سهراب 3 میلیاردی شد

از دیرباز بحث اقتصادی فرهنگ و هنر در بین مسوولان و هنرمندان ایرانی داغ بوده است‌. گردش مالی در این حوزه می‌تواند گره‌های کور هنرمندان را باز کند و از طرفی دریچه‌ای باشد برای شکوفایی و شناخته شدن آنها‌. از این‌رو در چند سال گذشته حراج آثار هنری که در تمام جهان امری معمول است و شناخته شده، در تهران برگزار می‌شود و توانسته در اوضاع و احوالی که فرهنگ و هنر کشور در رکود مالی به سر می‌برد، جانی تازه به هنرمندان ببخشد‌. آثار تجسمی هنرمندان معاصر که گاه با رقم‌های میلیاردی دست به دست می‌شود برای مجموعه‌داران جذاب است‌. سال گذشته بود که تابلوی سهراب سپهری توانست با رقمی بالای دو میلیارد تومان به فروش برسد و امسال هم نقاشی سپهری توانست رکورد فروش را جابه‌جا کند‌. شاعر آب و آینه که در زمان حیاتش زیاد در قید و بند مادیات نبود و به قول خودش: «گاه گاهی قفسی می‌سازم با رنگ، می‌فروشم به شما/ تا به آواز شقایق که در آن زندانی است/ دل تنهایی‌تان تازه شود!» توانسته شگفتی‌ساز شود‌. سهراب در صدر فروش حراج تهران در پنجمین سال برگزاری‌اش رکوردهای تاریخی برای هنر ایران آفرید: فروش 79 اثر در مجموع به قیمت 25 میلیارد و 362 میلیون تومان‌. فروش شش اثر بالای یک میلیارد تومان که چهار اثر آن به هنرمندانی تعلق دارد که در قید حیات هستند و فروش 54 اثر بالای یکصد میلیون تومان بخشی از دستاوردهای این رویداد فرهنگی اقتصادی است‌. این حراج که به آثار اساتید کلاسیک و مدرن ایران اختصاص داشت، 15 تابلو از نقاشی آکادمیک ایران شامل آثار اساتید نقاشی واقع‌گرا، نگارگری نوین و قهوه‌خانه را در کنار 65 اثر از اساتید مدرنیست ایران ارائه کرده بود‌. آثار هنرمندان معاصر در این مجموعه غایب بوده و به حراج دیگری موکول شده است‌. پنجمین حراج تهران شامگاه جمعه هفتم خرداد 1395 در حالی برگزار شد که عنوان گران‌ترین اثر این شب و نیز گرانقیمت‌ترین تابلوی نقاشی به فروش رسیده در ایران به نقاشی از سهراب سپهری رسید. تابلوی 120 در 180 سانتیمتر این نقاش شاعر از معروف‌ترین مجموعه‌اش، درختان، در رقابتی نفسگیر میان چندین خریدار، سه میلیارد تومان چکش خورد‌. دومین رکورد این شب نیز به تابلوی دیگری از سپهری تعلق گرفت که یک میلیارد و 550 میلیون تومان فروخته شد. در ادامه میلیاردی شدن چهار اثر از چهار هنرمندی که در قید حیات هستند، شور و هیجان در این شب را به اوج خود رساند: نقاشی از یک گلدان زیبا اثر منوچهر یکتایی هنرمند 94 ساله که به عنوان آخرین اثر روی میز حراج رفت، یک میلیارد و 470 میلیون تومان چکش خورد، تابلویی از استاد محمود فرشچیان در نخستین حضور در حراج تهران به رکورد یک میلیارد و 250 میلیون تومان دست یافت، «تعالی» عنوان این تابلو است که با تکنیک اکریلیک روی مقوا در سال 1383 خلق شده است؛ دو نقاشی‌خط هم به جمع میلیاردی‌های اقتصاد هنر ایران راه یافتند: تابلوی آبی رنگ «رقص آبی»‌، سیدمحمد احصایی و تابلوی حسین زنده‌رودی‌. حراج تهران پنجم، حائز رکورد جالب توجه فروش هشت اثر بالای 500 میلیون تومان هم بود‌: اثر زیبای «خانواده سبز» منیر شاهرودی‌فرمانفرماییان بانوی 94 ساله که آیینه‌کاری و نقاشی پشت شیشه را تلفیق کرده 900 میلیون تومان چکش خورد، نقاشی «طبیعت بی‌جان» بهمن محصص که در سال 1347 خلق شده 850 میلیون تومان