روسیه تهدید بزرگ اروپا

سمیه حاتمی‌امین - فرماندهان ارشد ناتو هشدار داده‌اند که رییس‌جمهور روسیه تهدیدی وجودی برای اروپاست. به نوشته روزنامه اکسپرس، چند نفر از فرماندهان ارشد ناتو با اظهارنظر درباره تهدیدها علیه این ائتلاف گفتند که ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه برخی کشورهای حوزه شرق اروپا را به ورطه جنگ می‌کشاند. یکی از فرماندهان ارشد ناتو در جریان سخنرانی در رزمایش مشترک نظامی در شرق لهستان نسبت به یک تهدید وجودی در قاره اروپا هشدار داد و مدعی شد که مسکو در حال بی‌ثبات کردن منطقه است و درباره پتانسیل افزایش تنش در مرزهای شرقی اروپا هشدار داد. هانس فون گرینسون ادامه داد: اگر به آنچه روسیه در چند سال گذشته انجام داده، نظری بیندازید، متوجه می‌شوید که تلاش می‌کند کشورهای منطقه را به ورطه جنگی هیبریدی بیندازد. روسیه را تهدیدی جدید می‌دانیم و تهدیدهای بیشتری نیز وجود خواهند داشت که تنها شامل موارد نظامی نمی‌شود و تهدیدهای سیاسی و اقتصادی را نیز شامل می‌شود. این فرمانده ارشد گفت: این تنها ناتو نیست که نگران این تهدید جدید است بلکه تمام کشورهای منطقه نیز چنین نگرانی دارند. روسیه به دنبال اعمال نفوذ و بی‌ثبات کردن در غرب است و می‌خواهد با اعمال نفوذ در کشورهای منطقه چنین کاری کند. همزمان با الحاق شبه‌جزیره کریمه در سال 2014 به روسیه، ناتو در حالت آماده‌باش کامل قرار گرفت. فرمانده انگلیسی ناتو تاکید کرده که رزمایش نظامی در لهستان هدفش روسیه نیست: ما به دنبال بازدارندگی هستیم. همان کاری که از 1945 انجام می‌دادیم. دیپلمات‌های روسی مدعی هستند که مسکو آماده ایجاد روابط با ائتلاف ناتو است اما اقدامات «خصمانه» مسکو در اوکراین کشورهای هم‌مرز با روسیه را به شدت نگران کرده است. ژنرال فرانک تیت از فرماندهان آمریکایی گفته ائتلاف ناتو برای رویارویی با پوتین به شدت آماده است. وی در گفت‌وگو با اکسپرس گفت:‌ کریمه یک زنگ هشدار بود. روسیه در حال گستراندن نفوذش در منطقه است. روسیه شاید آمادگی لازم را داشته باشد اما باید بداند که ناتو پول، قدرت و منابع بیشتری دارد. این کشور می‌داند که هرگونه درگیری با ناتو به پایانی بد منجر می‌شود چون ما ائتلافی قوی هستیم. روسا و وزرای دفاع کشورهای جهان قرار است در ژوئیه سال‌جاری میلادی در ورشو گرد هم آیند تا درباره موضوعات مختلف از جمله اقدامات روسیه به گفت‌وگو بپردازند. در دستور کار این نشست مساله اعزام پنج یگان نیرو به شرق اروپا برای همکاری در زمینه دفاعی آمده است. این استقرار، بزرگ‌ترین از زمان پایان جنگ سرد است و 3500 سرباز از آمریکا، انگلیس و آلمان مستقر خواهند شد. ادعاهای ناتو علیه مانورهای روسیه مقام‌های ناتو مدعی شدند روسیه به بهانه برگزاری مانورهای آموزشی به صورت محرمانه در حال جمع‌آوری نیرو در مرز با اروپاست. به نوشته روزنامه انگلیسی اکسپرس، کارشناسان معتقدند کرملین در حال برگزاری رزمایش زودهنگام است تا از آن به عنوان راه گریز قانونی استفاده کند و از تعهد دعوت ناظران بین‌المللی طفره رود. روسیه دست‌کم ده‌ها رزمایش نظامی برگزار کرده و در دو سال گذشته یا اطلاعیه کوتاهی در این باره داده یا اصلا اطلاعی درباره آن نداده است. روسای دفاع در ائتلاف ناتوی مستقر در بلژیک نگرانند که هدف تجمع