معاون سابق وزیر خارجه آمریکا، به بیان ابعاد کمتر مطرح شده مذاکرات هستهای با ایران پرداخت. وندی شرمن روند حصول توافق هستهای را مورد بررسی قرار داده و نهایتا تاکید میکند که 25 سال بعد، یعنی پس از پایان عمر برنامه جامع اقدام مشترک، واشنگتن همچنان گزینههای امروزی برای مقابله با تهران را در اختیار خواهد داشت. به گزارش ایسنا، رییس سابق تیم آمریکا در مذاکرات هستهای گفت: اجرای توافق هستهای خود یک چالش است، هرچند که گامهای اولیه و مهمی برداشته شده است. حصول توافق هستهای به خودی خود یک موفقیت بود چراکه با وجود عدم اعتمادی که هنوز هم بخش اعظم آن پابرجاست، این توافق به دست آمد. شرمن با مرور روند شکلگیری پرونده هستهای ایران، گفت: در سال 2002 مشخص شد که ایران برنامه هستهای فعالی دارد. به گفته وی، ایران در آن زمان تنها 164 سانترفیوژ داشت و حالا سانترفیوژ ایران در طول سالها به 9 هزار دستگاه رسیده و تهدید به مراتب افزایش یافته بود. وی مذاکرات با تیم قبلی جمهوری اسلامی را کاملا مایوسکننده و بینتیجه خواند و گفت: کاترین اشتون (مسوول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا) طرف ما را به زبان انگلیسی پیش میبرد اما سعید جلیلی (مذاکرهکننده وقت ایران) طرفِ ایرانی مذاکره را به فارسی پیش میبرد اما زبان تنها محدودیت نبود. پیشنهاد هر دو طرف جاهطلبانه بود و هیچ نقطه اشتراکی نداشت و این بدان معنا بود که دریای فاصله بین ما نمیتوانست کوچکتر شود. شرمن در مورد ظریف گفت: «ظریف در ایالات متحده درس خوانده و 30 سال اینجا زندگی کرده است. او مدرک دکترای خود در حقوق بینالملل را از دانشگاه دنور، دریافت کرده است. وی افزود: همانطور که گفتم، او 30 سال در ایالات متحده زندگی کرده و انگلیسی را روان صحبت میکند، درست مانند همه دیگر اعضای تیم مذاکرهکننده جدید. به همین خاطر همه مذاکرات ما به زبان انگلیسی انجام شده و مکتوب میشد. به گفته شرمن، کری میدانست که این مذاکرات عدم اعتماد عمیقی را که وجود دارد، حل نمیکند اما در عین حال اطمینان داشت که طرفین منافع مشترکی در آن دارند. وی با بیان بر اینکه کری در طول مذاکرات بر تاثیرات ایجاد رابطه شخصی با طرف مقابل واقف بود، گفت: در سطح کارشناسان هم بین هر دو طرف روابط شخصی شکل گرفت. او به عنوان نمونه به «ارنست مونیز» وزیر انرژی آمریکا و علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی که هر دو فارغ التحصیل دانشگاه «امآیتی» هستند، اشاره کرد. به گفته شرمن، البته همه چیز آنقدر خوب هم نبود و در مواردی طرفین احساس میکردند به بنبست رسیدهاند. شرمن گفت: موارد زیادی رخ داد که وضعیت دشواری پیش میآمد و جان کری به اتاق ظریف میرفت یا وزیر ظریف به اتاق او میرفت و آنها این مساله را با هم در میان میگذاشتند، یکی از این موارد (جدال لفظی کری و ظریف) به رسانهها هم کشیده شد. وی افزود: اینکه وزیر کری را به چنین وضعی (عصبانیت) برسانید، کار سادهای نیست، چون او انسان بسیار صبور و بخشندهای است. آن زمان در ناهارخوری ساختمان در وین بودیم که من ناگهان از پشت دیوار صدای داد و فریاد شنیدم چراکه آنها در صورت لزوم سر هم فریاد هم میزدند. آنهایی که آقای ظریف را بشناسند، میدانند که او خیلی خوب فریاد میزند و بسیار احساسی است. تصور میکنم که آن رابطه شخصی کاملا مورد نیاز بود. شرمن ادامه داد: هرچند بیاعتمادیها هرگز از بین نرفت، اما به واسطه بحثهایی که عباس عراقچی ، مجید روانچی و من در مورد موضوعات شخصی داشتیم، این مساله در طول مذاکرات به ما کمک کرد که دستکم صبوری بیشتری مقابل هم به خرج دهیم. ما همچنان به یکدیگر ایمیل میزنیم و باید بگویم این تغییر بزرگی در روابط دیپلماتیکی بود که شاهدش بودیم. علاوه بر این، این رابطه شخصی بین وزرا موجب شد ما بتوانیم ملوانهایی را که