خودکشی عادی شده

به بهانه خودکشی سه‌شنبه شب 3 خواهر در تهران شیدا ملکی- مرگ خودخواسته یا خودکشی، دردناک‌ترین آسیبی است که این روزها به شدت کشور را درگیر خود کرده است. عوامل چنین فاجعه‌ای شاید به همان اندازه که آمار خودکشی بالا رفته است، گسترده باشد. خودکشی، مساله‌ای است که نه‌تنها پایان‌دهنده زندگی شخصی فرد است بلکه روحیه و وجدان عمومی جامعه را هم به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد. روزهایی که خودکشی دانش‌آموزان را بی‌اهمیت جلوه دادیم و هیچ راهکاری برای حل یا حتی پیدا کردن مشکل اندیشیده نشد حالا به شب تلخی رسیده است که سه خواهر میانسال در محله نظام‌آباد تهران اقدام به مرگ خودخواسته با گاز شهری کردند. خودکشی آسیب است. آسیب آن خونین‌تر و خشن‌تر می‌شود وقتی سه فرد میانسال با تصمیمی مشترک به زندگی خود پایان می‌دهند. دردهای زندگی این سه خواهر تا کجای دیوارهای آپارتمان‌شان کشیده شده است که حالا این دیوارها وصیت‌نامه‌شان را نشان می‌دهند؟! به گزارش «جهان‌صنعت» سه خواهر که با مرگ خودخواسته به زندگی‌شان پایان دادند، با نوشتن وصیت‌نامه روی دیوار خواستار حلالیت خانواده شدند. برادر جوان وقتی وارد خانه‌شان می‌شود، متوجه غیبت مشکوک سه خواهرش شد. پسر جوان برای بررسی موضوع به آپارتمان خواهرانش می‌رود و متوجه انتشار بوی شدید گاز در خانه می‌شود. دقایقی بعد او با جسد بی‌جان سه خواهرش در پذیرایی در کنار هم روبه‌رو می‌شود. با حضور تکنسین‌های اورژانس، آنها مرگ هر سه زن میانسال را تایید می‌کنند. با بررسی آپارتمان سه خواهر ماموران با نوشته‌ای روی دیوار مواجه شدند. سه زن میانسال با ماژیک روی دیوار وصیت‌نامه‌ای را نوشته و با بیان اینکه به خاطر مشکلات خانوادگی، خواستار مرگ خودخواسته هستند، از اعضای خانواده طلب حلالیت و بخشش کرده بودند. برادر هر سه خواهر در بازجویی‌ها مدعی می‌شود خواهرانم مجرد هستند و در طبقه بالای خانه خودمان زندگی می‌کردند و در این مدت حرفی از خودکشی نزده بودند. نمی‌دانم چرا آنها با گاز به زندگی‌اش پایان دادند؟! خودکشی نشانه‌ای از آسیب‌های اجتماعی است سیدحسن موسوی چلک ، آسیب‌شناس اجتماعی درباره خودکشی‌های اخیر به «جهان‌صنعت» می‌گوید: دلیل تشدید آسیب‌های اجتماعی اخیر این است که در سیاستگذاری‌های کلان، امور اجتماعی در حاشیه قرار گرفته‌اند و از امور اجتماعی به عنوان مصرف‌کننده نام برده می‌شود. وقتی این موضوع به حاشیه سیاستگذاری‌ها رانده می‌شود، باید منتظر چنین آسیب‌هایی هم باشیم. این نگاه در درازمدت آسیب‌ها را به شدت افزایش خواهد داد.به اعتقاد موسوی خودکشی فقط یکی از آسیب‌های اجتماعی است و بی‌شک فردی که اقدام به چنین کاری می‌کند، در همه ابعاد زندگی شخصی و اجتماعی‌اش به شدت دچار مشکل و آسیب بوده است. بنابراین مسوولان باید پیگیر حل آسیب‌های اجتماعی از قبیل فقر، اعتیاد و بیکاری باشند. تا زمانی که این مشکلات حل نشود، باید در انتظار ادامه خودکشی‌ها باشیم.