کابوس هسته‌ای
فاطمه رحیمی- زمان برای جهان بیش از آن گذشته که بخواهد بلندپروازی‌های هسته‌ای کره‌شمالی را جدی بگیرد. باراک اوباما ریاست جمهوری خود را با پیشنهاد هیجان‌برانگیز جهان بدون تسلیحات هسته‌ای آغاز کرد. هفته گذشته او در آخرین سال تصدی خود نخستین رییس‌جمهور آمریکا بود که به هیروشیما، یکی از دو شهری که مورد حمله هسته‌ای قرار گرفته، سفر کرد. اوباما پیشرفت‌هایی در کاهش تسلیحات هسته‌ای و عدم اشاعه داشته است. او پیمان کنترل تسلیحات استراتژیک (استارت جدید) را در سال 2010 با روسیه به امضا رساند. مهم‌تر از همه او در ماه ژوئیه به توافقی دست یافت که برنامه هسته‌ای این کشور را دست کم برای 10 تا 15 سال آینده محدود می‌کند.اما ناکامی او در یک بخش خیره‌کننده است. ساعت اوباما بیش از هر زمانی در مورد تسلیحات هسته‌ای و برنامه موشکی کره‌شمالی به صدا درآمد. موشک‌های هسته‌ای این کشور همین حالا هم کره‌جنوبی و ژاپن را تهدید می‌کند. احتمالا در زمانی در دوره دوم ریاست جمهوری جانشین اوباما این موشک‌ها قادر به هدف قرار دادن نیویورک خواهند بود. اوباما مساله کره‌شمالی را به تعویق انداخت. هرکس رییس‌جمهور بعدی آمریکا شود، این امکان طلایی را نخواهد داشت. یک پروژه منهتن دیگر تابوی تسلیحات هسته‌ای بر سه رکن استوار است؛ سیاست‌هایی برای جلوگیری از اشاعه، هنجارهایی علیه استفاده از تسلیحات هسته‌ای (به خصوص علیه قدرت‌های غیرهسته‌ای) برای نخستین بار و بازدارندگی. کره‌شمالی با پتک بر هر سه رکن کوفته است. هیچ کشوری در تاریخ این حجم از ثروت خود را صرف تسلیحات هسته‌ای نکرده است. گفته می‌شود کره‌شمالی یک انبار حاوی 20 دستگاه سلاح دارد و هر شش هفته یک دستگاه به این سلاح‌ها اضافه می‌شود. طی سال‌جاری روند انجام آزمایش‌های موشک بالستیک بی‌سابقه بوده است. کره‌شمالی به هیچ قانون جهانی پایبند نیست. کیم جون اون، دیکتاتور این کشور کار اجباری را بر صدها هزار نفر از مردم خود در اردوگاه‌های کار اجباری تحمیل کرده بدون آنکه این افراد محاکمه شده باشند و هیچ امیدی به آزادی‌شان نیست. کیم اغلب تهدید می‌کند که سئول- پایتخت کره‌جنوبی- را غرق آتش می‌کند. تسلیحات هسته‌ای در مرکز هویت و بقای رژیم او قرار دارد. بازدارندگی بر این باور بنا شده که روسای کشورها بازیگران عقلانی هستند. اما شخصیت کیم چنان مبهم است و روند تصمیم‌گیری در پیونگ‌یانگ چنان ناشناخته، که بازداشتن کره‌شمالی دشوار می‌نماید. اگر رژیم او در آستانه سقوط قرار گیرد، چه کسی می‌تواند بگوید که آیا کیم این کشور را با حملات هسته‌ای نابود خواهد کرد یا خیر؟ بسیاری از بازیگران خارجی می‌خواهند او را مجبور به تغییر رفتار کنند. در ماه مارس و در پی آزمایش تسلیحاتی این کشور، شورای امنیت سازمان ملل تحریم‌های خود را تشدید کرد. چین از اقدامات تحریک‌آمیز کیم به خشم آمده و موافق اقدامات سختگیرانه‌تر علیه این کشور است. با این حال چین خواهان سرنگونی کیم نیست. پکن می‌ترسد سقوط رژیمی نزدیک مرزهای شمالی شرقی چین جریانی از پناهندگان را به راه اندازد و حائل محافظتی این کشور در مقابل نیروهای آمریکایی مستقر در کره‌جنوبی را از بین ببرد. حدود 90 درصد تجارت کره‌شمالی به ارزش شش میلیارد دلار در سال با چین است. این کشور همچنان به واردات زغال‌سنگ و سنگ آهن از این کشور ادامه خواهد داد تا زمانی که این پول صرف فعالیت‌های نظامی نشود. کیم با حمایت چین می‌تواند با مصونیت به برنامه هسته‌ای خود ادامه دهد. تحریم‌ها هم مانع او نخواهد شد. به همین دلیل اوباما تلاش خود را به ایران معطوف کرد. چراکه اقتصاد این کشور به فروش نفت و گاز وابسته است و تحریم صادرات نفت و محروم کردن آن از سیستم پرداخت‌های بین‌المللی محاسبات استراتژیک این کشور را تغییر داد. اما این منطق در مورد کره‌شمالی قابل اجرا نیست. بنابراین رییس‌جمهور بعدی آمریکا بدون آنکه هیچ گزینه خوبی داشته باشد، چه باید کند؟ یک اولویت تقویت حوزه دفاع موشکی است. از سوی دیگر چین هم باید متقاعد شود که می‌توان تحریم‌ها را تشدید کرد بدون آنکه این کشور تحریک شود. این خطر آنقدر جدی و روشن است که حتی رقبایی که در دیگر نقاط آُسیا با هم درگیر هستند، باید فورا راه‌های جدیدی برای همکاری بیابند.
