بورس ایران برای خارجی‌ها غریبه است

با وجود افزایش حضور سرمایه‌گذاران خارجی در بازار سرمایه ایران در ماه‌های اخیر، بررسی‌ها نشان می‌دهد که هنوز فاصله زیادی با نقطه ایده‌آل وجود داشته و بسیاری از سرمایه‌گذاران از اوراق بهادار عرضه شده در ایران و به ویژه صکوک (ابزارهای تامین مالی اسلامی) شناخت کافی ندارند. به گزارش ایرنا، پس از اجرای برجام و رفع تحریم‌های بانکی و مالی، سرمایه‌گذاران خارجی به فعالیت در بازار سرمایه ایران اقدام کرده‌اند، این سرمایه‌گذاران علاوه بر تمایل برای خرید سهام به‌دنبال سایر اوراق بهادار از جمله صکوک (ابزار تامین مالی اسلامی) نیز هستند. سازوکار فعالیت این سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه ایران تسهیل شده به گونه‌ای که همانند فعالان ایرانی پس از اخذ کد معاملاتی می‌توانند در بازار سرمایه و بورس اقدام به خرید و فروش کنند. مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) درباره میزان فعالیت سهامداران خارجی در بازار ایران در نهم فروردین‌ماه امسال گفت: آمارها نشان می‌دهد فعالیت سرمایه‌گذاران خارجی در دو ماه پایانی سال گذشته افزایش چشمگیری داشت؛ به‌گونه‌ای که ارزش معاملات آنها در پایان آذرماه 42 میلیارد ریال بود اما پس از اجرای برجام این رقم با رشدی 12 برابری به 511 میلیارد ریال رسید. محمدرضا محسنی اضافه کرد: این شرکت 567 کد سهامدار خارجی را تا پایان سال گذشته صادر کرد که در این فهرست نام 33 سرمایه‌گذار ایرانی مقیم خارج از کشور نیز دیده می‌شود. به گفته محسنی، مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، هم‌اکنون سرمایه‌گذاران 35 کشور در بازار سرمایه ایران فعال هستند. با وجود افزایش حضور شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی در بورس تهران در ماه‌های اخیر هنوز فاصله زیادی با نقطه ایده‌آل وجود دارد. گفت وگو با فعالان بازار سرمایه سایر کشورها نشان می‌دهد که هنوز آنها آشنایی کاملی با بورس، بازار سرمایه و اوراق بهادار عرضه شده در ایران ندارند و لازم است در این زمینه اطلاع‌رسانی شود. در این میان، ناآشنایی سرمایه‌گذاران خارجی با ابزارهای مختلف تامین مالی در ایران و به ویژه صکوک (ابزارهای تامین مالی اسلامی) حائز اهمیت است. رییس بخش توسعه کسب‌وکار و عضو هیات‌مدیره بورس مونیخ در حاشیه هشتمین همایش بین‌المللی بازار سرمایه اسلامی در تهران گفت: بورس تهران برای سرمایه‌گذاران شناخته شده نیست و نیاز به معرفی بیشتر دارد. تسهیل سرمایه‌گذاری‌های خارجی روبرت ارتل در حاشیه هشتمین همایش بین‌المللی بازار سرمایه اسلامی در تهران گفت: تاکنون سرمایه‌گذاران به دلیل تحریم‌ها، توجهی به بازار سرمایه ایران نداشتند و این بازار نیز به روی سرمایه‌گذاران خارجی باز نبوده است. وی ادامه داد: اکنون این بازار باید به جهان معرفی شود تا بتواند سرمایه‌گذار خارجی جذب کند. ارتل با توجه به بازار 80 میلیونی ایران و چشم‌انداز روشن برخی صنایع مانند نفت و گاز و پتروشیمی و خودرو، پتانسیل رشد بازار سرمایه ایران را بالا ارزیابی کرد. وی در ادامه اضافه کرد: همچنین ابزارهای مالی که در بورس کشورهای اسلامی ارائه می‌شود، چندان برای جوامع غیرمسلمان آشنا نیست؛ به‌عنوان نمونه در آلمان مردم به اوراق قرضه دارای نرخ بهره عادت کرده‌اند و این نوع اوراق قرضه را می‌شناسند و ابزارهای مالی اسلامی، فقط در جوامع مسلمان این کشور طرفدار دارد. ضعف تبلیغات جان لودویگ، مدیرعامل بورس اسکاراباس سوییس (Skarabaus Swiss AG) و رییس توسعه تجارت بورس اشتوتگارت آلمان نیز در این رابطه گفت: بورس اوراق بهادار تهران برای خارجی‌ها آشنا نیست زیرا مدت زیادی نیست که از لغو تحریم‌ها می‌گذرد. وی افزود: با بورس‌های آمریکا و اروپا به ویژه آلمان به خوبی آشنا هستم و مقررات، ابزارهای مالی و شرکت‌ها و عملکردهای مالی آنها را می‌شناسم و می‌توانم در مورد سود سرمایه‌گذاری در این بازارها اظهارنظر کنم. لودویگ ادامه داد: در شرایط موجود، ممکن است سرمایه‌گذاران خارجی وارد بورس تهران شوند و اوراق بهادار بخرند اما این استقبال در مقیاس وسیع نخواهد بود. اهمیت زیرساخت‌ها جوهانس انگلس، مسوول ارشد سیاستگذاری موسسه ملی نظارت مالی آلمان (federa- financia- supervisory authorithy) موسوم به بافین (BaFin) نیز گفت: مدت زیادی نیست که میان بافین و بورس تهران ارتباط برقرار شده و قرار است امسال تعدادی از مسوولان این سازمان به فرانکفورت بیایند. وی افزود: اگر زیرساخت‌ها فراهم باشد، معرفی یک بورس کار چندان سختی نیست و بنابراین می‌توان به آینده خوشبین بود. ایران تلاش زیادی برای معرفی بازار سرمایه خود و به ویژه ابزارهای مختلف تامین مالی کرده و بر این اساس، چندی پیش نیز همایش بین المللی بازار سرمایه اسلامی در تهران با حضور نمایندگان 40 کشور جهان از جمله آلمان، روسیه، فرانسه، سوییس، کره‌جنوبی، هند، چین و یونان برگزار شد. بررسی ساختار و عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری اسلامی، ریسک‌های مالی مرتبط با سرمایه‌گذاری در واحدهای صندوق‌های اسلامی، حاکمیت شرعی در نهادهای مالی اسلامی، نظام‌های قانونگذاری در بخش صندوق‌های اسلامی و بانک‌های سرمایه‌گذاری و خدمات آنها در چارچوب منطبق با شریعت از مهم‌ترین‌ محورهای این همایش بود. کارشناسان آسیایی، اروپایی و آفریقایی حاضر در این همایش، با فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ایران آشنا شدند. به نظر کارشناسان، با توجه به مزایای حضور سرمایه‌گذاران خارجی در بازار سرمایه ایران دارد لازم است که برنامه‌ها و کارگاه‌های آموزشی ویژه‌ای در این رابطه تشکیل شود. فعالان بازار سرمایه معتقد هستند که افزایش حضور سرمایه‌گذاران خارجی در بازار سرمایه، علاوه بر تامین مالی طرح‌ها، زمینه رونق بیشتر بورس و بازار سرمایه کشور را نیز فراهم می‌کند.