توسعه کالبدی و مدیریت تقاضای سفر، 2 برنامه اصلی شهرداری در حوزه حمل‌ونقل محمدباقر قالیباف در پانزدهمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی حمل‌ونقل و ترافیک با بیان اینکه بدون شک همه کشورها به دنبال یک توسعه پایدار هستند، توسعه پایدار را از ارکان اساسی در جامعه دانست و گفت: همانطور که توسعه پایدار با بشر و تمدن گره خورده است، خودش می‌تواند بروز مظاهر تمدن‌های جدید را هم به دنبال داشته باشد. وی گفت: با شرایطی که امروز در پیش داریم روزبه‌روز کوچ از جوامع کوچک و روستاها به سمت شهرها افزایش می‌یابد. هنوز در دنیا کمتر از50 درصد جمعیت در شهرها هستند اما متاسفانه این رقم در کشور بالای 70 درصد جمعیت است که در مراکز جمعیتی، شهرها و عمدتا در کلانشهرها متمرکز شده‌اند. شهردار تهران تاکید کرد: حمل‌ونقل یکی از مهم‌ترین مسایل در توسعه پایدار به شمار می‌رود و ضروری است در حوزه اقتصاد، مسایل اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی به‌طور ویژه مورد توجه قرار گیرد. خصوصا آنکه وقتی از حمل‌ونقل دریایی، هوایی و بین شهری عبور کرده و به حمل‌ونقل شهری در کلانشهرها متمرکز می‌شویم این موضوع بسیار حیاتی‌تر شده و به بخشی از زندگی، هویت و سبک زندگی ما تبدیل می‌شود و حتی به شخصیت ما شکل داده و بر سلامت جسمی و روانی ما اثرگذار است. قالیباف مهم‌ترین چالش شهر تهران را آلودگی هوا و صوت عنوان کرد و گفت: امروز آب، خاک و هوا در شهر تهران جزو چالش‌های جدی ما به‌شمار می‌رود. بدون شک وقتی این چالش نخست ماست، در برنامه‌ریزی‌ها نیز اولویت بر توسعه حمل‌ونقل عمومی است چراکه معتقدیم حمل‌ونقل عمومی می‌تواند در کاهش آلودگی هوا و آلودگی صوتی به ما کمک کند. وی از حمل‌ونقل عمومی به عنوان ستون فقرات یاد کرد و گفت: در کنار آن طرح جامع و توسعه کالبدی شهر برای کاهش سفرهای طولانی و توجه به تکنولوژی روز برای مدیریت تقاضای سفر در برنامه‌های قطعی شهرداری تهران قرار دارد. هر فردی که روند 10 ساله گذشته شهرداری تهران را مورد بررسی قرار دهد، این نکات را در تمامی تصمیمات، بودجه‌ها، برنامه، مدیریت و پیگیری ما در سطح شهر مشاهده خواهد کرد. شهردار تهران به اولویت توسعه مترو در حمل‌ونقل عمومی تاکید کرد و گفت: تنها در خط شش مترو تهران هر هفته در یک جبهه کاری 500 متر حفاری و لاینینگ انجام می‌دهیم که این روند ما را به توسعه 25 تا 30 کیلومتر مترو در سال می‌رساند. این در شرایطی است که 15 سال قبل سالانه 5/2 کیلومتر مترو ساخته می‌شد. به دلیل اینکه بیشتر در زیر زمین مشغول به فعالیت هستیم، این فعالیت به درستی دیده نمی‌شود. قالیباف ادامه داد: در حوزه حمل‌ونقل عمومی با تاکید بر حمل‌ونقل ریلی هر ماه یک ایستگاه مترو را افتتاح می‌کنیم و در پایان سال 96 نیز تمامی هفت خط مترو تهران به اتمام خواهد رسید و خطوط شش و هفت مترو که بیش از 60 کیلومتر طول دارد نیز به بهره‌برداری می‌رسد. همچنین مترو به فرودگاه امام(ره) خواهد رسید و در کمتر از دو هفته آینده نیز مترو را در فرودگاه مهرآباد افتتاح خواهیم کرد. شهردار تهران یادآور شد: با توجه به مشکلات اقتصادی که با آن روبه‌رو هستیم، به صورت تنها در این میدان تلاش می‌کنیم اما این کار را با افتخار و