مهناز همتی*- آتش‌سوزی جنگل‌های آلبرتای کانادا زنگ‌های خطر را برای همه جهان به صدا درآورده است. نه فقط اینکه چند روز است که این جنگل‌ها در حال سوختن است باعث نگرانی شده بلکه اظهارات کارشناسان که تنها معجزه می‌تواند به این آتش‌سوزی مهیب پایان دهد، نگرانی‌ها را افزایش داده است. این نگرانی البته برای ایرانیان که در سال گذشته شاهد وقوع آتش‌سوزی‌های گسترده در نواحی جنگلی کشورشان بوده‌اند، معنایی دارد. آمارها نشان می‌دهد سال گذشته بیش از هفت هزار هکتار از جنگل‌های کشور در استان‌هایی نظیر کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، گیلان، گلستان، خوزستان و چهارمحال و بختیاری دچار حریق شده و صدها هکتار از این جنگل‌ها در آتش سوخته و نابود شده است. مثلا در استان کهگیلویه و بویراحمد در سال گذشته بیش از 1200 هکتار از جنگل‌های این استان در معرض آتش‌سوزی قرار گرفت و در 75 فقره آتش‌سوزی این وسعت از جنگل مرتع کشور نابود شد. در لرستان نیز هر سال حدود سه هزار هکتار از جنگل‌ها و مراتع این استان پرآب کشورمان در معرض آتش‌سوزی قرار می‌گیرد و خسارت‌های فراوانی به کمربند سبز ایران وارد می‌شود. مقامات استان کرمانشاه هم می‌گویند سال گذشته حدود هزار هکتار از جنگل‌های این استان دچار حریق شده که عمده دلیل آن عوامل طبیعی و خشکسالی بوده است البته در کنار عوامل طبیعی، عوامل انسانی هم مسبب ایجاد حریق بوده است. متاسفانه گاهی این ایجاد حریق، عمدی بوده و جنگل‌خواران، شکارچیان غیرقانونی و مانند آنها در مواردی بانقشه و طرح قبلی جنگل را به آتش کشیده‌اند. به ویژه جنگل‌خواران برای سرقت چوب و ایجاد زمینه برای تغییر کاربری زمین و تصرف آن، جنگل‌ها و مراتع را در استان‌های گوناگون آتش زده و نیات بعدی خود را به اجرا درآورده‌اند. شکارچیان غیرقانونی نیز برای کوچاندن اجباری گونه‌های حیات وحش از ابزار آتش و حریق عمدی استفاده می‌کنند. در همین یکی، دو ماهی که از آغاز سال 95 می‌گذرد، نه فقط در نواحی خوزستان و اطراف گچساران حدود 40 هکتار از مراتع منطقه حفاظت‌شده کوه‌سرخ در آتش سوخته بلکه درباره احتمال وقوع آتش‌سوزی در سایر استانها نیز هشدار داده شده است. از جمله این استانها، کرمانشاه و سمنان است و افزایش حرارت در این مناطق زمینه را برای وقوع یا گسترش سریع حریق آماده کرده است. این در حالی است که افزایش میزان بارش طی هفته‌های گذشته و کاهش دمای عمومی، برخی از مقامات ایرانی را دچار توهم ایمنی در قبال آتش‌سوزی کرده اما پیش‌بینی‌ها حاکی از وقوع یک تابستان گرم برای ایران است. در این پیش‌بینی گمان می‌رود به ویژه در نواحی خشک مانند استان سمنان، حدود چهار تا پنج درجه هوا گرم‌تر از سال گذشته خواهد بود. در این صورت احتمال وقوع حریق به همین نسبت در مناطق مختلف کشور تشدید می‌شود. البته معصومه ابتکار هنگامی که برای بررسی آتش‌سوزی جنگل‌های بلوط به یاسوج سفر کرده بود، وعده‌های متعددی برای صیانت از جنگل‌ها و مراتع کشور داد و از جمله این وعده‌ها افزایش تجهیزات مقابله با آتش‌سوزی است که در این باره قرار است تعداد هواپیماهای آبپاش در کشور افزایش یابد و جنگل‌ها نیز به حسگرها و سنسورهای اعلام حریق مجهز شوند. در این صورت کوچک‌ترین آتش‌سوزی از طریق حسگرهایی که دود را بلافاصله شناسایی می‌کنند، به نیروهای اطفای‌حریق اطلاع داده می‌شود و اقدام عاجل برای خاموش کردن آتش انجام می‌شود. روشن است که نمی‌توان با پیشداوری درباره موفقیت یا عدم موفقیت تمهیدات اندیشیده شده برای جلوگیری از وقوع یا مهار آتش‌سوزی‌های جنگلی سخن گفت اما سوابق نابود شدن منابع طبیعی و سرمایه‌های ملی کشور بر اثر آتش‌سوزی‌های عمدی یا غیرعمدی و حوادثی که در نواحی جنگلی سایر کشورها مانند کانادا رخ می‌دهد، زنگ‌های خطر را برای همه دوستداران و فعالان طبیعت و دست‌اندرکارانی که در این باره مسوولیت دارند به صدا درآورده است به ویژه آنکه امسال تابستان گرم و خشکی در پیش خواهد بود که دلمشغولی را افزایش می‌دهد. * فعال محیط‌زیست
