آمارهای گمرک حاکی از آن است که تراز تجاری کشور به دلیل صادرات کالاهای مرتبط با نفت هنوز هم مثبت است در حالی که انتظار می‌رود صادرات کالاهای غیرنفتی، باعث اوج گرفتن تراز تجارت خارجی شود. اما مشکلاتی که در خصوص صادرات کالاها و برگزاری نمایشگاه‌های خارجی برای عرضه کالاهای ایرانی وجود دارد، باعث شده تا صادرکنندگان انگیزه کافی برای صادرات داشته باشند چراکه برای مطرح شدن کالاهای ایرانی در جهان و رقابت این کالاها با نمونه‌های خارجی خود، بالا بردن کیفیت بسیار مهم است. اما به دلیل ناکافی بودن توجه دولت به وضعیت صادرکنندگان، توجه به کیفیت کالاها و افزایش صادرات کالاهای غیرنفتی از اهمیت کمی برخوردار است. سال‌های سال است که دولت از اعطای مشوق‌های صادراتی به صادرکنندگان صحبت می‌کند تا با حرکت صادرکنندکان، وضعیت تجارت خارجی بهبود یابد اما هیچ‌کدام از وعده‌های دولت تحقق نیافته و اعطای مشوق‌های صادراتی در حد حرف باقی مانده است. این در حالی است که محمدرضا مودودی، معاون کل سازمان توسعه تجارت گفته است با وجود آنکه بارها اطلاع‌رسانی کرده‌ایم که برای حضور در نمایشگاه‌ها از بازرگانان حمایت‌های نقدی و غیرنقدی انجام می‌هیم اما هیچ رغبتی از طرف بخش‌خصوصی ندیده‌ایم. وی گفت: متاسفانه برخی صادرات را به عنوان سرریز تولید داخل می‌بینند و با وجود اعلام حمایت توسعه تجارت برای شرکت در نمایشگاه‌های خارجی و خطوط کشتیرانی مستقیم استقبالی از سوی بخش‌خصوصی نشده است. معاون کل سازمان توسعه تجارت همچنین از درخواست هزار میلیارد تومان مشوق صادراتی در بودجه سال 95 خبر داد وگفت: باید منتظر بود و دید چقدر از این رقم لحاظ خواهد شد. وی به وضعیت صادرات کشور و تسهیلاتی که این سازمان بر سر راه تجارت در نظر گرفته، اشاره کرد و گفت: متاسفانه تولیدکنندگان ما به امر صادرات به عنوان سرریز تولیدات خود نگاه می‌کنند در حالی که اکنون به سطحی رسیده‌ایم که بخش داخلی در حال اشباع شدن است و زمینه باید برای صادرات پررنگ‌تر دیده شود. وی با بیان اینکه صادرات غیرنفتی کشور طی دو دهه اخیر رشد چشمگیری در ایران داشته است، تصریح کرد: زمانی صادرات غیرنفتی ما زیر پنج میلیارد دلار بود ولی با خدمات فنی مهندسی، این رقم اکنون به 50 میلیارد دلار رسیده است. معاون کل سازمان توسعه تجارت افزود: دیوارهای تحریم فقط در زمینه انتقال پول و تبادل کالا مشکل‌آفرین نبوده بلکه در بخش‌هایی از جمله آموزش و ریزه‌کاری‌های صادرات ضعیف مانده‌ایم و تحریم نگاه ما را خیلی داخلی کرد. به گفته مودودی با وجود پرداخت‌های سنگین جوایز صادراتی متاسفانه نتوانستیم صادرات پایداری داشته باشیم و با قطع جوایز یک مرتبه با سقوط آمارهای صادراتی مواجه شدیم. معاون کل سازمان توسعه تجارت اظهار داشت: طی10 سال گذشته و در سال 1383 که تحریم‌ها اعمال نشده بود صادرات غیرنفتی ایران 5/10 میلیارد دلار بود اما بعد از تحریم‌ها این عدد به 35 میلیارد دلار رسید. وی در بخش دیگری از سخنان خود به ضعف بازاریابی صادراتی اشاره کرد و گفت: نباید منتظر بمانیم تا دیگران از ما خرید کنند و اکنون نیز این افغان‌ها و عراقی‌ها هستند که از ما خرید می‌کنند و در دیگر کشورهای حضور پررنگی نداریم که این یکی از نقاط ضعف ماست در حالی که حتی عراق و افغانستان نیز تا زمانی که بی‌ثباتی سیاسی دارند، می‌توانند برای ما بازار خوبی محسوب شوند. مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: از سال 2011 به این طرف در دنیا توازنی بین کالا و بازار احساس شد که به تقارن یک به یک بین تولید و بازار رسیدیم. مودودی افزود: اگر تاجران ما رویکرد برونگرایی را تقویت نکنند، در سال‌های نزدیک برندهای معتبر کشورهای اروپایی رقیبی در کشورهای همسایه برای برندهای جوان ما می‌شوند. وی با اظهار تاسف نسبت به بی‌رغبتی تجار برای حضور در نمایشگاه‌های اختصاصی ایران در کشورهایی مانند عراق گفت: با وجود اطلاع‌رسانی و طرح شفاف موضوع نتوانستیم شرکت‌ها را برای گرفتن غرفه در نمایشگاه‌های اختصاصی ترغیب کنیم، به طوری که مجبور شدیم مستقیما با شرکت‌ها تماس گرفته و از آنها بخواهیم در نمایشگاه شرکت کنند. انتقاد دیگر معاون کل سازمان توسعه تجارت بر این نکته بود که قبل از راه‌اندازی خطوط مستقیم کشتیرانی از دریای شمال به روسیه مدام بازرگانان اعلام می‌کردند که برای صادرات محصولات خود به روسیه از جمله محصولات کشاورزی خط مستقیم کشتیرانی نداریم، اما الان سازمان توسعه تجارت حدود یک سال است که دو خط را به بندر اوکتائو و آستاراخان روسیه فعال کرده اما تنها 30 درصد ظرفیت سطح استفاده شده و جالب اینجاست که محصولات کشاورزی کمترین سهم را دارد. وی ادامه داد: در حالی که ما از سهم خود در GTC کشتیرانی استفاده کردیم، تا این خط را فعال کنیم. مودودی به دیگر کارهای سازمان توسعه تجارت برای توسعه زیرساخت‌های صادراتی اشاره کرد و گفت: 50 میلیارد تومان به عنوان کمک به زیرساخت‌های صادراتی اختصاص دادیم که بخشی از آن برای راه‌اندازی خط کشتیرانی مستقیم از خلیج فارس به عمان بوده و همچنین خط هوایی تهران به آستاراخان از چهار اسفند اولین پرواز خود را خواهد داشت و باید ببینیم چه استقبالی از این خط هوایی به روسیه خواهد شد چراکه سه میلیارد و 380 میلیون تومان برای کمک به هزینه‌های ایجاد این خط یارانه داده‌ایم. معاون کل سازمان توسعه تجارت در پاسخ به اینکه چه پیش‌بینی‌هایی برای مشوق‌های صادراتی طی یک سال آینده دارید، گفت: مشوق‌ها در دو قالب نقدی و غیرنقدی پیگیری می‌شود که یکی از آنها ایجاد قراردادهایی بین سازمان توسعه تجارت با بانک توسعه صادرات و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و قرار است 200 میلیارد تومان در قالب یارانه سود تسهیلات بانکی به فعالان اقتصادی اعطا شود که منتظریم برای این موضوع تامین اعتبار شود. وی در تشریح بیشتر این مساله گفت: قرار است تا پس از انجام فعل صادرات توسط صادرکننده شش درصد از نرخ سود بانکی را بپردازیم و بانک عامل تمام بانک‌های کشور است و مسوولیت مدیریت این قراردادها را بانک توسعه صادرات بر عهده دارد. وی در بخش دیگری از سخنانش به سفر اخیر خود به کشور بنگلادش اشاره کرده و گفت: بنگلادش می‌تواند یکی از کشورهای مهم هدف صادراتی با 170 میلیون نفر جمعیت باشد چرا که تا قبل از 200 سال پیش 700 زبان فارسی به مدت 700 سال به عنوان زبان مکاتبات اداری در این کشور بوده است و هنوز تعلقات زیادی به ایرانی‌ها در این کشور وجود دارد. مودودی تصریح کرد: از آنجا که بنگلادش منابع زیرزمینی زیادی ندارد، وابستگی شدیدی به واردات داشده و 40 میلیارد دلار واردات دارد، در عین حال سقف تجاری ما با بنگلادش زیر 100 میلیون دلار است که رقم ناچیزی است. وی به زمینه‌های همکاری با بنگلادشی‌ها اشاره کرد و گفت: از آنجایی که این کشور رودخانه‌های بسیاری دارد نیاز به پل‌سازی دو‌چندان است و زمینه خوبی برای صادرات قیر وجود دارد. همچنین آنها به طور مشخص برای خرید سیمان و کلینکر اعلام آمادگی کردند. همچنین تامین گاز LPG و CNG و کپسول‌های گاز اعلام نیاز کردند و همچنین قرار است وزیر انرژی بنگلادش به ایران آمده مذاکراتی انجام دهد تا منجر به عقد قرارداد باشد.