روحیه دنبال خواهیم کرد. وی در بخش دیگری از سخنانش بر ضرورت اصلاح فرهنگ ترافیک تاکید کرد و گفت: ضروری است مردم یک رویکرد برای اصلاح فرهنگ ترافیک داشته باشند و مسوولان نیز رویکردی به منظور توسعه زیرساخت را دنبال کنند تا با هم بتوانیم این مشکل را برطرف کنیم. وقتی این رویکرد اصلاح می‌شود به جای اینکه بگوییم در ترافیک ماندیم، باید بگوییم ما خود، ترافیک هستیم و خودمان این ترافیک را درست کرده‌ایم. قالیباف گفت: در فرهنگ ترافیک بسیاری از نقاط دیگر شاهد هستید که وقتی افراد از درب منزل بیرون می‌آیند، ابتدا پیاده‌روی، دوچرخه، حمل‌ونقل عمومی و در نهایت خودروی شخصی را انتخاب می‌کنند اما ما در این زمینه برعکس عمل می‌کنیم؛ حتی خانواده‌هایی که از جهت اقتصادی وضعیت خوبی ندارند هم در اولین امکان خرید یک ماشین با هر مدل و شرایطی را دنبال می‌کنند چراکه متاسفانه هم در حوزه فرهنگی به داشتن یک ماشین افتخار می‌کنند و هم اینکه به خودرو عادت کرده‌اند. در این شرایط حاضر نیستیم یک مسافت 15 دقیقه‌ای را به صورت پیاده طی کنیم. شهردار تهران تاکید کرد: حتی مانع احداث پیاده‌راه می‌شویم و می‌گوییم مزاحم ماشین‌ها نشویم اما در این شرایط اگر خودروها مزاحم انسان‌ها شوند، بلامانع است. این یعنی احترام یک خودرو را به شهروندان‌مان ترجیح می‌دهیم. تا زمانی که شهروندان بگویند به دلیل آلودگی هوا به جای پیاده‌روی باید با خودروی شخصی تردد کنیم و ما هم بگوییم که خودروی خود را بیرون نیاورید تا هوا آلوده نشود، نمی‌توانیم کاری را پیش ببریم. قالیباف با طرح این سوال که «آیا ترافیک مساوی با آلودگی است»، گفت: هم‌اکنون 80 درصد منبع آلودگی هوای شهر تهران اعم از آلاینده‌ها، ذرات معلق و گازها ریشه در وسایل متحرک دارد. از این رو می‌توان گفت ترافیک به اضافه سوخت، خودروی نامناسب، ویژگی‌های اقلیمی و فرهنگ نامناسب در رانندگی مساوی با آلودگی هواست. شهردار تهران در ادامه اظهار کرد: در بسیاری از کشورهای دنیا ترافیک به مراتب بیشتر از شهر تهران است اما آلودگی هوا را ندارند؛ در اینجا معلوم می‌شود که نگاه سیستمی، ساختاری و مدیریت واحد در یک کار زنجیره‌ای، متصل به هم و فرابخشی ما را دچار مشکل کرده است. وی افزود: اگر تاکید داریم که مشکل ما در حل چالش بزرگ آلودگی هوا پول نیست بلکه مدیریت است، به این خاطر است که با پول موجود هوا را آلوده‌تر می‌کنیم چراکه در مدیریت دچار اشکال هستیم. قالیباف تاکید کرد: موضوع آلودگی هوا و ترافیک در شهر تهران قابل حل است و دولت باید برای این امر تصمیم‌گیری کند، به همین منظور در دولت طرح ما را خواستند و ما نیز کلیات این طرح را در جلساتی با معاون اول رییس‌جمهور مطرح کردیم همچنین دو، سه جلسه کارشناسی به منظور طرح جزییات برگزار شد. شهردار تهران عنوان کرد: در یک نگاه کلی تاکید کردیم که ابتدا باید پایش و پژوهش داشته باشیم تا موضوع را به‌طور دقیق بشناسیم که این کار به درستی در شهرداری تهران انجام شده است. قالیباف گزارش و پیگیری را دومین اقدام انجام‌شده در این زمینه دانست و گفت: در کنار این موارد مهم است که محاسبه و مدل‌سازی صورت گیرد که این اقدام نیز برای حل مشکل انجام شده است. وی خاطرنشان کرد: گاهی برنامه‌هایی تنظیم می‌شود که بدون توجه به