لغو کنسرت‌های موسیقی اتفاق تازه‌ای نیست و در سال‌های گذشته شاهد نمونه‌های بسیاری از آن بودیم اما تازه‌ترین موارد از لغو کنسرت‌ها بسیار خبرساز شد چرا‌که این لغو نه در سبک‌های حساسیت‌برانگیز نظیر «پاپ» که در کنسرت‌های سبک سنتی رخ داد. کنسرت روز یکم خرداد ماه «شهرام ناظری» خواننده مشهور موسیقی سنتی در شهر نیشابور و کنسرت روزهای بیست و یکم و بیست و دوم اردیبهشت‌ماه «کیهان کلهر» آهنگساز و نوازنده کمانچه در این شهر، از جمله کنسرت‌های لغو شده اخیر بود که واکنش‌های بسیاری را برانگیخت. لغو پیاپی کنسرت‌های موسیقی که به ویژه در ماه‌های گذشته افزایش چشمگیری داشت، دوستداران و اهالی هنر اول را نگران و گاه حیرت‌زده کرده است. اکنون با لغو کنسرت‌هایی که امضای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پای مجوزهایشان است، این پرسش در اذهان عمومی شکل می‌گیرد که چرا و چگونه برخی نهادهای غیرمرتبط با موسیقی و فرهنگ یا شماری از نیروهای خودسر مجوزهای نهاد دولتی متولی فرهنگ و هنر کشور را به آسانی نادیده می‌گیرند و با لغو کنسرت‌ها، اینگونه هنرمندان عرصه موسیقی را به دردسر می‌اندازند؟ این در حالی است که برای برگزاری هر یک از این کنسرت‌ها، ساعت‌ها تمرین، برنامه‌ریزی و هزینه صرف شده است و مهم‌تر اینکه مردم برای حضور در کنسرت بلیت تهیه کرده‌اند. پس از لغو کنسرت دوروزه کلهر در نیشابور، خانه موسیقی در اعتراض به لغوکنسرت‌‌ها و دیگر موارد مشابه، به منظور احقاق حقوق هنرمندان و جلوگیری از رویکردهای غیرقانونی، خطاب به رییس قوه قضاییه، نامه‌ای نوشت. همچنین علی مرادخانی، معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در واکنش به لغو کنسرت، خواستار تصمیم حاکمیتی برای جلوگیری از این رویدادها شد و ابراز امیدواری کرد رخدادهایی از این دست، تکرار نشود.پیشتر، علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در واکنش به لغو کنسرت‌های دارای مجوز از این وزارتخانه گفته بود: «ما برای صدور مجوز کنسرت‌ها نهایت دقت را به عمل می‌آوریم تا قطعه‌ای که قرار است اجرا شود، مخالف موازین اسلامی ما نباشد. بنابر این وقتی ارشاد با این حساسیت برخورد می‌‌کند، انتظار ما از مقامات قضایی که احیانا این کنسرت‌ها را مخالف سلیقه‌های خود میدانند، این است که اجازه دهند دستگاه مسوول، کار خود را انجام دهد. کافی است تنها به ما تذکر بدهند.» لغو کنسرت‌های پنجم و ششم خردادماه «مازیار فلاحی» خواننده پاپ در یزد و همچنین «علیرضا قربانی» خواننده سنتی که قرار بود در روزهای هفتم و هشتم اسفند 94 در مشهد برگزار شود از دیگر نمونه‌های لغو کنسرت در ماه‌های گذشته بود. جلوگیری از فعالیت بانوان در کنسرت‌های ویژه بانوان جلوگیری از حضور زنان همخوان و همنواز در کنسرت ویژه بانوان نیز جلوه دیگری از مخالفت با موسیقی و ایجاد مانع در مسیر فعالان این حوزه است که حدود دو سال گذشته موجب لغو شماری از کنسرت‌ها شده است. این ماجرا از دو سال پیش همزمان با لغو جشنواره موسیقی زنان در خرداد ماه 1393 شروع شد و هنوز ادامه دارد. ممنوع شدن همخوانی و همنوازی زنان همچنین با لغو اجرای