رقابت بهره‌برداران بر سر «حقابه» تالاب‌ها را از بین می‌برد
رقابت بهره‌برداران بر سر «حقابه» تالاب‌ها را از بین می‌برد
مدیر طرح ملی حفاظت تالاب‌های ایران با اشاره به مشکل تامین حقابه تالاب‌های کشور گفت: آنقدر بهره‌برداران مختلف در پایین‌دست حوضه‌های آبریز شکل گرفته‌اند که اجازه رسیدن آب به تالاب‌ها را نمی‌دهند. محسن سلیمانی‌روزبهانی در ارتباط با مشکلات مربوط به تامین حقابه‌های تالاب‌های کشور گفت: این مشکل در مورد استان خوزستان و دیگر تالاب‌های کشور از جمله گاوخونی یا در حوضه آبریز دریاچه ارومیه به واسطه الگوی توسعه ناپایداری در حوضه آبریز وجود دارد و در واقع به دلیل برنامه‌ریزی نادرست در حوضه منابع آبی بالادست با مشکل تامین حقابه‌ها روبه‌رو هستیم. وی ادامه داد: در بحث حقابه تالاب‌ها تنها موضوع رهاسازی آب از پشت سد‌ها نیست بلکه گاهی برنامه‌ریزی بیش از اندازه ظرفیت منابع آبی حوضه آبریز باعث شده آب را در بالادست بفروشیم یا به شکل‌های مختلف مورد استفاده و بهره‌برداری قرار دهیم و زمانی که این آب را فروختیم، اشکال مختلفی از توسعه در بالادست شکل می‌گیرد و پس از آن شاهد یک رقابت جدی بین بهره‌برداری از منابع آب از سرشاخه‌ها خواهیم بود که تا پایین‌دست که تالاب‌ها در آن هستند نیز این بهره‌برداری‌ها ادامه پیدا می‌کنند. وی با اشاره به اینکه تنها بخشی از مشکل تامین حقابه مربوط به بحث احداث و مدیریت سد‌هاست، اظهار کرد: ماجرا کلان‌تر از باز کردن یا بستن دریچه یک سد است زیرا گاهی دریچه یک سد باز می‌شود اما آنقدر بهره‌برداران مختلف در پایین‌دست شکل گرفته‌اند که اجازه رسیدن آب به تالاب‌ها را نمی‌دهند، در واقع موضوع توامان یک مساله اقتصادی، اجتماعی و مدیریت آب در بالادست است که شرایط حال حاضر را رقم زده است و کمتر اجازه رسیدن آب به پایین‌دست را می‌دهد. مدیر طرح ملی حفاظت تالاب‌های ایران تصریح کرد: برنامه‌ریزی‌های نادرست در چند دهه گذشته منجر به شرایط حال حاضر شده و اکنون باید این وضعیت نادرست را به شرایط قبل برگردانیم که این امر مستلزم هزینه است اما بسیاری از نهاد‌های اجرایی نمی‌خواهند زیر بار این هزینه‌ها بروند که در واقع هزینه‌های برگشت از توسعه ناپایدار و حرکت به سمت توسعه پایدار است. سلیمانی‌روزبهانی با تاکید بر اینکه نهاد‌ها و بخش‌های مختلف باید اصلاحاتی را در نوع نگاه خود انجام دهند، گفت: وزارت نیرو باید نگاهش را به بحث بهره‌برداری از آب تغییر دهد و چه در بالادست و چه در پایین‌دست از رویکرد صرفا استحصال آب به سمت رویکرد مدیریت مصرف تغییر جهت دهد. در این سال‌ها رویکرد وزارت نیرو و شرکت‌های آب منطقه‌ای به جای پرداختن به مدیریت مصرف عمدتا استحصال آب بوده است. وی ادامه داد: همچنین وزارت جهاد کشاورزی باید رویکرد خودش را به سمت الگوی کشاورزی پایدار ببرد و توجه کند که هر جلگه یا حوضه‌ای ظرفیت محدودی دارد و نمی‌توانیم هر چقدر که خواستیم، در آن بارگذاری کنیم. سلیمانی در پاسخ به اینکه آیا در بازگشت از توسعه ناپایدار ممکن است نیاز به تخریب یا تغییر کاربری برخی سد‌ها وجود داشته باشد یا خیر گفت: صحبت از تخریب سد ممکن است بیشتر جنبه نمایشی داشته باشد اما مهم‌تر از موضوع تخریب یا عدم تخریب یک سد موضوع مدیریت منابع آب در حوضه است که این موضوع باید حل و فصل شود. وی افزود: در قالب مدیریت پایدار آب ممکن است کارکرد‌های یک سد تغییر کند یا مدل بهره‌برداری‌اش عوض شود اما تخریب سد موضوعی نیست که بتوان راحت در مورد آن صحبت کرد و کمی جنبه عوام‌فریبانه دارد؛ کلان‌تر از آن این است که نگاهی کلی‌تر به مساله مدیریت آب داشته باشیم و آن وقت در مورد جایگاه یک سد، بودن یا نبودنش یا کاربری آن می‌توان گفت‌و‌گو‌های جدی‌تری کرد.
