آخوندی علیه انحصارگرایی
گروه مسکن- عباس آخوندی، وزیر راه‌وشهرسازی از زمان روی کار آمدن خود همواره به بیان انتقادات شدید نسبت به نظام قیمت‌گذاری در کشور پرداخته است. وی ضمن نقد سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان، وجود این سازمان را سوسیالیستی می‌داند و همین موضوع موجب شده منتقدان دولت، او را فردی طرفدار لیبرالیسم معرفی کنند. آخوندی معتقد است نظام قیمت‌گذاری و مقررات تنظیم بازار در ایران باعث دامن زدن به سوداگری و سرگردانی اقتصاد می‌شود. چندی پیش نیز در جریان آزادسازی قیمت بلیت هواپیماها نوک پیکان انتقادات آخوندی روی آنچه «اندیشه‌های سوسیالیستی و چپ اقتصاد ایران» می‌خواند متمرکز بود. وی معتقد است برای توسعه ایران باید در مورد نحوه ورود مدرنیته و تجدد، بازنگری‌هایی صورت گیرد و این در شرایطی است که دوران مدرن و جدید با مشروطه آغاز شد که عمده این اندیشه هم بعد از شکست ایران از جنگ‌های روس بوده است؛ به همین دلیل عمده‌ترین آشنایی ایران با غرب بیش از آنکه با غرب اروپایی باشد، با غرب روسی است. این سخنان آخوندی اگرچه مورد توجه اقشار روشنفکر جامعه و طرفداران تجدیدنظر در سیاست‌های اقتصادی کشور بود اما مورد انتقاد شدید مخالفان دولت قرار گرفت. آخوندی که در مسیر تحویل پروژه‌ها نشان داده است به دنبال تامین هزینه‌های عمومی مانند راه‌ها توسط خود مردم است، در این مسیر دائما در معرض انتقاد مخالفان قرار گرفته و برهمین اساس طی این مدت به تشریح و تبیین نظرات خود در مورد اصول اساسی اقتصادی پرداخته است. وی در میزگرد اقتصادی با عنوان «سوسیالیسم بازار و سوداگری در ایران» نقطه نظرات خود را در زمینه‌های سوسیالیسم بازار و سوداگری در ایران تشریح کرده و آنچه اقتصاد ایران را دستخوش تغییر کرده است را «تله سیاسی» خوانده است. عباس آخوندی چهار گزاره اصلی را محور نظرات خود می‌داند. به اعتقاد وی گزاره نخست این است که اساسا جریان مدرنیته و نوگرایی در ایران با گرایش چپ وارد ایران شد و با گذشت ۱۰۰ سال از مشروطه، هنوز هم سایه اندیشه چپ را در تمام فرآیندهای روشنفکری، دولت مدرن، فرآیند تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی می‌توان دید. وزیر راه‌وشهرسازی گزاره دوم را درگرو این سوال می‌داند که آیا اساسا چیزی به مفهوم بازار آزاد در ایران وجود دارد؟ یا نظام، نظام بازار سوداگری (مرکانتیلیستی) است. وی معتقد است نظام بازار در ایران شکل نگرفت زیرا آنچه در ایران تحت عنوان نظام بازار آزاد نقد می‌شود به واقع نقد نظام بازار آزاد نیست. همچنین گزاره سوم در دیدگاه وی این است که هنگام صحبت از سیاست‌های اقتصادی باید یک‌بار از دیدگاه جامعه‌شناسی اقتصادی و بار دیگر از منظر اقتصاد سیاسی به موضوع نگاه کنیم. محیط اقتصادی دچار تله سیاسی شده است عضو کابینه دولت تدبیر و امید با اشاره به اینکه در محیط اقتصاد سیاسی بخش عمده اتفاقات رخ داده قلب‌ماهیت پیدا کرده و دچار تله سیاست می‌شوند، می‌گوید: ارزیابی تله سیاست در سیاست‌های اقتصادی بسیار مهم است. گزاره چهارم نیز این نکته است که اساسا ایسم‌ها مشکلی از مشکلات کشور ایران حل نمی‌کنند و آنچه سرانجام باید به آن توجه داشته باشیم مفهومی است تا بتوانیم در ایران مورد بازخوانی قرار دهیم. همچنین باوجود تئوری‌های فشردگی