آمارهای گمرک حاکی از آن است که تراز تجاری کشور به دلیل صادرات کالاهای مرتبط با نفت هنوز هم مثبت است در حالی که انتظار می‌رود صادرات کالاهای غیرنفتی، باعث اوج گرفتن تراز تجارت خارجی شود. اما مشکلاتی که در خصوص صادرات کالاها و برگزاری نمایشگاه‌های خارجی برای عرضه کالاهای ایرانی وجود دارد، باعث شده تا صادرکنندگان انگیزه کافی برای صادرات داشته باشند چراکه برای مطرح شدن کالاهای ایرانی در جهان و رقابت این کالاها با نمونه‌های خارجی خود، بالا بردن کیفیت بسیار مهم است. اما به دلیل ناکافی بودن توجه دولت به وضعیت صادرکنندگان، توجه به کیفیت کالاها و افزایش صادرات کالاهای غیرنفتی از اهمیت کمی برخوردار است. سال‌های سال است که دولت از اعطای مشوق‌های صادراتی به صادرکنندگان صحبت می‌کند تا با حرکت صادرکنندکان، وضعیت تجارت خارجی بهبود یابد اما هیچ‌کدام از وعده‌های دولت تحقق نیافته و اعطای مشوق‌های صادراتی در حد حرف باقی مانده است. این در حالی است که محمدرضا مودودی، معاون کل سازمان توسعه تجارت گفته است با وجود آنکه بارها اطلاع‌رسانی کرده‌ایم که برای حضور در نمایشگاه‌ها از بازرگانان حمایت‌های نقدی و غیرنقدی انجام می‌هیم اما هیچ رغبتی از طرف بخش‌خصوصی ندیده‌ایم. وی گفت: متاسفانه برخی صادرات را به عنوان سرریز تولید داخل می‌بینند و با وجود اعلام حمایت توسعه تجارت برای شرکت در نمایشگاه‌های خارجی و خطوط کشتیرانی مستقیم استقبالی از سوی بخش‌خصوصی نشده است. معاون کل سازمان توسعه تجارت همچنین از درخواست هزار میلیارد تومان مشوق صادراتی در بودجه سال 95 خبر داد وگفت: باید منتظر بود و دید چقدر از این رقم لحاظ خواهد شد. وی به وضعیت صادرات کشور و تسهیلاتی که این سازمان بر سر راه تجارت در نظر گرفته، اشاره کرد و گفت: متاسفانه تولیدکنندگان ما به امر صادرات به عنوان سرریز تولیدات خود نگاه می‌کنند در حالی که اکنون به سطحی رسیده‌ایم که بخش داخلی در حال اشباع شدن است و زمینه باید برای صادرات پررنگ‌تر دیده شود. وی با بیان اینکه صادرات غیرنفتی کشور طی دو دهه اخیر رشد چشمگیری در ایران داشته است، تصریح کرد: زمانی صادرات غیرنفتی ما زیر پنج میلیارد دلار بود ولی با خدمات فنی مهندسی، این رقم اکنون به 50 میلیارد دلار رسیده است. معاون کل سازمان توسعه تجارت افزود: دیوارهای تحریم فقط در زمینه انتقال پول و تبادل کالا مشکل‌آفرین نبوده بلکه در بخش‌هایی از جمله آموزش و ریزه‌کاری‌های صادرات ضعیف مانده‌ایم و تحریم نگاه ما را خیلی داخلی کرد. به گفته مودودی با وجود پرداخت‌های سنگین جوایز صادراتی متاسفانه نتوانستیم صادرات پایداری داشته باشیم و با قطع جوایز یک مرتبه با سقوط آمارهای صادراتی مواجه شدیم. معاون کل سازمان توسعه تجارت اظهار داشت: طی10 سال گذشته و در سال 1383 که تحریم‌ها اعمال نشده بود صادرات غیرنفتی ایران 5/10 میلیارد دلار بود اما بعد از تحریم‌ها این عدد به 35 میلیارد دلار رسید. وی در بخش دیگری از سخنان خود به ضعف بازاریابی صادراتی اشاره کرد و گفت: نباید منتظر بمانیم تا دیگران از ما خرید کنند و اکنون نیز این افغان‌ها و عراقی‌ها هستند که از ما خرید می‌کنند و در دیگر کشورهای حضور پررنگی نداریم که این یکی از نقاط ضعف ماست در حالی که حتی عراق و افغانستان نیز تا زمانی که بی‌ثباتی سیاسی دارند، می‌توانند برای ما بازار خوبی محسوب شوند. مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: از سال 2011 به این طرف در دنیا توازنی بین کالا و بازار احساس شد که به تقارن یک به یک بین تولید و بازار رسیدیم. مودودی افزود: اگر تاجران ما رویکرد برونگرایی را تقویت نکنند، در سال‌های نزدیک برندهای معتبر کشورهای اروپایی رقیبی در کشورهای همسایه برای برندهای جوان ما می‌شوند. وی با اظهار تاسف نسبت به بی‌رغبتی تجار برای حضور در نمایشگاه‌های اختصاصی ایران در کشورهایی مانند عراق گفت: با وجود اطلاع‌رسانی و طرح شفاف موضوع نتوانستیم شرکت‌ها را برای گرفتن غرفه در نمایشگاه‌های اختصاصی ترغیب کنیم، به طوری که مجبور شدیم مستقیما با شرکت‌ها تماس گرفته و از آنها بخواهیم در نمایشگاه شرکت کنند. انتقاد دیگر معاون کل سازمان توسعه تجارت بر این نکته بود که قبل از راه‌اندازی خطوط مستقیم کشتیرانی از دریای شمال به روسیه مدام بازرگانان اعلام می‌کردند که برای صادرات محصولات خود به روسیه از جمله محصولات کشاورزی خط مستقیم کشتیرانی نداریم، اما الان سازمان توسعه تجارت حدود یک سال است که دو خط را به بندر اوکتائو و آستاراخان روسیه فعال کرده اما تنها 30 درصد ظرفیت سطح استفاده شده و جالب اینجاست که محصولات کشاورزی کمترین سهم را دارد. وی ادامه داد: در حالی که ما از سهم خود در GTC کشتیرانی استفاده کردیم، تا این خط را فعال کنیم. مودودی به دیگر کارهای سازمان توسعه تجارت برای توسعه زیرساخت‌های صادراتی اشاره کرد و گفت: 50 میلیارد تومان به عنوان کمک به زیرساخت‌های صادراتی اختصاص دادیم که بخشی از آن برای راه‌اندازی خط کشتیرانی مستقیم از خلیج فارس به عمان بوده و همچنین خط هوایی تهران به آستاراخان از چهار اسفند اولین پرواز خود را خواهد داشت و باید ببینیم چه استقبالی از این خط هوایی به روسیه خواهد شد چراکه سه میلیارد و 380 میلیون تومان برای کمک به هزینه‌های ایجاد این خط یارانه داده‌ایم. معاون کل سازمان توسعه تجارت در پاسخ به اینکه چه پیش‌بینی‌هایی برای مشوق‌های صادراتی طی یک سال آینده دارید، گفت: مشوق‌ها در دو قالب نقدی و غیرنقدی پیگیری می‌شود که یکی از آنها ایجاد قراردادهایی بین سازمان توسعه تجارت با بانک توسعه صادرات و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و قرار است 200 میلیارد تومان در قالب یارانه سود تسهیلات بانکی به فعالان اقتصادی اعطا شود که منتظریم برای این موضوع تامین اعتبار شود. وی در تشریح بیشتر این مساله گفت: قرار است تا پس از انجام فعل صادرات توسط صادرکننده شش درصد از نرخ سود بانکی را بپردازیم و بانک عامل تمام بانک‌های کشور است و مسوولیت مدیریت این قراردادها را بانک توسعه صادرات بر عهده دارد. وی در بخش دیگری از سخنانش به سفر اخیر خود به کشور بنگلادش اشاره کرده و گفت: بنگلادش می‌تواند یکی از کشورهای مهم هدف صادراتی با 170 میلیون نفر جمعیت باشد چرا که تا قبل از 200 سال پیش 700 زبان فارسی به مدت 700 سال به عنوان زبان مکاتبات اداری در این کشور بوده است و هنوز تعلقات زیادی به ایرانی‌ها در این کشور وجود دارد. مودودی تصریح کرد: از آنجا که بنگلادش منابع زیرزمینی زیادی ندارد، وابستگی شدیدی به واردات داشده و 40 میلیارد دلار واردات دارد، در عین حال سقف تجاری ما با بنگلادش زیر 100 میلیون دلار است که رقم ناچیزی است. وی به زمینه‌های همکاری با بنگلادشی‌ها اشاره کرد و گفت: از آنجایی که این کشور رودخانه‌های بسیاری دارد نیاز به پل‌سازی دو‌چندان است و زمینه خوبی برای صادرات قیر وجود دارد. همچنین آنها به طور مشخص برای خرید سیمان و کلینکر اعلام آمادگی کردند. همچنین تامین گاز LPG و CNG و کپسول‌های گاز اعلام نیاز کردند و همچنین قرار است وزیر انرژی بنگلادش به ایران آمده مذاکراتی انجام دهد تا منجر به عقد قرارداد باشد.