ارکستر سمفونیک تهران و برخی کنسرت‌ها از جمله کنسرت اصفهانِ «حسین علیزاده» آهنگساز و نوازنده تار و سه تار در مرداد ماه 93 پیوند خورد. این رویدادها که از دخالت بی منطق و نابجای برخی نهادها و جریان‌های غیرمسوول و حتی شماری از نیروهای خودسر ناشی می‌شود، صدای اهالی موسیقی را درآورده است چرا که برخوردهای سلیقه‌ای با حرفه آنان شرایط کار کردن را برای این هنرمندان دشوار و عرصه را برایشان تنگ ساخته است. از همین رو، اهالی موسیقی به منظور حمایت از این صنف و هم‌اندیشی برای مقابله با محدودیت‌ها و لغو کنسرت‌ها کارزار «حمایت از موسیقی» را در اسفند ماه 1393 در محل خانه موسیقی تشکیل دادند. در نشست نخست حامیان این کارزار، چهره‌های صاحبنام موسیقی از جمله ناظری، قربانی، «هوشنگ کامکار»، «داریوش پیرنیاکان»، «فردین خلعتبری»، «سالار عقیلی»، «حمیدرضا نوربخش» و «محمد سریر» حضور داشتند که نسبت به نحوه برخورد با موسیقیدانان انتقاد کردند. نوربخش، مدیر عامل خانه موسیقی در این نشست در خصوص چالش‌های پیش روی هنرمندان این عرصه گفت: با کمال تاسف باید بگویم که این روزها مصیبت‌هایی را بر اهالی موسیقی شاهدیم که در 30 سال گذشته بی سابقه بوده است. متاسفانه باید بگویم کار از حمله هم گذشته و به جایی رسیده‌ایم که باید شنونده توهین هم باشیم و این توهین‌ها به شدت دل تمام اهالی موسیقی را به درد آورده است. سوال اینجا است که چگونه است کسی به خود حق توهین کردن می‌دهد. مگر می‌شود به جامعه‌ای چند صدهزار نفری توهین کرد؟ مگر یاد و خاطره روزهای انقلاب را در مناسبت‌ها با چیزی جز موسیقی زنده نگه می‌دارید؟ مگر نقش موسیقی در جنگ تحمیلی را فراموش کرده‌اید؟ چگونه است با همه این اوصاف موسیقی را مطرب بازی می‌نامید؟ نوربخش این سخنان را در واکنش به عده‌ای که کنسرت‌ها را «مطرب بازی»، «جولانگاه بی‌‌بند و باری» و «راه نفوذ دشمن» خوانده‌اند، بیان کرد. برگزاری کنسرت آنلاین برای نخستین بار در ایران در چنین شرایطی، علیرضا قربانی، خواننده سنتی در گفت‌وگوی دهم خرداد ماه خود با رسانه‌های داخلی، از برگزاری یک کنسرت آنلاین خبر داده است. در این نوع از کنسرت، مردم می‌توانند در خانه‌های خود اجرا را به طور زنده تماشا کنند؛ تصمیمی که به نظر می‌رسد در واکنش به لغو سریالی کنسرت‌ها باشد. لغو کنسرت موسیقی به موضوعی عادی و قابل پیش‌بینی در دولت‌های پیشین تبدیل شده بود اما از زمان روی کارآمدن دولت یازدهم امیدواری‌های بسیاری برای توقف این روند به وجود آمد. اما اکنون لغو کنسرت‌ها باعث نگرانی دوستداران موسیقی شده است تا آنجا که گاهی اینگونه تعبیر می‌شود که مسوولان فرهنگی نمی‌توانند پای مجوزهای قانونی خود و حقوق هنرمندان بایستند. این در حالی است که مسوولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، هدف از اقدام‌هایی از این دست را مانع‌تراشی پیش روی خود و فعالان فرهنگی میدانند و از هیچ تلاشی برای حمایت از حقوق هنرمندان فروگذار نکرده‌اند. نگاه‌های سلیقه‌ای، مواضع متفاوت و حساسیت‌های بی‌پایه، سال‌هاست عرصه موسیقی و فعالان آن را با چالش روبه‌رو ساخته و گاه دست متولیان فرهنگی