زمان و مکان و اینکه امکان بازخوانی مفاهیم فرازمانی و فرامکانی وجود ندارد بنابراین به دنبال مفهوم ایران‌شهر هستم که در آن مفهوم بتوان دستاوردهای بشری را مورد بازنگری قرار داد. 100 سال است که وارد بازار آزاد نشده‌ایم آخوندی همواره برای تشریح این نظر خود به تاریخ گذشته ایران رجوع می‌کند. وی می‌گوید: در رجوع به عصر ناصری در شرح مفهوم بازار می‌بینیم که تجار بزرگی داشتیم که اتحاد منافع فراوانی با دربار داشتند و در همه چیز از جمله سود با هم شریک بودند و عمده فعالیت‌های آن دوره نه بر مبنای شفافیت، رقابت و فناوری که در مبادله امتیاز بوده و تعریف بسیار استاندارد از بازار سوداگرایانه بود و این ویژگی مختص ایران نبود که در قرون ۱۶ تا ۱۹ میلادی در کشور انگلستان و در سراسر جهان مطرح بود. وی معتقد است: ۱۰۰ سال از مشروطه گذشت و ما هیچ‌گاه نتوانسته‌ایم وارد بازار آزاد اقتصادی شده و از سوداگری عبور کنیم. خصوصی‌سازی تله سیاسی بود آخوندی خصوصی‌سازی در ایران را یکی از تله‌های سیاسی که منجر به سرگردانی اقتصاد شده است، می‌داند. وی می‌گوید: اگرچه قرار بود با خصوصی‌سازی منطق تخصیص بهینه بازار حاکم شود اما آن منطق اجرا نشد به این معنا که نه قانون خودانحصاری ایجاد شد و نه سیستم رقابتی و نه تجاری‌سازی خدمات و نه نظام قیمت‌گذاری جمع شد. به همین دلیل وقتی در این سیاست نه سیستم رقابت، نه قانون ضدانحصار و نه سیستم رفع قیمت‌گذاری را داریم، اتفاقی که رخ می‌دهد، این است که مثلا راه‌آهن تحت اختیار وزارت راه‌وشهرسازی به یک ارگان دولتی دیگر محول می‌شود در حالی که هدف از خصوصی‌سازی به واقع این نبود. وزیر راه‌وشهرسازی در بیان سایر تله‌های سیاسی یادآور شد: تله سیاست بعدی که مطلب مهمی در اقتصاد سیاسی است، این است که پس از این اتفاقات این گمان پیش می‌آید که مقررات ایراد دارد و به همین دلیل نیز امتیاز بیشتری به کسی که هیچ‌کدام از قواعد رقابت را رعایت نمی‌کند، می‌دهیم. وزیر راه‌وشهرسازی با طرح این پرسش که آیا در ایران ساخت‌و‌سازهای شهری بر اساس قانون و رعایت حقوق مردم ساخته می‌شود، گفته است: می‌توان نظام سوداگرایانه را که بخشی از آن سوداگری زمین در تمام شهرهای بزرگ است، ببینیم. تقریبا در هیچ نقطه شهر نمی‌توان سوداگری شهری را شاهد نبود که این شیوه ساخت‌وساز شهری به مفهوم بازگشت به سوداگری است. بنابراین اگر بخواهیم در اقتصاد ایران اصلاحات انجام دهیم، باید تله سیاست را کشف کنیم و آنجاست که موضوعات قلب ماهیت پیدا می‌کنند و اینکه چگونه می‌شود از حقوق مردم به واقع دفاع کرد، به میزان شفافیت برمی‌گردد. وی معتقد است: اگر نظریه شفافی داشته باشیم و به مفاهیم آزادی، شفافیت، تقدم آزادی بر دموکراسی و از آن مهم‌تر به مفهوم تقدم عدالت بر احسان بازگردیم، می‌توانیم به مسیر صحیح بازگشت کرده و آینده امیدبخش‌تری را شاهد باشیم. سخنان آخوندی نشان می‌دهد وی به رقابتی شدن بازار ایران در بلندمدت امیدوار است؛ امیدی که در مواجهه با مرزبندی‌های قوانین فعلی کشور گاهی رنگ می‌بازد و حتی آخوندی دیگر وزرای کابینه را نیز دچار چالش کرده است. بر همین اساس برای آنکه دست کم حوزه حمل و نقل کشور به عرصه رقابت سالم اقتصادی تبدیل شود، به نظر می‌رسد مهم‌ترین اقدام آخوندی می‌تواند تفکیک قوانین انحصارگرایانه در حوزه وزارت راه باشد.