ایران بازداشت کرده بود را به سرعت به خانه بازگردانیم. وی سپس به انتقادات از مذاکرات هستهای اشاره کرد و گفت هم در آمریکا و هم در ایران مخالفتهایی با این گفتوگوها وجود داشت، با این حال اوباما مصمم به ادامه مذاکرات بود و نهایتا توافق موقت «لوزان» به دست آمد که به گفته شرمن همه را شگفتزده کرد. شرمن گفت: پس از آن همه به حصول توافق نهایی امیدوار بودند اما در طول مذاکرات جزییات و عدم تفاهم بر سر آنها، امیدها را ناامید میکرد. وی افزود: در تمام طول مذاکرات رییسجمهور همواره تاکید داشت که ایران نباید به بمب اتم دست یابد و این صراحت از اهمیت زیادی برخوردار بود. شرمن با بیان اینکه هر دو طرف به خصوص ایران و ایالات متحده، از اهرمهایی برخوردار بودند، گفت: دستکم برای ایالات متحده، مذاکرات هرگز مبتنی بر اعتماد نبود. هم من و هم همتایم، عباس عراقچی در طول مذاکرات برای اولین بار نوهدار شدیم. حتی بعد از آن برهه انسانی، که من و عباس عراقچی فیلم نوههایمان را به یکدیگر نشان دادیم، مذاکرات به هماناندازه قبل مبتنی بر بیاعتمادی ادامه یافت. وی در ادامه افزود: هر دو طرف امتیازاتی دادند اما هیچیک به طور کامل همهچیز را واگذار نکرد، به جز یک استثنای بزرگ که ایران هرگز نمیتواند به بمب اتمی دست یابد. وی با متهم کردن سپاه به نفع بردن از تحریمها، گفت: بنابراین نمیگویم که ایران پول بیشتری برای فعالیتهای مخربش به دست نمیآورد، چرا به دست میآورد اما آنها برای رفع تحریمها، از دید خودشان هزینه زیادی دادهاند. آنها کلندریا رآکتور اراک را با بتن پر کردهاند، شمار سانترفیوژهایشان را از 19 هزار به پنج هزار کاهش دادهاند و اجازه یافتهاند تنها 300 کیلوگرم اورانیوم با غنای 67/3 درصد نگه دارند. این میزان برای ساخت بمب کافی نیست. شرمن در بخش دیگری از صحبتهایش گفت امیدوار است توافق هستهای در چالشهای دیگر با ایران هم تکرار شود.
معاون سابق وزیر خارجه آمریکا، به بیان ابعاد کمتر مطرح شده مذاکرات هستهای با ایران پرداخت. وندی شرمن روند حصول توافق هستهای را مورد بررسی قرار داده و نهایتا تاکید میکند که 25 سال بعد، یعنی پس از پایان عمر برنامه جامع اقدام مشترک، واشنگتن همچنان گزینههای امروزی برای مقابله با تهران را در اختیار خواهد داشت. به گزارش ایسنا، رییس سابق تیم آمریکا در مذاکرات هستهای گفت: اجرای توافق هستهای خود یک چالش است، هرچند که گامهای اولیه و مهمی برداشته شده است. حصول توافق هستهای به خودی خود یک موفقیت بود چراکه با وجود عدم اعتمادی که هنوز هم بخش اعظم آن پابرجاست، این توافق به دست آمد. شرمن با مرور روند شکلگیری پرونده هستهای ایران، گفت: در سال 2002 مشخص شد که ایران برنامه هستهای فعالی دارد. به گفته وی، ایران در آن زمان تنها 164 سانترفیوژ داشت و حالا سانترفیوژ ایران در طول سالها به 9 هزار دستگاه رسیده و تهدید به مراتب افزایش یافته بود. وی مذاکرات با تیم قبلی جمهوری اسلامی را کاملا مایوسکننده و بینتیجه خواند و گفت: کاترین اشتون (مسوول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا) طرف ما را به زبان انگلیسی پیش میبرد اما سعید جلیلی (مذاکرهکننده وقت ایران) طرفِ ایرانی مذاکره را به فارسی پیش میبرد اما زبان تنها محدودیت نبود. پیشنهاد هر دو طرف جاهطلبانه بود و هیچ نقطه اشتراکی نداشت و این بدان معنا بود که دریای فاصله بین ما نمیتوانست کوچکتر شود. شرمن در مورد ظریف گفت: «ظریف در ایالات متحده درس خوانده و 30 سال اینجا زندگی کرده است. او مدرک دکترای خود در حقوق بینالملل را از دانشگاه دنور، دریافت کرده است. وی افزود: همانطور که گفتم، او 30 سال در ایالات متحده زندگی کرده و انگلیسی را روان صحبت میکند، درست مانند همه دیگر اعضای تیم مذاکرهکننده جدید. به همین خاطر همه مذاکرات ما به زبان انگلیسی