را در برخی مسایل بسته است. این در حالی است که پرداختن به موسیقی به عنوان هنری ارزشمند و تاریخی که در فرهنگ ایرانیان از گذشته تاکنون وجود داشته است، در چارچوب‌های تعریف‌شده هیچ منع قانونی و شرعی ندارد. رییس فراکسیون امید مجلس با تاکید بر اینکه شورای عالی انقلاب فرهنگی باید وضعیت موسیقی را تعیین تکلیف کند، معتقد است مردم و هنرمند باید تکلیف خودشان را در حوزه موسیقی بدانند زیرا بدترین حالت، بلاتکلیفی و برخورد سلیقه‌ای است. محمدرضا عارف درباره لغو کنسرت‌های مجوزدار در برخی شهرها گفت: «اینکه در یک استان کنسرتی برگزار نشود و در دیگری بتواند مجوز اجرا بگیرد، نشان می‌دهد سیاستی روشن در این زمینه وجود ندارد بنابراین در حوزه فرهنگ مهم این است که راهبردها و جهت‌گیری‌ها مشخص شود و قانونی شفاف وجود داشته باشد.» عارف در ادامه خواستار سیاستگذاری شفاف از سوی دولت و مجلس شد و گفت: «آنچه از دولت و مجلس انتظار می‌رود، این است که در این زمینه سیاستگذاری شفاف وجود داشته باشد. فکر می‌کنم شاید بتوانیم این امر را جزو وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار دهیم بنابراین این شورا باید سریع‌تر سیاست‌ها و راهبردهای این بخش را مشخص و ابلاغ کند و مجلس هم کمک کند تا در جایی که نیاز به قانونگذاری است، این امر صورت گیرد تا کمتر شاهد برخورد سلیقه‌ای باشیم.» نتیجه برخورد سلیقه‌ای، رو آوردن جوانان به شبکه‌های خارجی است عارف در ادامه با تاکید بر اینکه باید مساله موسیقی و کنسرت‌ها در کشور حل شود، گفت: «نتیجه برخورد سلیقه‌ای، دور شدن جوانان از فرهنگ بومی و اسلامی و رو آوردن به شبکه‌های خارجی و ایجاد هرج و مرج در کشور است. مردم، جوانان و هنرمندان کشور باید تکلیف خودشان را بدانند زیرا بدترین حالت، بلاتکلیفی و برخورد سلیقه‌ای است که متاسفانه امروز در حوزه موسیقی با برخورد سلیقه‌ای مواجه هستیم.» قوانین شفافی در عرصه موسیقی وجود ندارد، برخوردها سلیقه‌ای است عارف با اشاره به اینکه در این حوزه خلا قانونی نداریم، توضیح داد: «مشکل در این عرصه، نداشتن قانون شفاف است تا همه تکلیف خودشان را بدانند و موظف به اجرای قانون باشند.» محمدرضا عارف مقصر اصلی لغو کنسرت‌ها در چند وقت اخیر را برخوردهای سلیقه‌ای دانست و گفت: «باید از برخوردهای سلیقه‌ای پرهیز کرد و اجازه داده شود نهادهای ذی‌ربط و مسوول، تصمیم نهایی را بگیرند.» وزارت فرهنگ در زمینه لغو کنسرت باید به مجلس پاسخگو باشد به گزارش ایرنا، این نماینده مردم در مجلس دهم با بیان اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید در رابطه با برگزاری کنسرت و لغو آن پاسخگو باشد، تاکید کرد: «وزیر فرهنگ در مقابل مجلس مسوول است و باید در برابر هر اقدامی پاسخگو باشد.» عارف با اشاره به اظهاراتی مبنی بر اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، قوه قهریه برای برخورد با چنین اتفاقاتی در اختیار ندارد، گفت: «اگر وزیر فرهنگ نمی‌تواند مساله را حل کند، باید مشکلات را بیان کند تا پیگیری و حل شود. مبنای تصمیم باید قانون باشد و همه باید به قانون وفادار و به اجرای آن موظف باشیم.»