و نیز اثری از منصور قندریز از بنیانگذاران سبک سقاخانه که در سال 1343 خلق شده 850 میلیون تومان به فروش رسیدند؛ تابلوی من و پرواز اثر جلیل ضیاپور از پیشگامان مدرنیست ایرانی 720 میلیون تومان، اثر بدون عنوانی از منوچهر یکتایی 700 میلیون تومان، اثر بدون عنوانی از حسین زنده‌رودی 650 میلیون تومان، نقاشی از حسین کاظمی 550 میلیون تومان و نقاشی دو قطعه‌ای از آیدین آغداشلو از مجموعه خاطرات انهدام، سال صفر سال یک، 500 میلیون تومان چکش خوردند‌. آثار جمع دیگری از بزرگان هنر ایران در این شب به قیمت‌های خیره‌کننده‌ای دست یافتند؛ سه اثر از سه استاد برجسته به‌طور جداگانه به رکورد 450 میلیون تومان دست یافتند: نقاشی شکار حیوانات علی‌اکبر صادقی، نقاشی انتزاعی از فریده لاشایی و نیز کاری از مسعود عربشاهی هر سه روی عدد 450 چکش خوردند، مجسمه‌ای از پرویز تناولی از سری دیوار 400 میلیون تومان، و اثری از مهدی ویشکایی که پرتره یک زن است، 360 میلیون تومان به فروش رسیدند‌. در ادامه اثری از پرویز کلانتری که یک هفته است دنیای فانی را وداع گفته روی میز حراج رفت، حسین پاکدل، مجری حراج از حضار خواست به یاد او از جا برخیزند؛ نقاشی کویری کاهگلی او 320 میلیون تومان فروخته شد‌. اثری از ابوالقاسم سعیدی 300 میلیون تومان، سه اثر از پرویز تناولی، مسعود عربشاهی و ناصر عصار هر یک 280 میلیون تومان‌، دو اثر از بهجت صدر به همراه اثری از کمال‌الملک هر یک 260 میلیون تومان، سه اثر از جلیل رسولی، پروانه اعتمادی و حسین کاظمی هر یک 240 میلیون تومان، سه اثر از جعفر پتگر، کوروش شیشه‌گران و نصرالله افجه‌ای هر یک 220 میلیون تومان، سه اثر از ژازه تباتبایی، ناصر عصار، سیراک ملکونیان هر یک 200 میلیون تومان، دو اثر از غلامحسین نامی و ژازه تباتبایی هر یک 190 میلیون تومان، دو اثر از محسن وزیری‌مقدم و سید محمد احصایی هر یک 180 میلیون تومان، نقاشی‌خط رضا مافی 160 میلیون تومان، دو اثر از لیلی متین دفتری و مهدی ویشکایی هر یک 140 میلیون تومان، اثری از حسین طاهرزاده بهزاد تبریزی 130 میلیون تومان، پنج اثر از سونیا بالاسانیان، هوشنگ پزشک‌نیا، صداقت جباری، منیر شاهرودی فرمانفرماییان و‌ هانیبال الخاص هر یک 120 میلیون تومان، دو اثر بهمن از دادخواه و عیسی بهادری 110 میلیون تومان و دو اثر از ایران درودی و هوشنگ پزشک‌نیا هر یک 100 میلیون تومان چکش خوردند‌. 25 اثر هم در پنجمین حراج تهران زیر 100 میلیون تومان به فروش رسیدند: سه اثر از ناصر اویسی، کیخسرو خروش و علی محمد حیدریان هر یک 95 میلیون تومان، نقاشی سیراک ملکونیان 90 میلیون تومان، سه اثر از عبدالرضا دریابیگی، علی‌اکبر مزین‌الدوله و حسین ارژنگی هر یک 85 میلیون تومان، دو اثر از حسین قوللر آقاسی و حسین محجوبی هر یک 75 میلیون تومان، نقاشی از احمد اسفندیاری 70 میلیون تومان، دو اثر از محمود جوادی‌پور و جواد حمیدی هر یک 65 میلیون تومان، چهار اثر منوچهر نیازی، ابوالحسن صدیقی، علی‌اصغر پتگر و‌ هادی هزاوه‌ای هر یک 60 میلیون تومان، دو اثر از محمد مدبر و محسن سهیلی هر یک 55 میلیون تومان، دو اثر از منصوره حسینی و میشا شهبازیان هر یک 50 میلیون تومان، نقاشی علی رخساز 44 میلیون تومان، نقاشی دیگری از احمد اسفندیاری 42 میلیون تومان، نقاشی از جلال شباهنگی 34 میلیون تومان، اثری از