پایش و پژوهش، تنها متمرکز به کاهش می‌شوند این در حالی است که باید برنامه کاهشی داشته باشیم که تمام بحث‌های کیفی را به صورت شاخص‌گذاری و عدد و رقم به موضوعات کمی تبدیل کرده و آن را قابل‌کنترل کنیم. شهردار تهران اظهار کرد: درهمین پایش‌ها و پژوهش‌ها به این نتیجه رسیدیم که علاوه بر مشکل ذرات معلق زیر 5/2 میکرون، بخشی از گازهای تولیدی نیز در مقابل نور خورشید به ذرات معلق تبدیل می‌شوند که باید برای این موضوع برنامه دقیق داشت و بعد هم اثربخشی و بازخوردگیری انجام شود تا بتوان این چرخه را تکمیل کرد. وی ابراز امیدواری کرد که دولت برای طرح شهرداری تهران در زمینه کاهش آلودگی هوا تصمیم‌گیری کرده و برای این کار مسوول مشخص شود تا پاسخگو باشد. قالیباف گفت: در همان جلسات و بحث‌های کارشناسی همه قبول کردند که این بهترین طرح است البته ما نمی‌گوییم که طرح اشکالی ندارد اما تاکنون کسی نتوانسته از آن ایراد بگیرد. به همین جهت امروز وقت آن است که تصمیم‌گیری کنیم مجری این طرح چه کسی است تا مسوولیت و پاسخگویی کار هم روشن و مشخص باشد. وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: خروجی‌های این کنفرانس برای تصمیم‌گیری بهتر مدیران راهگشا خواهد بود تا کار را بدون سعی و خطا پیش ببریم. شهردار تهران با بیان اینکه تولید دانش در این عرصه از مهم‌ترین اهداف ما به شمار می‌رود، تصریح کرد: در کنار این تلاش می‌کنیم تا بتوانیم از روزآمدترین دانش و تجربه دنیا استفاده کنیم چراکه استفاده از این تجربیات برای ما راهگشا خواهد بود و ما را در زمان و با هزینه کمتری به مقصد خواهد رساند.
توسعه کالبدی و مدیریت تقاضای سفر، 2 برنامه اصلی شهرداری در حوزه حمل‌ونقل محمدباقر قالیباف در پانزدهمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی حمل‌ونقل و ترافیک با بیان اینکه بدون شک همه کشورها به دنبال یک توسعه پایدار هستند، توسعه پایدار را از ارکان اساسی در جامعه دانست و گفت: همانطور که توسعه پایدار با بشر و تمدن گره خورده است، خودش می‌تواند بروز مظاهر تمدن‌های جدید را هم به دنبال داشته باشد. وی گفت: با شرایطی که امروز در پیش داریم روزبه‌روز کوچ از جوامع کوچک و روستاها به سمت شهرها افزایش می‌یابد. هنوز در دنیا کمتر از50 درصد جمعیت در شهرها هستند اما متاسفانه این رقم در کشور بالای 70 درصد جمعیت است که در مراکز جمعیتی، شهرها و عمدتا در کلانشهرها متمرکز شده‌اند. شهردار تهران تاکید کرد: حمل‌ونقل یکی از مهم‌ترین مسایل در توسعه پایدار به شمار می‌رود و ضروری است در حوزه اقتصاد، مسایل اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی به‌طور ویژه مورد توجه قرار گیرد. خصوصا آنکه وقتی از حمل‌ونقل دریایی، هوایی و بین شهری عبور کرده و به حمل‌ونقل شهری در کلانشهرها متمرکز می‌شویم این موضوع بسیار حیاتی‌تر شده و به بخشی از زندگی، هویت و سبک زندگی ما تبدیل می‌شود و حتی به شخصیت ما شکل داده و بر سلامت جسمی و روانی ما اثرگذار است. قالیباف مهم‌ترین چالش شهر تهران را آلودگی هوا و صوت عنوان کرد و گفت: امروز آب، خاک و هوا در شهر تهران جزو چالش‌های جدی ما به‌شمار می‌رود. بدون شک وقتی این چالش نخست ماست، در برنامه‌ریزی‌ها نیز اولویت بر توسعه حمل‌ونقل