مخزن نقدینگی کجاست

تفاوت رشد ارزش بازاری سهام خودرویی‌ها در ماه‌های اخیر شایبه‌های مختلفی از جمله دستکاری قیمت‌ها یا حتی بی‌تدبیری برخی سهامداران عمده را به وجود آورده است. پویان دارابی، مدیرعامل یک کارگزاری بورس در گفت‌وگو با فارس گفت: بازار سهام هم‌اکنون در فضایی بیمارگونه و سردرگم فرو رفته و این هم درحالی است که به دلیل پیشرو شدن صنعت خودرو همزمان با اجرای برجام در دی‌ماه سال گذشته، فضای کلی معاملات تحت تاثیر این گروه قرار گرفته است. وی با بیان اینکه مثبت یا منفی شدن روند حرکتی بازار سهام متاثر از روند قیمت سهام در گروه خودرویی‌ها است، عنوان کرد: مطابق با بررسی‌هایی که در مورد جریان کنونی معاملات بازار سهام صورت گرفت، مفروضاتی در برابر نحوه نوسان و روند حرکتی قیمت سهام گروه خودرویی‌ها به وجود آمد که قابل توجه است. به گفته این کارشناس بازار سرمایه برای سال‌های متمادی ارزش بازاری سهام گروه ایران‌خودرو همواره 1/5 برابر ارزش سهام گروه سایپا بوده است. در عین حال ارزش بازار فروش محصولات ایران‌خودرو در حالی حدود 16 هزار میلیارد تومان بوده که این رقم برای گروه سایپا حدود هفت هزار میلیارد تومان بوده که این نسبت حاکی از تفاوت 2/5 برابری سهم بازار از سوی ایران‌خودرو بوده است. دارابی با بیان اینکه آخرین بار ارزش بازار سهام سایپا در حالی از 5 هزار و 811 میلیارد تومان فراتر رفت که ارزش بازار سهام گروه ایران‌خودرو حدود پنج هزار و 19 میلیارد تومان بوده و این در حالی است که ارزش بازار سهام «خودرو» در بورس همواره 50 درصد بالاتر از ارزش بازاری سهام سایپا بوده و برای نخستین بار فاصله 1/5 برابری این ارزش میان ایران‌خودرو و سایپا نقض شده است. به عبارتی بهتر گروه سایپا که همواره فاصله‌ای 300 میلیارد تومانی را در ارزش بازار سهام خود با ایران‌خودرو حفظ می‌کرده همزمان با اجرای برجام طی پنج ماه اخیر و با حمایت مستمر دولت برای نخستین‌بار ارزش بازاری سهام گروه سایپا بالاتر از ایران‌خودرو ایستاده است. این کارگزار بازار سرمایه با برشمردن برخی مفروضات دلیل جابه‌جایی ارزش بازاری سهام سایپا نسبت به ایران‌خودرو در بازار سهام را وابسته به متغیرهای مدیریتی و دیگر عوامل تاثیر‌گذار دانست و گفت: در نخستین فرضیه می‌توان متصور بود که کفایت مدیران گروه سایپا در برابر مدیران ایران‌خودرو باعث شده تا ارزش بازاری سهام ایران‌خودرو که بیش از 50 درصد بازار فروش محصولات سواری در داخل کشور را داراست، باعث بر هم خوردن این فاصله در بورس شده است. سناریوی دوم به دست گرفتن بازی خودرویی‌ها تحت نفوذ سهامداران عمده گروه سایپا در بازار سهام است و باعث شده با افزایش قیمت سهام سایپا و شرکت‌های تابعه آن فاصله ارزش بازاری این گروه از ایران‌خودرو بر هم خورد. وی افزود: فرض دیگر این بررسی نیز می‌تواند بر این تحلیل استوار باشد که عدم درک صحیح معامله‌گران بازار سهام از وضعیت بنیادی این دو شرکت باعث ایجاد تفاوت به وجود آمده در