گروه مسکن- عباس آخوندی، وزیر راه‌وشهرسازی از زمان روی کار آمدن خود همواره به بیان انتقادات شدید نسبت به نظام قیمت‌گذاری در کشور پرداخته است. وی ضمن نقد سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان، وجود این سازمان را سوسیالیستی می‌داند و همین موضوع موجب شده منتقدان دولت، او را فردی طرفدار لیبرالیسم معرفی کنند. آخوندی معتقد است نظام قیمت‌گذاری و مقررات تنظیم بازار در ایران باعث دامن زدن به سوداگری و سرگردانی اقتصاد می‌شود. چندی پیش نیز در جریان آزادسازی قیمت بلیت هواپیماها نوک پیکان انتقادات آخوندی روی آنچه «اندیشه‌های سوسیالیستی و چپ اقتصاد ایران» می‌خواند متمرکز بود. وی معتقد است برای توسعه ایران باید در مورد نحوه ورود مدرنیته و تجدد، بازنگری‌هایی صورت گیرد و این در شرایطی است که دوران مدرن و جدید با مشروطه آغاز شد که عمده این اندیشه هم بعد از شکست ایران از جنگ‌های روس بوده است؛ به همین دلیل عمده‌ترین آشنایی ایران با غرب بیش از آنکه با غرب اروپایی باشد، با غرب روسی است. این سخنان آخوندی اگرچه مورد توجه اقشار روشنفکر جامعه و طرفداران تجدیدنظر در سیاست‌های اقتصادی کشور بود اما مورد انتقاد شدید مخالفان دولت قرار گرفت. آخوندی که در مسیر تحویل پروژه‌ها نشان داده است به دنبال تامین هزینه‌های عمومی مانند راه‌ها توسط خود مردم است، در این مسیر دائما در معرض انتقاد مخالفان قرار گرفته و برهمین اساس طی این مدت به تشریح و تبیین نظرات خود در مورد اصول اساسی اقتصادی پرداخته است. وی در میزگرد اقتصادی با عنوان «سوسیالیسم بازار و سوداگری در ایران» نقطه نظرات خود را در زمینه‌های سوسیالیسم بازار و سوداگری در ایران تشریح کرده و آنچه اقتصاد ایران را دستخوش تغییر کرده است را «تله سیاسی» خوانده است. عباس آخوندی چهار گزاره اصلی را محور نظرات خود می‌داند. به اعتقاد وی گزاره نخست این است که اساسا جریان مدرنیته و نوگرایی در ایران با گرایش چپ وارد ایران شد و با گذشت ۱۰۰ سال از مشروطه، هنوز هم سایه اندیشه چپ را در تمام فرآیندهای روشنفکری، دولت مدرن، فرآیند تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی می‌توان دید. وزیر راه‌وشهرسازی گزاره دوم را درگرو این سوال می‌داند که آیا اساسا چیزی به مفهوم بازار آزاد در ایران وجود دارد؟ یا نظام، نظام بازار سوداگری (مرکانتیلیستی) است. وی معتقد است نظام بازار در ایران شکل نگرفت زیرا آنچه در ایران تحت عنوان نظام بازار آزاد نقد می‌شود به واقع نقد نظام بازار آزاد نیست. همچنین گزاره سوم در دیدگاه وی این است که هنگام صحبت از سیاست‌های اقتصادی باید یک‌بار از دیدگاه جامعه‌شناسی اقتصادی و بار دیگر از منظر اقتصاد سیاسی به موضوع نگاه کنیم. محیط اقتصادی دچار تله سیاسی شده است عضو کابینه دولت تدبیر و امید با اشاره به اینکه در محیط اقتصاد سیاسی بخش عمده اتفاقات رخ داده قلب‌ماهیت پیدا کرده و دچار تله سیاست می‌شوند، می‌گوید: ارزیابی تله سیاست در سیاست‌های اقتصادی بسیار مهم است. گزاره چهارم نیز این نکته است که اساسا ایسم‌ها مشکلی از مشکلات کشور ایران حل نمی‌کنند و آنچه سرانجام باید به آن توجه داشته باشیم مفهومی است تا بتوانیم در ایران مورد بازخوانی قرار دهیم. همچنین باوجود تئوری‌های فشردگی زمان و مکان و