انجام شده و مکتوب میشد. به گفته شرمن، کری میدانست که این مذاکرات عدم اعتماد عمیقی را که وجود دارد، حل نمیکند اما در عین حال اطمینان داشت که طرفین منافع مشترکی در آن دارند. وی با بیان بر اینکه کری در طول مذاکرات بر تاثیرات ایجاد رابطه شخصی با طرف مقابل واقف بود، گفت: در سطح کارشناسان هم بین هر دو طرف روابط شخصی شکل گرفت. او به عنوان نمونه به «ارنست مونیز» وزیر انرژی آمریکا و علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی که هر دو فارغ التحصیل دانشگاه «امآیتی» هستند، اشاره کرد. به گفته شرمن، البته همه چیز آنقدر خوب هم نبود و در مواردی طرفین احساس میکردند به بنبست رسیدهاند. شرمن گفت: موارد زیادی رخ داد که وضعیت دشواری پیش میآمد و جان کری به اتاق ظریف میرفت یا وزیر ظریف به اتاق او میرفت و آنها این مساله را با هم در میان میگذاشتند، یکی از این موارد (جدال لفظی کری و ظریف) به رسانهها هم کشیده شد. وی افزود: اینکه وزیر کری را به چنین وضعی (عصبانیت) برسانید، کار سادهای نیست، چون او انسان بسیار صبور و بخشندهای است. آن زمان در ناهارخوری ساختمان در وین بودیم که من ناگهان از پشت دیوار صدای داد و فریاد شنیدم چراکه آنها در صورت لزوم سر هم فریاد هم میزدند. آنهایی که آقای ظریف را بشناسند، میدانند که او خیلی خوب فریاد میزند و بسیار احساسی است. تصور میکنم که آن رابطه شخصی کاملا مورد نیاز بود. شرمن ادامه داد: هرچند بیاعتمادیها هرگز از بین نرفت، اما به واسطه بحثهایی که عباس عراقچی ، مجید روانچی و من در مورد موضوعات شخصی داشتیم، این مساله در طول مذاکرات به ما کمک کرد که دستکم صبوری بیشتری مقابل هم به خرج دهیم. ما همچنان به یکدیگر ایمیل میزنیم و باید بگویم این تغییر بزرگی در روابط دیپلماتیکی بود که شاهدش بودیم. علاوه بر این، این رابطه شخصی بین وزرا موجب شد ما بتوانیم ملوانهایی را که ایران بازداشت کرده بود را به سرعت به خانه بازگردانیم. وی سپس به انتقادات از مذاکرات هستهای اشاره کرد و گفت هم در آمریکا و هم در ایران مخالفتهایی با این گفتوگوها وجود داشت، با این حال اوباما مصمم به ادامه مذاکرات بود و نهایتا توافق موقت «لوزان» به دست آمد که به گفته شرمن همه را شگفتزده کرد. شرمن گفت: پس از آن همه به حصول توافق نهایی امیدوار بودند اما در طول مذاکرات جزییات و عدم تفاهم بر سر آنها، امیدها را ناامید میکرد. وی افزود: در تمام طول مذاکرات رییسجمهور همواره تاکید داشت که ایران نباید به بمب اتم دست یابد و این صراحت از اهمیت زیادی برخوردار بود. شرمن با بیان اینکه هر دو طرف به خصوص ایران و ایالات متحده، از اهرمهایی برخوردار بودند، گفت: دستکم برای ایالات متحده، مذاکرات هرگز مبتنی بر اعتماد نبود. هم من و هم همتایم، عباس عراقچی در طول مذاکرات برای اولین بار نوهدار شدیم. حتی بعد از آن برهه انسانی، که من و عباس عراقچی فیلم نوههایمان را به یکدیگر نشان دادیم، مذاکرات به هماناندازه قبل مبتنی بر بیاعتمادی ادامه یافت. وی در ادامه افزود: هر دو طرف امتیازاتی دادند اما هیچیک به طور کامل همهچیز را واگذار نکرد، به جز یک استثنای بزرگ که ایران هرگز نمیتواند به بمب اتمی دست یابد. وی با متهم کردن سپاه به نفع بردن از تحریمها، گفت: بنابراین نمیگویم که ایران پول بیشتری برای فعالیتهای مخربش به دست نمیآورد، چرا به دست میآورد اما آنها برای رفع تحریمها، از دید خودشان هزینه زیادی دادهاند. آنها کلندریا رآکتور اراک را با بتن پر کردهاند، شمار سانترفیوژهایشان را از 19 هزار به پنج هزار کاهش دادهاند و اجازه یافتهاند تنها 300 کیلوگرم اورانیوم با غنای 67/3 درصد نگه دارند. این میزان برای ساخت بمب کافی نیست. شرمن در بخش دیگری از صحبتهایش گفت امیدوار است توافق هستهای در چالشهای دیگر با ایران هم تکرار شود.