لغو کنسرت‌های موسیقی اتفاق تازه‌ای نیست و در سال‌های گذشته شاهد نمونه‌های بسیاری از آن بودیم اما تازه‌ترین موارد از لغو کنسرت‌ها بسیار خبرساز شد چرا‌که این لغو نه در سبک‌های حساسیت‌برانگیز نظیر «پاپ» که در کنسرت‌های سبک سنتی رخ داد. کنسرت روز یکم خرداد ماه «شهرام ناظری» خواننده مشهور موسیقی سنتی در شهر نیشابور و کنسرت روزهای بیست و یکم و بیست و دوم اردیبهشت‌ماه «کیهان کلهر» آهنگساز و نوازنده کمانچه در این شهر، از جمله کنسرت‌های لغو شده اخیر بود که واکنش‌های بسیاری را برانگیخت. لغو پیاپی کنسرت‌های موسیقی که به ویژه در ماه‌های گذشته افزایش چشمگیری داشت، دوستداران و اهالی هنر اول را نگران و گاه حیرت‌زده کرده است. اکنون با لغو کنسرت‌هایی که امضای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پای مجوزهایشان است، این پرسش در اذهان عمومی شکل می‌گیرد که چرا و چگونه برخی نهادهای غیرمرتبط با موسیقی و فرهنگ یا شماری از نیروهای خودسر مجوزهای نهاد دولتی متولی فرهنگ و هنر کشور را به آسانی نادیده می‌گیرند و با لغو کنسرت‌ها، اینگونه هنرمندان عرصه موسیقی را به دردسر می‌اندازند؟ این در حالی است که برای برگزاری هر یک از این کنسرت‌ها، ساعت‌ها تمرین، برنامه‌ریزی و هزینه صرف شده است و مهم‌تر اینکه مردم برای حضور در کنسرت بلیت تهیه کرده‌اند. پس از لغو کنسرت دوروزه کلهر در نیشابور، خانه موسیقی در اعتراض به لغوکنسرت‌‌ها و دیگر موارد مشابه، به منظور احقاق حقوق هنرمندان و جلوگیری از رویکردهای غیرقانونی، خطاب به رییس قوه قضاییه، نامه‌ای نوشت. همچنین علی مرادخانی، معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در واکنش به لغو کنسرت، خواستار تصمیم حاکمیتی برای جلوگیری از این رویدادها شد و ابراز امیدواری کرد رخدادهایی از این دست، تکرار نشود.پیشتر، علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در واکنش به لغو کنسرت‌های دارای مجوز از این وزارتخانه گفته بود: «ما برای صدور مجوز کنسرت‌ها نهایت دقت را به عمل می‌آوریم تا قطعه‌ای که قرار است اجرا شود، مخالف موازین اسلامی ما نباشد. بنابر این وقتی ارشاد با این حساسیت برخورد می‌‌کند، انتظار ما از مقامات قضایی که احیانا این کنسرت‌ها را مخالف سلیقه‌های خود میدانند، این است که اجازه دهند دستگاه مسوول، کار خود را انجام دهد. کافی است تنها به ما تذکر بدهند.» لغو کنسرت‌های پنجم و ششم خردادماه «مازیار فلاحی» خواننده پاپ در یزد و همچنین «علیرضا قربانی» خواننده سنتی که قرار بود در روزهای هفتم و هشتم اسفند 94 در مشهد برگزار شود از دیگر نمونه‌های لغو کنسرت در ماه‌های گذشته بود. جلوگیری از فعالیت بانوان در کنسرت‌های ویژه بانوان جلوگیری از حضور زنان همخوان و همنواز در کنسرت ویژه بانوان نیز جلوه دیگری از مخالفت با موسیقی و ایجاد مانع در مسیر فعالان این حوزه است که حدود دو سال گذشته موجب لغو شماری از کنسرت‌ها شده است. این ماجرا از دو سال پیش همزمان با لغو جشنواره موسیقی زنان در خرداد ماه 1393 شروع شد و هنوز ادامه دارد. ممنوع شدن همخوانی و همنوازی زنان همچنین با لغو اجرای