وی با اشاره به خودکشی سه خواهر در آپارتمان خیابان نظام‌آباد می‌گوید: در مورد این پرونده خاص باید منتظر تجزیه و تحلیل‌های موقعیت اجتماعی و خانوادگی آنها باشیم تا بتوانیم دلیل این اقدام هولناک را بررسی کنیم. از خودکشی‌های دانش‌آموزان تا جوابیه‌های آموزش‌وپرورش فقط در چند ماه گذشته، 14 دانش‌آموز خودکشی کردند و آموزش‌وپرورش به شدت معتقد است، خودکشی دانش‌آموزان ارتباطی به آموزش‌وپروش ندارد این آسیب به دلیل وجوه بسیار مختلفی که دارد همه ابعاد جامعه را درگیر خود می‌کند. آخرین خبر خودکشی دانش‌آموزان مربوط به دانش‌آموز 15 ساله‌ای بود که پدرش روز دوشنبه هفته جاری از مسوولان مدرسه شکایت کرد و دلیل خودکشی دختر 15 ساله‌اش را تدریس کتاب‌های شیطانی در مدرسه اعلام کرد. این مشکلات در حالی است که خودکشی‌های اخیر در همه اقشار منتشر شده است؛ از دانش‌آموزان تا خانواده‌های میانسال. سالی که با خودکشی رنگین شد سال ۹۴ نیز شروع می‌شود و هنوز سوگ هموطنانی که به دلیل مشکلات مختلف اقدام به خودکشی کرده‌اند، فراموش نشده که در روزهای پایانی اولین ماه سال جدید زنی ۲۵ ساله پس از ورود قطار به ایستگاه متروی امام علی (ع) خود را جلوی قطار پرتاب می‌کند. چند روز بعد در سوم اردیبهشت‌ماه نیز زنی ۴۸ ساله و مجرد از طبقه چهارم برج میلاد اقدام به خودکشی کرده و جان خود را از دست می‌دهد. سایه این خبر هنوز از رسانه‌ها کنار نرفته که هشتم اردیبهشت ماه کارگر خدماتی ۴۵ ساله شرکت داروپخش «علی اکبری» با داشتن چهار فرزند دست به خودکشی می‌زند در حالی که دقایقی پیش از این اقدام به دفتر مدیرعامل مراجعه و درباره دریافت وام با یکی از مدیران امور مالی دارو پخش گفت‌وگو کرده بود. اما روز ۱۵ اردیبهشت‌ماه نیز خانواده دیگری داغدار عزیزی می‌شود که خودخواسته زندگی خود را پایان می‌دهد. در این تاریخ دانشجوی رشته مدیریت دولتی دانشگاه تهران با پریدن از پل مدیریت دست به خودکشی می‌زند. خودکشی‌ها در سال‌جاری با خودکشی یک جوان ۱۸ ساله پس از یک سلسله ماجرای عاشقانه به پیش می‌رود. این نوجوان به قصد قتل دختر دلخواه خود از دیوار منزل بالا می‌رود و با کاردی که همراه داشت چند ضربه مهلک به سینه و بازوی معشوقه وارد می‌کند و سپس خود را از بالای ساختمان که ۳۰ متر ارتفاع دارد به خیابان پرتاب می‌کند و و جان خود را ازدست می‌دهد. روند خودکشی‌ها در سه ماهه نخست سال ۹۴ با خودکشی یکی از دختران دانشجوی دانشگاه محقق اردبیلی از اهالی شهرستان خلخال در بامداد پنجشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه ادامه می‌یابد. این دانشجو در آخرین پیامک خود از خانواده‌اش خداحافظی و طلب حلالی می‌کند و دقایقی بعد با مصرف قرص برنج به زندگی خود پایان می‌دهد.