مهناز همتی*- آتش‌سوزی جنگل‌های آلبرتای کانادا زنگ‌های خطر را برای همه جهان به صدا درآورده است. نه فقط اینکه چند روز است که این جنگل‌ها در حال سوختن است باعث نگرانی شده بلکه اظهارات کارشناسان که تنها معجزه می‌تواند به این آتش‌سوزی مهیب پایان دهد، نگرانی‌ها را افزایش داده است. این نگرانی البته برای ایرانیان که در سال گذشته شاهد وقوع آتش‌سوزی‌های گسترده در نواحی جنگلی کشورشان بوده‌اند، معنایی دارد. آمارها نشان می‌دهد سال گذشته بیش از هفت هزار هکتار از جنگل‌های کشور در استان‌هایی نظیر کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، گیلان، گلستان، خوزستان و چهارمحال و بختیاری دچار حریق شده و صدها هکتار از این جنگل‌ها در آتش سوخته و نابود شده است. مثلا در استان کهگیلویه و بویراحمد در سال گذشته بیش از 1200 هکتار از جنگل‌های این استان در معرض آتش‌سوزی قرار گرفت و در 75 فقره آتش‌سوزی این وسعت از جنگل مرتع کشور نابود شد. در لرستان نیز هر سال حدود سه هزار هکتار از جنگل‌ها و مراتع این استان پرآب کشورمان در معرض آتش‌سوزی قرار می‌گیرد و خسارت‌های فراوانی به کمربند سبز ایران وارد می‌شود. مقامات استان کرمانشاه هم می‌گویند سال گذشته حدود هزار هکتار از جنگل‌های این استان دچار حریق شده که عمده دلیل آن عوامل طبیعی و خشکسالی بوده است البته در کنار عوامل طبیعی، عوامل انسانی هم مسبب ایجاد حریق بوده است. متاسفانه گاهی این ایجاد حریق، عمدی بوده و جنگل‌خواران، شکارچیان غیرقانونی و مانند آنها در مواردی بانقشه و طرح قبلی جنگل را به آتش کشیده‌اند. به ویژه جنگل‌خواران برای سرقت چوب و ایجاد زمینه برای تغییر کاربری زمین و تصرف آن، جنگل‌ها و مراتع را در استان‌های گوناگون آتش زده و نیات بعدی خود را به اجرا درآورده‌اند. شکارچیان غیرقانونی نیز برای کوچاندن اجباری گونه‌های حیات وحش از ابزار آتش و حریق عمدی استفاده می‌کنند. در همین یکی، دو ماهی که از آغاز سال 95 می‌گذرد، نه فقط در نواحی خوزستان و اطراف گچساران حدود 40 هکتار از مراتع منطقه حفاظت‌شده کوه‌سرخ در آتش سوخته بلکه درباره احتمال وقوع آتش‌سوزی در سایر استانها نیز هشدار داده شده است. از جمله این استانها، کرمانشاه و سمنان است و افزایش حرارت در این مناطق زمینه را برای وقوع یا گسترش سریع حریق آماده کرده است. این در حالی است که افزایش میزان بارش طی هفته‌های گذشته و کاهش دمای عمومی، برخی از مقامات ایرانی را دچار توهم ایمنی در قبال آتش‌سوزی کرده اما پیش‌بینی‌ها حاکی از وقوع یک تابستان گرم برای ایران است. در این پیش‌بینی گمان می‌رود به ویژه در نواحی خشک مانند استان سمنان، حدود چهار تا پنج درجه هوا گرم‌تر از سال گذشته خواهد بود. در این صورت احتمال وقوع حریق به همین نسبت در مناطق مختلف کشور تشدید می‌شود. البته معصومه ابتکار هنگامی که برای بررسی آتش‌سوزی جنگل‌های بلوط به یاسوج سفر کرده بود، وعده‌های متعددی برای صیانت از جنگل‌ها و مراتع کشور داد و از جمله این وعده‌ها افزایش تجهیزات مقابله با آتش‌سوزی است که در این باره قرار است تعداد هواپیماهای آبپاش در کشور افزایش یابد و جنگل‌ها نیز به حسگرها و سنسورهای اعلام حریق مجهز شوند. در این صورت کوچک‌ترین آتش‌سوزی از طریق حسگرهایی که دود را بلافاصله شناسایی می‌کنند، به نیروهای اطفای‌حریق اطلاع داده می‌شود و اقدام عاجل برای خاموش کردن آتش انجام می‌شود. روشن است که نمی‌توان با پیشداوری درباره موفقیت یا عدم موفقیت تمهیدات اندیشیده شده برای جلوگیری از وقوع یا مهار آتش‌سوزی‌های جنگلی سخن گفت اما سوابق نابود شدن منابع طبیعی و سرمایه‌های ملی کشور بر اثر آتش‌سوزی‌های عمدی یا غیرعمدی و حوادثی که در نواحی جنگلی سایر کشورها مانند کانادا رخ می‌دهد، زنگ‌های خطر را برای همه دوستداران و فعالان طبیعت و دست‌اندرکارانی که در این باره مسوولیت دارند به صدا درآورده است به ویژه آنکه امسال تابستان گرم و خشکی در پیش خواهد بود که دلمشغولی را افزایش می‌دهد. * فعال محیط‌زیست