ارزش بازاری سهام پیشروهای خودرویی‌ها شده باشد. در نهایت این سناریو نیز وجود دارد که در صورت کنار رفتن مفروضات قبلی به احتمال زیاد وجود منافع برای افرادخاص باعث رشد ارزش بازاری سهام سایپا نسبت به سهام ایران‌خودرو شده است. دارابی با بیان اینکه هم‌اکنون ارزش بازاری سهام ایران‌خودرو و سایپا باید متوازن شود، عنوان کرد: پدید آمدن این اختلاف در چهار ماه گذشته طبیعی نیست و باید افزایش سهام گروه سایپا مورد اصلاح قرار گیرد. از سوی دیگر اگر ورود جریان نقد عملیاتی باعث برهم خوردن این توازن شده باشد فرضیه کفایت و عدم کفایت مدیران در این دو گروه مطرح می‌شود‌. این دو شرکت تحت مالکیت ایدرو است و از این‌رو تغییر ارزش بازاری سهام در ظرف مدت چهار ماه با توجه به سهم بازار فروش محصول و اندازه آنها کار آسانی نیست‌. چنانچه جریان نقد عملیاتی باعث برهم خوردن فاصله ارزش بازاری سهام ایران‌خودرو و سایپا شده باشد، باید دست‌کم در پوشش زیان انباشته این شرکت‌ها در صورت‌های مالی تلفیقی گشایشی می‌شد. این در حالی است که گروه سایپا به دلیل اصلاح ساختار ترازنامه‌ای خود شاهد افزایش 1200 میلیارد تومانی ارزش دارایی‌ها در صورت‌های مالی بوده و حال سوال اینجاست که آیا این موضوع باید به ارزش بازاری سهام گروه سایپا نیز بیفزاید یا منطق دیگری در این سهم حکم فرماست؟ این مفروضات چه منافع و دلایلی را پشت سر خود پنهان کرده و تا چه حد به بی‌کفایتی مدیریتی یا منافع عده‌ای خاص ارتباط دارد‌، موضوعاتی است که به دنبال پاسخی واضح برای خود است. در همین ارتباط دارابی عنوان کرد: هنوز هیچ یک از متغیرهای کلان اقتصادی از ارزندگی سهام در این گروه حکایت ندارد، این در حالی است که صاحبان صنایع خودرویی با اما و اگر معتقدند با حل مشکلات بانکی و گشایش یوزانس می‌توانند تسهیلات با نرخ سود شش درصدی اخذ کنند. هنوز این اتفاق به راحتی برای شرکت‌های ایرانی امکان‌پذیر نیست و مشکلات مالی در این گروه حل و فصل نشده است. وی افزود: دیدگاه خوشبینانه در این زمنیه گشایش تسهیلات بانکی خارجی با نرخ بهره شش درصدی در کنار افزایش سرمایه از محل آورده نقدی است که می‌تواند هزینه‌های مالی سنگین خودرو‌سازان را از بین ببرد اما دیدگاه بد‌بینانه نیز معتقد است توان مردم برای خرید خودروهای سواری کاهش یافته و با نرخ سود بانکی فعلی، تولید توجیهی ندارد. وی افزود: باید منتظر ماند و دید که در طول زمان کدام یک از این دیدگاه‌ها محقق خواهد شد، اما قدر مسلم این سوال که چرا با وجود سپری شدن سال‌ها باید ظرف مدت چهار ماه ارزش بازاری سهام سایپا و ایران‌خودرو به‌هم ریخته شود، همچنان باقی است. این فعال بازار گفت: حجم عمده نقدینگی بازار سهام هم‌اکنون در گروه خودرویی‌های بورس در حال دست و پا زدن است و این در حالی است که برهم خوردن نسبت ارزش بازاری سهام سایپا و ایران‌خودرو باعث بر هم زدن تعادل کل بازار سهام شده و از این‌رو هر آنچه در بازار سهام خریداری شود، باعث زیان سهامداران می‌شود.