ارکستر سمفونیک تهران و برخی کنسرت‌ها از جمله کنسرت اصفهانِ «حسین علیزاده» آهنگساز و نوازنده تار و سه تار در مرداد ماه 93 پیوند خورد. این رویدادها که از دخالت بی منطق و نابجای برخی نهادها و جریان‌های غیرمسوول و حتی شماری از نیروهای خودسر ناشی می‌شود، صدای اهالی موسیقی را درآورده است چرا که برخوردهای سلیقه‌ای با حرفه آنان شرایط کار کردن را برای این هنرمندان دشوار و عرصه را برایشان تنگ ساخته است. از همین رو، اهالی موسیقی به منظور حمایت از این صنف و هم‌اندیشی برای مقابله با محدودیت‌ها و لغو کنسرت‌ها کارزار «حمایت از موسیقی» را در اسفند ماه 1393 در محل خانه موسیقی تشکیل دادند. در نشست نخست حامیان این کارزار، چهره‌های صاحبنام موسیقی از جمله ناظری، قربانی، «هوشنگ کامکار»، «داریوش پیرنیاکان»، «فردین خلعتبری»، «سالار عقیلی»، «حمیدرضا نوربخش» و «محمد سریر» حضور داشتند که نسبت به نحوه برخورد با موسیقیدانان انتقاد کردند. نوربخش، مدیر عامل خانه موسیقی در این نشست در خصوص چالش‌های پیش روی هنرمندان این عرصه گفت: با کمال تاسف باید بگویم که این روزها مصیبت‌هایی را بر اهالی موسیقی شاهدیم که در 30 سال گذشته بی سابقه بوده است. متاسفانه باید بگویم کار از حمله هم گذشته و به جایی رسیده‌ایم که باید شنونده توهین هم باشیم و این توهین‌ها به شدت دل تمام اهالی موسیقی را به درد آورده است. سوال اینجا است که چگونه است کسی به خود حق توهین کردن می‌دهد. مگر می‌شود به جامعه‌ای چند صدهزار نفری توهین کرد؟ مگر یاد و خاطره روزهای انقلاب را در مناسبت‌ها با چیزی جز موسیقی زنده نگه می‌دارید؟ مگر نقش موسیقی در جنگ تحمیلی را فراموش کرده‌اید؟ چگونه است با همه این اوصاف موسیقی را مطرب بازی می‌نامید؟ نوربخش این سخنان را در واکنش به عده‌ای که کنسرت‌ها را «مطرب بازی»، «جولانگاه بی‌‌بند و باری» و «راه نفوذ دشمن» خوانده‌اند، بیان کرد. برگزاری کنسرت آنلاین برای نخستین بار در ایران در چنین شرایطی، علیرضا قربانی، خواننده سنتی در گفت‌وگوی دهم خرداد ماه خود با رسانه‌های داخلی، از برگزاری یک کنسرت آنلاین خبر داده است. در این نوع از کنسرت، مردم می‌توانند در خانه‌های خود اجرا را به طور زنده تماشا کنند؛ تصمیمی که به نظر می‌رسد در واکنش به لغو سریالی کنسرت‌ها باشد. لغو کنسرت موسیقی به موضوعی عادی و قابل پیش‌بینی در دولت‌های پیشین تبدیل شده بود اما از زمان روی کارآمدن دولت یازدهم امیدواری‌های بسیاری برای توقف این روند به وجود آمد. اما اکنون لغو کنسرت‌ها باعث نگرانی دوستداران موسیقی شده است تا آنجا که گاهی اینگونه تعبیر می‌شود که مسوولان فرهنگی نمی‌توانند پای مجوزهای قانونی خود و حقوق هنرمندان بایستند. این در حالی است که مسوولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، هدف از اقدام‌هایی از این دست را مانع‌تراشی پیش روی خود و فعالان فرهنگی میدانند و از هیچ تلاشی برای حمایت از حقوق هنرمندان فروگذار نکرده‌اند. نگاه‌های سلیقه‌ای، مواضع متفاوت و حساسیت‌های بی‌پایه، سال‌هاست عرصه موسیقی و فعالان آن را با چالش روبه‌رو ساخته و گاه دست متولیان فرهنگی