمتر از بیست هزار (‌20،000‌) ریال باشد و دلیل دیگری برای رد درخواست ترابرد موجود نباشد، اپراتور فرستنده باید بلافاصله نسبت به تایید درخواست ترابرد اقدام و آن را برای مرکز مدیریت ترابرد ارسال کند و مبلغ صورتحساب موقت را در صورتحساب قطعی لحاظ کند. همچنین در صورتی که مشترک نزد اپراتور فرستنده مبالغی به عنوان تضمین پرداخت داشته باشد و صورتحساب موقت کمتر از مبلغ تضمین پرداخت باشد، اپراتور فرستنده باید بلافاصله نسبت به تایید درخواست ترابرد اقدام و آن را برای مرکز مدیریت ترابرد ارسال کند. در این صورت اپراتور می‌تواند با اطلاع‌رسانی به مشترک، نسبت به کسر صورتحساب موقت از مبلغ تضمین پرداخت وی اقدام کند. پس از ترابرد اعتبار مشترک اعتباری صفر می‌شود پس از ترابرد شماره پیش‌پرداخت، اعتبار مشترک صفر خواهد شد و اپراتور فرستنده موظف به اطلاع‌رسانی لازم در خصوص این موضوع به مشترک پیش از پرداخت است. در صورتی که پس از ترابرد، اپراتور فرستنده اقدام به صدور صورتحساب قطعی و مشترک از پرداخت آن خودداری کند، اپراتور فرستنده می‌تواند از طریق اپراتور پذیرا اخطارهای لازم را به مشترک ارسال و نسبت به تسویه صورتحساب اقدام کند. در این صورت اپراتور پذیرا باید مطابق با روش اپراتور فرستنده در خصوص مشترکین بدهکار اقدام کند. در صورتی که مبلغ بدهی مشترک در صورتحساب قطعی کمتر از مبلغ باقیمانده تضمین پرداخت باشد، اپراتور فرستنده باید پس از تسویه‌حساب نسبت به اطلاع‌رسانی به مشترک اقدام و در صورت تمایل مشترک مبلغ باقیمانده تضمین پرداخت را حداکثر ظرف مدت 72 ساعت به وی بازگرداند. نگرانی از تمایز بین مشترکین جدید و قدیم یکی از نگرانی‌های موجود در‌باره اجرای این طرح، تبعیض قائل شدن بین مشترکین قدیمی و مشترکین ترابرد‌شده با هدف جذب مشترک جدید است. طبق قوانین تنظیم شده، اپراتور پذیرا باید با رعایت اصل عدم تبعیض، تمامی خدمات ارایه شده در شبکه خود شامل مکالمات و خدمات ارزش افزوده را به مشترک ترابرد‌شده ارائه کند. اپراتور پذیرا نباید نسبت به ارائه پیشنهاد خاص برای مشترک ترابرد‌شده برای جذب مشترکین اپراتورهای دیگر اقدام کند و باید امکان استفاده از تمام خدمات ارائه شده در شبکه اپراتور پذیرا به صورت یکسان برای تمامی مشترکین اپراتور پذیرا (اعم از مشترکین ترابرد‌شده ‌یا مشترک اصلی اپراتور یادشده) فراهم باشد. کارشکنی اپراتور در سرویس‌دهی به مشترک از دست رفته همان‌طور که در بسیاری از طرح‌های دیگر از جمله رومینگ ملی (استفاده مشترکین اپراتورهای کوچک از آنتن اپراتور بزرگ‌تر) در عمل شاهد کارشکنی‌های پنهان برخی اپراتورهای غالب بودیم، در این طرح نیز پیش‌بینی تدابیری که خروج از اپراتور را سخت کند، دور از انتظار نیست. برای جلوگیری از این کارشکنی، اپراتورها اعم از فرستنده و پذیرا موظف هستند تمامی تمهیدات لازم از قبیل اقدامات فنی و حقوقی مورد نیاز را در شبکه خود و در سمت مشترکین انجام دهند تا ضمن مسیریابی صحیح، ارایه خدمات ارزش افزوده از قبیل خدمات پیامکی تراکنشی مربوط به شخص حقوقی ثالث برای مشترک ترابرد شده محقق شود. مشترک غیرفعال به اپراتور قبلی باز می‌گردد در صورتی که مشترک ترابرد شده به هر دلیلی‌ به مدت شش ماه در شبکه اپراتور پذیرا فاقد تراکنش باشد، عملیات بازیابی شماره باید در اپراتور پایه صورت گرفته و اپراتور پذیرا حق واگذاری شماره را نداشته و باید شماره مشترک را به اپراتور پایه برگرداند. در این صورت اپراتور پذیرا ملزم به اتمام خدمات‌رسانی و سپس مطلع ساختن مرکز مدیریت ترابرد از شرایط پیش آمده خواهد بود تا مرکز مدیریت دستور لازم برای بازگشت شماره به شبکه اپراتور پایه را صادر کند. در صورت انصراف از ترابرهزینه مسترد نخواهد شد پس از تکمیل فرآیند ترابرد و غیرفعال شدن سیم‌کارت مشترک در اپراتور فرستنده، اپراتور پذیرا باید حداکثر ظرف مدت پنج دقیقه نسبت به فعال‌سازی سیم کارت مشترک و اعلام فعال‌سازی به مرکز مدیریت ترابرد اقدام کند. مشترک می‌تواند با مراجعه به اپراتور پذیرا درخواست ترابرد شماره را در هر مرحله قبل از غیرفعال شدن سیم‌کارت در شبکه اپراتور فرستنده، لغو کند. در چنین حالتی اپراتور پذیرا باید مرکز مدیریت ترابرد را و به تبع آن از طریق مرکز مدیریت ترابرد اپراتور فرستنده را از لغو درخواست آگاه و درخواست مربوطه را لغو کند. در صورت انصراف مشترک در هر یک از مراحل ترابرد شماره، مبلغ اخذ شده به مشترک مسترد نخواهد شد و اپراتور پذیرا باید در هنگام درخواست مشترک در این خصوص اطلاع‌رسانی کافی کرده و از مشترک تاییدیه لازم را اخذ کند. اپراتور پذیرا باید به ازای هر ترابرد شماره موفق، یکصد هزار ریال به اپراتور پایه بپردازد. اپراتور پذیرا می‌تواند در هنگام درخواست مشترک برای ترابرد شماره، حداکثر پنجاه هزار ( 50000 ) ریال از مشترک اخذ کند. با آگاهی از پیامدهای احتمالی اجرای طرح ترابرد‌پذیری، وزارت ارتباطات تلاش کرده در تدوین ضوابط تا حد امکان پاسخ‌هایی برای نگرانی‌ها در نظر بگیرد، پس از این سایر اتفاقات در اجرای طرح رقم خواهد خورد.