اینکه امکان بازخوانی مفاهیم فرازمانی و فرامکانی وجود ندارد بنابراین به دنبال مفهوم ایران‌شهر هستم که در آن مفهوم بتوان دستاوردهای بشری را مورد بازنگری قرار داد. 100 سال است که وارد بازار آزاد نشده‌ایم آخوندی همواره برای تشریح این نظر خود به تاریخ گذشته ایران رجوع می‌کند. وی می‌گوید: در رجوع به عصر ناصری در شرح مفهوم بازار می‌بینیم که تجار بزرگی داشتیم که اتحاد منافع فراوانی با دربار داشتند و در همه چیز از جمله سود با هم شریک بودند و عمده فعالیت‌های آن دوره نه بر مبنای شفافیت، رقابت و فناوری که در مبادله امتیاز بوده و تعریف بسیار استاندارد از بازار سوداگرایانه بود و این ویژگی مختص ایران نبود که در قرون ۱۶ تا ۱۹ میلادی در کشور انگلستان و در سراسر جهان مطرح بود. وی معتقد است: ۱۰۰ سال از مشروطه گذشت و ما هیچ‌گاه نتوانسته‌ایم وارد بازار آزاد اقتصادی شده و از سوداگری عبور کنیم. خصوصی‌سازی تله سیاسی بود آخوندی خصوصی‌سازی در ایران را یکی از تله‌های سیاسی که منجر به سرگردانی اقتصاد شده است، می‌داند. وی می‌گوید: اگرچه قرار بود با خصوصی‌سازی منطق تخصیص بهینه بازار حاکم شود اما آن منطق اجرا نشد به این معنا که نه قانون خودانحصاری ایجاد شد و نه سیستم رقابتی و نه تجاری‌سازی خدمات و نه نظام قیمت‌گذاری جمع شد. به همین دلیل وقتی در این سیاست نه سیستم رقابت، نه قانون ضدانحصار و نه سیستم رفع قیمت‌گذاری را داریم، اتفاقی که رخ می‌دهد، این است که مثلا راه‌آهن تحت اختیار وزارت راه‌وشهرسازی به یک ارگان دولتی دیگر محول می‌شود در حالی که هدف از خصوصی‌سازی به واقع این نبود. وزیر راه‌وشهرسازی در بیان سایر تله‌های سیاسی یادآور شد: تله سیاست بعدی که مطلب مهمی در اقتصاد سیاسی است، این است که پس از این اتفاقات این گمان پیش می‌آید که مقررات ایراد دارد و به همین دلیل نیز امتیاز بیشتری به کسی که هیچ‌کدام از قواعد رقابت را رعایت نمی‌کند، می‌دهیم. وزیر راه‌وشهرسازی با طرح این پرسش که آیا در ایران ساخت‌و‌سازهای شهری بر اساس قانون و رعایت حقوق مردم ساخته می‌شود، گفته است: می‌توان نظام سوداگرایانه را که بخشی از آن سوداگری زمین در تمام شهرهای بزرگ است، ببینیم. تقریبا در هیچ نقطه شهر نمی‌توان سوداگری شهری را شاهد نبود که این شیوه ساخت‌وساز شهری به مفهوم بازگشت به سوداگری است. بنابراین اگر بخواهیم در اقتصاد ایران اصلاحات انجام دهیم، باید تله سیاست را کشف کنیم و آنجاست که موضوعات قلب ماهیت پیدا می‌کنند و اینکه چگونه می‌شود از حقوق مردم به واقع دفاع کرد، به میزان شفافیت برمی‌گردد. وی معتقد است: اگر نظریه شفافی داشته باشیم و به مفاهیم آزادی، شفافیت، تقدم آزادی بر دموکراسی و از آن مهم‌تر به مفهوم تقدم عدالت بر احسان بازگردیم، می‌توانیم به مسیر صحیح بازگشت کرده و آینده امیدبخش‌تری را شاهد باشیم. سخنان آخوندی نشان می‌دهد وی به رقابتی شدن بازار ایران در بلندمدت امیدوار است؛ امیدی که در مواجهه با مرزبندی‌های قوانین فعلی کشور گاهی رنگ می‌بازد و حتی آخوندی دیگر وزرای کابینه را نیز دچار چالش کرده است. بر همین اساس برای آنکه دست کم حوزه حمل و نقل کشور به عرصه رقابت سالم اقتصادی تبدیل شود، به نظر می‌رسد مهم‌ترین اقدام آخوندی می‌تواند تفکیک قوانین انحصارگرایانه در حوزه وزارت راه باشد.