را در برخی مسایل بسته است. این در حالی است که پرداختن به موسیقی به عنوان هنری ارزشمند و تاریخی که در فرهنگ ایرانیان از گذشته تاکنون وجود داشته است، در چارچوب‌های تعریف‌شده هیچ منع قانونی و شرعی ندارد. رییس فراکسیون امید مجلس با تاکید بر اینکه شورای عالی انقلاب فرهنگی باید وضعیت موسیقی را تعیین تکلیف کند، معتقد است مردم و هنرمند باید تکلیف خودشان را در حوزه موسیقی بدانند زیرا بدترین حالت، بلاتکلیفی و برخورد سلیقه‌ای است. محمدرضا عارف درباره لغو کنسرت‌های مجوزدار در برخی شهرها گفت: «اینکه در یک استان کنسرتی برگزار نشود و در دیگری بتواند مجوز اجرا بگیرد، نشان می‌دهد سیاستی روشن در این زمینه وجود ندارد بنابراین در حوزه فرهنگ مهم این است که راهبردها و جهت‌گیری‌ها مشخص شود و قانونی شفاف وجود داشته باشد.» عارف در ادامه خواستار سیاستگذاری شفاف از سوی دولت و مجلس شد و گفت: «آنچه از دولت و مجلس انتظار می‌رود، این است که در این زمینه سیاستگذاری شفاف وجود داشته باشد. فکر می‌کنم شاید بتوانیم این امر را جزو وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار دهیم بنابراین این شورا باید سریع‌تر سیاست‌ها و راهبردهای این بخش را مشخص و ابلاغ کند و مجلس هم کمک کند تا در جایی که نیاز به قانونگذاری است، این امر صورت گیرد تا کمتر شاهد برخورد سلیقه‌ای باشیم.» نتیجه برخورد سلیقه‌ای، رو آوردن جوانان به شبکه‌های خارجی است عارف در ادامه با تاکید بر اینکه باید مساله موسیقی و کنسرت‌ها در کشور حل شود، گفت: «نتیجه برخورد سلیقه‌ای، دور شدن جوانان از فرهنگ بومی و اسلامی و رو آوردن به شبکه‌های خارجی و ایجاد هرج و مرج در کشور است. مردم، جوانان و هنرمندان کشور باید تکلیف خودشان را بدانند زیرا بدترین حالت، بلاتکلیفی و برخورد سلیقه‌ای است که متاسفانه امروز در حوزه موسیقی با برخورد سلیقه‌ای مواجه هستیم.» قوانین شفافی در عرصه موسیقی وجود ندارد، برخوردها سلیقه‌ای است عارف با اشاره به اینکه در این حوزه خلا قانونی نداریم، توضیح داد: «مشکل در این عرصه، نداشتن قانون شفاف است تا همه تکلیف خودشان را بدانند و موظف به اجرای قانون باشند.» محمدرضا عارف مقصر اصلی لغو کنسرت‌ها در چند وقت اخیر را برخوردهای سلیقه‌ای دانست و گفت: «باید از برخوردهای سلیقه‌ای پرهیز کرد و اجازه داده شود نهادهای ذی‌ربط و مسوول، تصمیم نهایی را بگیرند.» وزارت فرهنگ در زمینه لغو کنسرت باید به مجلس پاسخگو باشد به گزارش ایرنا، این نماینده مردم در مجلس دهم با بیان اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید در رابطه با برگزاری کنسرت و لغو آن پاسخگو باشد، تاکید کرد: «وزیر فرهنگ در مقابل مجلس مسوول است و باید در برابر هر اقدامی پاسخگو باشد.» عارف با اشاره به اظهاراتی مبنی بر اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، قوه قهریه برای برخورد با چنین اتفاقاتی در اختیار ندارد، گفت: «اگر وزیر فرهنگ نمی‌تواند مساله را حل کند، باید مشکلات را بیان کند تا پیگیری و حل شود. مبنای تصمیم باید قانون باشد و همه باید به قانون وفادار و به اجرای آن موظف باشیم.»