نیروهای روس در امتداد مرز با اروپا قرار گیرند. یک منبع آگاه در ناتو به اکسپرس گفت روسیه از این راه‌ گریز برای دور زدن توافق وین و تقویت شمار نیروها در مناطق حساس در نزدیکی اروپا سوء‌استفاده می‌کند. وی تاکید کرد: آنچه روسیه انجام می‌دهد، غیرقانونی نیست اما دور زدن قوانین است. اکسپرس مدعی شد مخفی نگرانی‌ها درباره برنامه ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه درخصوص اطلاعیه‌های کوتاه مانورها صحت دارد. روسیه در فوریه 2014 رزمایش فوری با مشارکت 38 هزار نیرو در نزدیکی مرز اوکراین برگزار کرد. چند روز پس از آن، بسیاری از همان نیروها در برنامه الحاق شبه‌جزیره کریمه شرکت کردند. وزارت دفاع روسیه سال گذشته بیش از چهار هزار رزمایش برگزار کرده که اکثر آنها بدون اطلاع قبلی بود. به گفته ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، برخی از تمرین‌های نظامی روسیه با مشارکت بیش از 150 هزار نیرو بوده است و بسیاری از آن رزمایش‌ها شامل حملات هسته‌ای شبیه‌سازی شده بوده‌اند. وی ماه نوامبر هشدار داد که میزان مانورهای نظامی روسیه به حدی رسیده است که از زمان پایان جنگ سرد بی‌سابقه است. ائتلاف ناتو مدعی است روسیه عمدا از شفافیت نظامی و قابلیت پیش‌بینی امتناع می‌کند. فرانسه در پی ایجاد ارتش اتحادیه اروپا یک مقام ائتلاف ناتو مدعی شد فرانسه مشارکت در ناتو را نادیده می‌گیرد تا بتواند رویای خود را برای داشتن ارتش اتحادیه اروپا پیگیری کند. یک مقام ارشد ناتو گفت پاریس تلاش‌های دیپلماتیک خود را روی ایجاد نیروی پان‌ اروپایی متمرکز کرده و به گفته وی، این نیروها می‌توانند کنترل بیشتری نسبت به ائتلاف نظامی کنونی ناتو داشته باشند. این منبع مستقر در بلژیک گفت، مقام‌های فرانسه انرژی خود را صرف ایجاد یک ارتش اتحادیه اروپا می‌کنند و این کار را به قیمت وظایف نظامی کنونی انجام می‌دهند. فرانسه در سال 1966 از ائتلاف تحت امر آمریکا خارج شد و به‌رغم آنکه شدیدا نگران حفظ استقلال نظامی خود بود، همین هفت سال پیش مجددا به آن پیوست. حال به نظر می‌رسد که دوباره تردیدهایی در اروپا درباره سلطه واشنگتن در ناتو به وجود آمده باشد. از سوی دیگر یکی از نمایندگان ناتو که خواست نامش فاش نشود در پاسخ به این سوال که کدام عضو ائتلاف وظایف خود را به درستی اجرا نمی‌کند از فرانسه به عنوان مجرم نام برد. این منبع مدعی شد که پاریس از عدم نفوذ خود ناامید شده و ترجیح می‌دهد روی یک ارتش اتحادیه اروپا متمرکز شود که احتمالا نفوذ بهتری داشته باشد. زمانی که فرانسه در سال 2009 دوباره به ناتو پیوست، چندین درخواست داشت که از جمله می‌توان به حفظ صلاحدید کامل فرانسه در مشارکت در عملیات‌های نظامی مشترک اشاره کرد. آنها همچنین بر حفظ استقلال هسته‌ای تاکید داشتند و اقدامات گروه برنامه‌ریزی هسته‌ای ناتو که سیاست‌های اتمی ائتلاف مذکور را مشخص می‌کنند، قبول نداشتند اما ناتو تاکید دارد که فرانسه متحد وفادار ائتلاف باوجود جدایی 40 ساله است. فرانسه و آلمان از حامیان علنی نیروهای مشترک اتحادیه اروپا در سال‌های اخیر بوده‌اند و دو کشور برای همبستگی و ادغام بیشتر اروپا تلاش می‌کنند. یک روزنامه آلمانی اوایل ماه فاش کرد که برلین به دنبال همکاری دائم میان ارتش‌های ملی کشورهای عضو اتحادیه اروپاست.