عمومی است چراکه معتقدیم حمل‌ونقل عمومی می‌تواند در کاهش آلودگی هوا و آلودگی صوتی به ما کمک کند. وی از حمل‌ونقل عمومی به عنوان ستون فقرات یاد کرد و گفت: در کنار آن طرح جامع و توسعه کالبدی شهر برای کاهش سفرهای طولانی و توجه به تکنولوژی روز برای مدیریت تقاضای سفر در برنامه‌های قطعی شهرداری تهران قرار دارد. هر فردی که روند 10 ساله گذشته شهرداری تهران را مورد بررسی قرار دهد، این نکات را در تمامی تصمیمات، بودجه‌ها، برنامه، مدیریت و پیگیری ما در سطح شهر مشاهده خواهد کرد. شهردار تهران به اولویت توسعه مترو در حمل‌ونقل عمومی تاکید کرد و گفت: تنها در خط شش مترو تهران هر هفته در یک جبهه کاری 500 متر حفاری و لاینینگ انجام می‌دهیم که این روند ما را به توسعه 25 تا 30 کیلومتر مترو در سال می‌رساند. این در شرایطی است که 15 سال قبل سالانه 5/2 کیلومتر مترو ساخته می‌شد. به دلیل اینکه بیشتر در زیر زمین مشغول به فعالیت هستیم، این فعالیت به درستی دیده نمی‌شود. قالیباف ادامه داد: در حوزه حمل‌ونقل عمومی با تاکید بر حمل‌ونقل ریلی هر ماه یک ایستگاه مترو را افتتاح می‌کنیم و در پایان سال 96 نیز تمامی هفت خط مترو تهران به اتمام خواهد رسید و خطوط شش و هفت مترو که بیش از 60 کیلومتر طول دارد نیز به بهره‌برداری می‌رسد. همچنین مترو به فرودگاه امام(ره) خواهد رسید و در کمتر از دو هفته آینده نیز مترو را در فرودگاه مهرآباد افتتاح خواهیم کرد. شهردار تهران یادآور شد: با توجه به مشکلات اقتصادی که با آن روبه‌رو هستیم، به صورت تنها در این میدان تلاش می‌کنیم اما این کار را با افتخار و روحیه دنبال خواهیم کرد. وی در بخش دیگری از سخنانش بر ضرورت اصلاح فرهنگ ترافیک تاکید کرد و گفت: ضروری است مردم یک رویکرد برای اصلاح فرهنگ ترافیک داشته باشند و مسوولان نیز رویکردی به منظور توسعه زیرساخت را دنبال کنند تا با هم بتوانیم این مشکل را برطرف کنیم. وقتی این رویکرد اصلاح می‌شود به جای اینکه بگوییم در ترافیک ماندیم، باید بگوییم ما خود، ترافیک هستیم و خودمان این ترافیک را درست کرده‌ایم. قالیباف گفت: در فرهنگ ترافیک بسیاری از نقاط دیگر شاهد هستید که وقتی افراد از درب منزل بیرون می‌آیند، ابتدا پیاده‌روی، دوچرخه، حمل‌ونقل عمومی و در نهایت خودروی شخصی را انتخاب می‌کنند اما ما در این زمینه برعکس عمل می‌کنیم؛ حتی خانواده‌هایی که از جهت اقتصادی وضعیت خوبی ندارند هم در اولین امکان خرید یک ماشین با هر مدل و شرایطی را دنبال می‌کنند چراکه متاسفانه هم در حوزه فرهنگی به داشتن یک ماشین افتخار می‌کنند و هم اینکه به خودرو عادت کرده‌اند. در این شرایط حاضر نیستیم یک مسافت 15 دقیقه‌ای را به صورت پیاده طی کنیم. شهردار تهران تاکید کرد: حتی مانع احداث پیاده‌راه می‌شویم و می‌گوییم مزاحم ماشین‌ها نشویم اما در این شرایط اگر خودروها مزاحم انسان‌ها شوند، بلامانع است. این یعنی احترام یک خودرو را به شهروندان‌مان ترجیح می‌دهیم. تا زمانی که شهروندان بگویند به دلیل آلودگی هوا به جای پیاده‌روی باید با خودروی شخصی تردد کنیم و ما هم بگوییم که خودروی خود را بیرون نیاورید تا هوا آلوده نشود، نمی‌توانیم کاری را پیش ببریم. قالیباف با طرح این سوال که «آیا ترافیک مساوی با آلودگی