فاطمه رحیمی- زمان برای جهان بیش از آن گذشته که بخواهد بلندپروازی‌های هسته‌ای کره‌شمالی را جدی بگیرد. باراک اوباما ریاست جمهوری خود را با پیشنهاد هیجان‌برانگیز جهان بدون تسلیحات هسته‌ای آغاز کرد. هفته گذشته او در آخرین سال تصدی خود نخستین رییس‌جمهور آمریکا بود که به هیروشیما، یکی از دو شهری که مورد حمله هسته‌ای قرار گرفته، سفر کرد. اوباما پیشرفت‌هایی در کاهش تسلیحات هسته‌ای و عدم اشاعه داشته است. او پیمان کنترل تسلیحات استراتژیک (استارت جدید) را در سال 2010 با روسیه به امضا رساند. مهم‌تر از همه او در ماه ژوئیه به توافقی دست یافت که برنامه هسته‌ای این کشور را دست کم برای 10 تا 15 سال آینده محدود می‌کند.اما ناکامی او در یک بخش خیره‌کننده است. ساعت اوباما بیش از هر زمانی در مورد تسلیحات هسته‌ای و برنامه موشکی کره‌شمالی به صدا درآمد. موشک‌های هسته‌ای این کشور همین حالا هم کره‌جنوبی و ژاپن را تهدید می‌کند. احتمالا در زمانی در دوره دوم ریاست جمهوری جانشین اوباما این موشک‌ها قادر به هدف قرار دادن نیویورک خواهند بود. اوباما مساله کره‌شمالی را به تعویق انداخت. هرکس رییس‌جمهور بعدی آمریکا شود، این امکان طلایی را نخواهد داشت. یک پروژه منهتن دیگر تابوی تسلیحات هسته‌ای بر سه رکن استوار است؛ سیاست‌هایی برای جلوگیری از اشاعه، هنجارهایی علیه استفاده از تسلیحات هسته‌ای (به خصوص علیه قدرت‌های غیرهسته‌ای) برای نخستین بار و بازدارندگی. کره‌شمالی با پتک بر هر سه رکن کوفته است. هیچ کشوری در تاریخ این حجم از ثروت خود را صرف تسلیحات هسته‌ای نکرده است. گفته می‌شود کره‌شمالی یک انبار حاوی 20 دستگاه سلاح دارد و هر شش هفته یک دستگاه به این سلاح‌ها اضافه می‌شود. طی سال‌جاری روند انجام آزمایش‌های موشک بالستیک بی‌سابقه بوده است. کره‌شمالی به هیچ قانون جهانی پایبند نیست. کیم جون اون، دیکتاتور این کشور کار اجباری را بر صدها هزار نفر از مردم خود در اردوگاه‌های کار اجباری تحمیل کرده بدون آنکه این افراد محاکمه شده باشند و هیچ امیدی به آزادی‌شان نیست. کیم اغلب تهدید می‌کند که سئول- پایتخت کره‌جنوبی- را غرق آتش می‌کند. تسلیحات هسته‌ای در مرکز هویت و بقای رژیم او قرار دارد. بازدارندگی بر این باور بنا شده که روسای کشورها بازیگران عقلانی هستند. اما شخصیت کیم چنان مبهم است و روند تصمیم‌گیری در پیونگ‌یانگ چنان ناشناخته، که بازداشتن کره‌شمالی دشوار می‌نماید. اگر رژیم او در آستانه سقوط قرار گیرد، چه کسی می‌تواند بگوید که آیا کیم این کشور را با حملات هسته‌ای نابود خواهد کرد یا خیر؟ بسیاری از بازیگران خارجی می‌خواهند او را مجبور به تغییر رفتار کنند. در ماه مارس و در پی آزمایش تسلیحاتی این کشور، شورای امنیت سازمان ملل تحریم‌های خود را تشدید کرد. چین از اقدامات تحریک‌آمیز کیم به خشم آمده و موافق اقدامات سختگیرانه‌تر علیه این کشور است. با این حال چین خواهان سرنگونی کیم نیست. پکن می‌ترسد سقوط رژیمی نزدیک مرزهای شمالی شرقی چین جریانی از پناهندگان را به راه اندازد و حائل محافظتی این کشور در مقابل نیروهای آمریکایی مستقر در کره‌جنوبی را از بین ببرد. حدود 90 درصد تجارت کره‌شمالی به ارزش شش میلیارد دلار در سال با چین است. این کشور همچنان به واردات زغال‌سنگ و سنگ آهن از این کشور ادامه خواهد داد تا زمانی که این پول صرف فعالیت‌های نظامی نشود. کیم با حمایت چین می‌تواند با مصونیت به برنامه هسته‌ای خود ادامه دهد. تحریم‌ها هم مانع او نخواهد شد. به همین دلیل اوباما تلاش خود را به ایران معطوف کرد. چراکه اقتصاد این کشور به فروش نفت و گاز وابسته است و تحریم صادرات نفت و محروم کردن آن از سیستم پرداخت‌های بین‌المللی محاسبات استراتژیک این کشور را تغییر داد. اما این منطق در مورد کره‌شمالی قابل اجرا نیست. بنابراین رییس‌جمهور بعدی آمریکا بدون آنکه هیچ گزینه خوبی داشته باشد، چه باید کند؟ یک اولویت تقویت حوزه دفاع موشکی است. از سوی دیگر چین هم باید متقاعد شود که می‌توان تحریم‌ها را تشدید کرد بدون آنکه این کشور تحریک شود. این خطر آنقدر جدی و روشن است که حتی رقبایی که در دیگر نقاط آُسیا با هم درگیر هستند، باید فورا راه‌های جدیدی برای همکاری بیابند.