مدیر طرح ملی حفاظت تالاب‌های ایران با اشاره به مشکل تامین حقابه تالاب‌های کشور گفت: آنقدر بهره‌برداران مختلف در پایین‌دست حوضه‌های آبریز شکل گرفته‌اند که اجازه رسیدن آب به تالاب‌ها را نمی‌دهند. محسن سلیمانی‌روزبهانی در ارتباط با مشکلات مربوط به تامین حقابه‌های تالاب‌های کشور گفت: این مشکل در مورد استان خوزستان و دیگر تالاب‌های کشور از جمله گاوخونی یا در حوضه آبریز دریاچه ارومیه به واسطه الگوی توسعه ناپایداری در حوضه آبریز وجود دارد و در واقع به دلیل برنامه‌ریزی نادرست در حوضه منابع آبی بالادست با مشکل تامین حقابه‌ها روبه‌رو هستیم. وی ادامه داد: در بحث حقابه تالاب‌ها تنها موضوع رهاسازی آب از پشت سد‌ها نیست بلکه گاهی برنامه‌ریزی بیش از اندازه ظرفیت منابع آبی حوضه آبریز باعث شده آب را در بالادست بفروشیم یا به شکل‌های مختلف مورد استفاده و بهره‌برداری قرار دهیم و زمانی که این آب را فروختیم، اشکال مختلفی از توسعه در بالادست شکل می‌گیرد و پس از آن شاهد یک رقابت جدی بین بهره‌برداری از منابع آب از سرشاخه‌ها خواهیم بود که تا پایین‌دست که تالاب‌ها در آن هستند نیز این بهره‌برداری‌ها ادامه پیدا می‌کنند. وی با اشاره به اینکه تنها بخشی از مشکل تامین حقابه مربوط به بحث احداث و مدیریت سد‌هاست، اظهار کرد: ماجرا کلان‌تر از باز کردن یا بستن دریچه یک سد است زیرا گاهی دریچه یک سد باز می‌شود اما آنقدر بهره‌برداران مختلف در پایین‌دست شکل گرفته‌اند که اجازه رسیدن آب به تالاب‌ها را نمی‌دهند، در واقع موضوع توامان یک مساله اقتصادی، اجتماعی و مدیریت آب در بالادست است که شرایط حال حاضر را رقم زده است و کمتر اجازه رسیدن آب به پایین‌دست را می‌دهد. مدیر طرح ملی حفاظت تالاب‌های ایران تصریح کرد: برنامه‌ریزی‌های نادرست در چند دهه گذشته منجر به شرایط حال حاضر شده و اکنون باید این وضعیت نادرست را به شرایط قبل برگردانیم که این امر مستلزم هزینه است اما بسیاری از نهاد‌های اجرایی نمی‌خواهند زیر بار این هزینه‌ها بروند که در واقع هزینه‌های برگشت از توسعه ناپایدار و حرکت به سمت توسعه پایدار است. سلیمانی‌روزبهانی با تاکید بر اینکه نهاد‌ها و بخش‌های مختلف باید اصلاحاتی را در نوع نگاه خود انجام دهند، گفت: وزارت نیرو باید نگاهش را به بحث بهره‌برداری از آب تغییر دهد و چه در بالادست و چه در پایین‌دست از رویکرد صرفا استحصال آب به سمت رویکرد مدیریت مصرف تغییر جهت دهد. در این سال‌ها رویکرد وزارت نیرو و شرکت‌های آب منطقه‌ای به جای پرداختن به مدیریت مصرف عمدتا استحصال آب بوده است. وی ادامه داد: همچنین وزارت جهاد کشاورزی باید رویکرد خودش را به سمت الگوی کشاورزی پایدار ببرد و توجه کند که هر جلگه یا حوضه‌ای ظرفیت محدودی دارد و نمی‌توانیم هر چقدر که خواستیم، در آن بارگذاری کنیم. سلیمانی در پاسخ به اینکه آیا در بازگشت از توسعه ناپایدار ممکن است نیاز به تخریب یا تغییر کاربری برخی سد‌ها وجود داشته باشد یا خیر گفت: صحبت از تخریب سد ممکن است بیشتر جنبه نمایشی داشته باشد اما مهم‌تر از موضوع تخریب یا عدم تخریب یک سد موضوع مدیریت منابع آب در حوضه است که این موضوع باید حل و فصل شود. وی افزود: در قالب مدیریت پایدار آب ممکن است کارکرد‌های یک سد تغییر کند یا مدل بهره‌برداری‌اش عوض شود اما تخریب سد موضوعی نیست که بتوان راحت در مورد آن صحبت کرد و کمی جنبه عوام‌فریبانه دارد؛ کلان‌تر از آن این است که نگاهی کلی‌تر به مساله مدیریت آب داشته باشیم و آن وقت در مورد جایگاه یک سد، بودن یا نبودنش یا کاربری آن می‌توان گفت‌و‌گو‌های جدی‌تری کرد.