است»، گفت: هم‌اکنون 80 درصد منبع آلودگی هوای شهر تهران اعم از آلاینده‌ها، ذرات معلق و گازها ریشه در وسایل متحرک دارد. از این رو می‌توان گفت ترافیک به اضافه سوخت، خودروی نامناسب، ویژگی‌های اقلیمی و فرهنگ نامناسب در رانندگی مساوی با آلودگی هواست. شهردار تهران در ادامه اظهار کرد: در بسیاری از کشورهای دنیا ترافیک به مراتب بیشتر از شهر تهران است اما آلودگی هوا را ندارند؛ در اینجا معلوم می‌شود که نگاه سیستمی، ساختاری و مدیریت واحد در یک کار زنجیره‌ای، متصل به هم و فرابخشی ما را دچار مشکل کرده است. وی افزود: اگر تاکید داریم که مشکل ما در حل چالش بزرگ آلودگی هوا پول نیست بلکه مدیریت است، به این خاطر است که با پول موجود هوا را آلوده‌تر می‌کنیم چراکه در مدیریت دچار اشکال هستیم. قالیباف تاکید کرد: موضوع آلودگی هوا و ترافیک در شهر تهران قابل حل است و دولت باید برای این امر تصمیم‌گیری کند، به همین منظور در دولت طرح ما را خواستند و ما نیز کلیات این طرح را در جلساتی با معاون اول رییس‌جمهور مطرح کردیم همچنین دو، سه جلسه کارشناسی به منظور طرح جزییات برگزار شد. شهردار تهران عنوان کرد: در یک نگاه کلی تاکید کردیم که ابتدا باید پایش و پژوهش داشته باشیم تا موضوع را به‌طور دقیق بشناسیم که این کار به درستی در شهرداری تهران انجام شده است. قالیباف گزارش و پیگیری را دومین اقدام انجام‌شده در این زمینه دانست و گفت: در کنار این موارد مهم است که محاسبه و مدل‌سازی صورت گیرد که این اقدام نیز برای حل مشکل انجام شده است. وی خاطرنشان کرد: گاهی برنامه‌هایی تنظیم می‌شود که بدون توجه به پایش و پژوهش، تنها متمرکز به کاهش می‌شوند این در حالی است که باید برنامه کاهشی داشته باشیم که تمام بحث‌های کیفی را به صورت شاخص‌گذاری و عدد و رقم به موضوعات کمی تبدیل کرده و آن را قابل‌کنترل کنیم. شهردار تهران اظهار کرد: درهمین پایش‌ها و پژوهش‌ها به این نتیجه رسیدیم که علاوه بر مشکل ذرات معلق زیر 5/2 میکرون، بخشی از گازهای تولیدی نیز در مقابل نور خورشید به ذرات معلق تبدیل می‌شوند که باید برای این موضوع برنامه دقیق داشت و بعد هم اثربخشی و بازخوردگیری انجام شود تا بتوان این چرخه را تکمیل کرد. وی ابراز امیدواری کرد که دولت برای طرح شهرداری تهران در زمینه کاهش آلودگی هوا تصمیم‌گیری کرده و برای این کار مسوول مشخص شود تا پاسخگو باشد. قالیباف گفت: در همان جلسات و بحث‌های کارشناسی همه قبول کردند که این بهترین طرح است البته ما نمی‌گوییم که طرح اشکالی ندارد اما تاکنون کسی نتوانسته از آن ایراد بگیرد. به همین جهت امروز وقت آن است که تصمیم‌گیری کنیم مجری این طرح چه کسی است تا مسوولیت و پاسخگویی کار هم روشن و مشخص باشد. وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: خروجی‌های این کنفرانس برای تصمیم‌گیری بهتر مدیران راهگشا خواهد بود تا کار را بدون سعی و خطا پیش ببریم. شهردار تهران با بیان اینکه تولید دانش در این عرصه از مهم‌ترین اهداف ما به شمار می‌رود، تصریح کرد: در کنار این تلاش می‌کنیم تا بتوانیم از روزآمدترین دانش و تجربه دنیا استفاده کنیم چراکه استفاده از این تجربیات برای ما راهگشا خواهد بود و ما را در زمان و با هزینه کمتری به مقصد خواهد رساند.