محمدابراهیم جعفری 32 میلیون تومان و نقاشی از حسینعلی ذابحی 30 میلیون تومان‌. شایان ذکر است در این حراج که 80 اثر از 65 هنرمند ارائه شد، تنها یک اثر به فروش نرسید‌. دکتر علیرضا سمیع‌آذر، مدیر حراج تهران با ابراز خرسندی بسیار از نتایج به دست آمده، اعلام آمادگی کرد در چند روز پیش رو، در قالب یک کنفرانس خبری، پنجمین حراج تهران را با اصحاب رسانه به تحلیل و بررسی خواهد نشست‌. وزیر ارشاد: حمایت دولت از بخش‌خصوصی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در لحظاتی که نقاشی سهراب سپهری روی میز حراج بود و ثبت رکورد گرانقیمت‌ترین نقاشی ایران در حال وقوع بود، در سالن برگزاری حراج تهران حاضر شد؛ او در پایان حراج در مصاحبه‌ای با خبرنگاران گفت: «پنجمین سال است که حراج تهران برگزار می‌شود و من با حضور در این حراج، قصد دارم حمایت دولت از این همت بخش‌خصوصی را نشان دهم؛ حراج تهران حرکتی ارزنده است که علاوه بر تقدیر از هنرمندان موجب می‌شود آنها با دلگرمی از رونق اقتصاد هنر تشویق شوند و آثار فاخرتری ارائه دهند و نام‌شان ماندگار باشد‌. از هنرمندان بنام ایرانی هر سال آثار زیادی در حراجی‌های معتبری مانند کریستیز عرضه و این آثار با قیمت‌های بالایی خریداری می‌شوند که این نیز نشان‌دهنده ارزش معنوی و مادی این آثار است‌.» علی جنتی با اشاره به تاثیر مستقیم رونق اقتصاد هنر بر اشتغالزایی در این عرصه افزود: «خوشبختانه در سال‌های اخیر اقبال به خرید تابلوهای هنری در ایران بسیار بیشتر شده و علاوه بر گالری‌ها، علاقه‌مندان به آثار تجسمی نیز برای خانه‌هایشان این آثار ارزشمند را خریداری می‌کنند‌. ما باید به جای آنکه طلا و جواهر به یکدیگر هدیه دهیم‌، آثار هنری خریداری کنیم و به دوستان و فرزندان‌مان در داخل و خارج از کشور هدیه دهیم‌. در این بین همیشه دولتمردان را تشویق می‌کنیم که به همتای خودشان در کشورهای دیگر اثر هنری ایرانی هدیه دهند زیرا با این حرکت‌، یک کار هنری علاوه بر آنکه می‌تواند معرف فرهنگ و هنر ایران باشد ارزش مادی حقیقی خود را می‌یابد‌.» مرادخانی: لزوم دیپلماسی فرهنگی علی مرادخانی، معاون هنری وزارت ارشاد، حراج تهران را یک رویداد انگیزشی برای هنرمندان خواند و گفت: «هنر کیفی ایران استحقاق آن را دارد که از منظر مادی هم به جایگاه والایی دست یابد، این مهم در نقش‌آفرینی‌های بین‌المللی و دیپلماسی فرهنگی بسیار تاثیرگذار است‌.» وی افزود: «حراج تهران توانسته رونق خوبی به اقتصاد هنرهای تجسمی تزریق نماید و پتانسیل‌های بالقوه‌ای که در این عرصه بود را احیا و اجرایی کند، ادامه با برنامه این حرکت می‌تواند برکات بسیاری برای هنر کشورمان و هنرمندان به همراه آورد و این اطمینان خاطر را به همه دهد که جوان‌ها هم می‌توانند از راه کار هنری، امرار معاش کنند‌.» گفتنی است حراج تهران ساعت 6 عصر جمعه هفتم خرداد، آغاز به کار کرد و بعد از ثبت رکوردی تازه برای خود و هنرایران پس از ارائه 80 اثر و فروش 79 اثر ساعت 9 شب پایان یافت‌. علاوه بر مسوولانی مانند حجت‌‌الاسلام شاه‌مرادی، دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور، سیدمحمد بهشتی، مرتضی کاظمی و‌.‌.‌.. چهره‌های هنری شاخصی مانند شهرداد روحانی، علی دایی، الناز شاکردوست‌، آنا نعمتی، پری صابری و‌.‌.‌. نیز در پنجمین حراج تهران حضور داشتند‌.