عصر‌‌ همان روز مدیر روابط عمومی اورژانس تهران نیز از اقدام به خودکشی مردی ۳۵ ساله در ایستگاه مترو منیریه تهران خبر می‌دهد. خودکشی‌های مرگبار در ۲۴ اردیبهشت‌ماه ادامه دارد و رسانه‌ها از خودکشی جوان ۲۴ ساله اهل داران (مرکز شهرستان فریدن) به نام سجاد سلیمی خبر می‌دهند، مرگی که سجاد با حلق‌آویز کردن خود از درختی در حاشیه خیابان رقم می‌زند. مسوولان علت خودکشی این مرد را مشکلات روحی و روانی می‌دانند. در ادامه خودکشی‌های انجام شده در سال‌جاری خبری به این صورت در رسانه‌ها منتشر می‌شود؛ «در حالی که هنوز یک‌ماه از تهدید به خودکشی سه نفر از بام یکی از موسسه‌های مالی و اعتباری مشهد به دلیل مشکلات بازپرداخت پول نگذشته، یک مرد ساکن قزوین صبح سه‌شنبه خود را در شرکت مربوط به مسکن‌سازی قزوین به آتش کشید و تلفات و خسارات زیادی بر جای گذاشت. فاضلعلی ۵۰ ساله که پیش از به آتش کشیدن شرکت، مسوولان شرکت را تهدید کرده بود اگر خواسته‌اش را عملی نکنند، آنجا را به آتش می‌کشد. وقتی نتیجه‌ای از تهدید کردن نگرفت، ۲۰ لیتر بنزین را در اتاق‌ها و راه‌پله شرکت خالی کرد و با زدن فندک، مصدومیت خود و شش نفر را رقم زد». سازمان پزشکی قانونی به کمک آسیب‌های اجتماعی می‌رود؟ از سویی دیگر احمد شجاعی، رییس سازمان پزشکی قانونی می‌گوید: متاسفانه خودکشی در کشور افزایش یافته و آمار مربوط در این زمینه بسیار نگران‌کننده است. در سال گذشته 4055 نفر در اثر خودکشی در کشور فوت کردند و این آمار نشان می‌دهد که سلامت روانی جامعه مطلوب نیست.شجاعی با طرح این سوال که راهکار مقابله با آسیب‌های اجتماعی چیست، تاکید می‌کند: باید در این زمینه کارهای تحقیقاتی انجام شود و بررسی کنیم چرا خودکشی در استان‌های غربی کشور زیاد است و چرا نزاع در بعضی از استان‌ها بیشتر است. در واقع باید فرهنگ‌سازی در جامعه در این زمینه صورت گیرد و به مردم آموزش دهیم چراکه مهم‌ترین عامل جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی در کشور فرهنگ‌سازی است.به اعتقاد شجاعی، سازمان پزشکی قانونی توانمندی‌ بالایی دارد و می‌تواند نقش مهمی در کاهش آسیب‌های اجتماعی در کشور داشته باشد، یکی از وظایف سازمان پزشکی قانونی، آموزش است و این سازمان پتانسیل علمی بالایی دارد و بیش از 80 درصد کارکنان این سازمان تحصیلات عالیه دارند و سرنخ بسیاری از آسیب‌های اجتماعی به پزشکی قانونی ارجاع می‌شود. وی با اشاره به تاسیس مرکز تحقیقات پزشکی قانونی کشور که مجموعه مستقلی است، می‌گوید: این مرکز دارای هیات امناست و در زمینه‌ بررسی آسیب‌های اجتماعی اقدامات خوبی را انجام می‌دهد و از پتانسیل خوبی برخوردار است. این مرکز تفاهمنامه‌ای را با ستاد مبارزه با مواد مخدر منعقد کرده و به عنوان مثال این مرکز در حال مطالعه مرگ‌های ناشی از مصرف مواد مخدر در کشور است. همچنین تفاهمنامه‌ای را با پلیس راهبری کشور انعقاد کرده و مرگ‌های ناشی از حوادث رانندگی را مورد بررسی قرار می‌دهد. وی با بیان اینکه ما می‌توانیم با ریشه‌یابی علل آسیب‌های اجتماعی در جامعه در کاهش آسیب‌های اجتماعی در کشور مفید باشیم، اظهار کرد: در واقع چند سالی است ما شاهد کاهش مرگ‌و‌میرهای حوادث ترافیکی در کشور هستیم به‌طوری که در یک بازه زمانی نزدیک به 30 هزار نفر مرگ‌و‌میر حوادث ترافیکی داشته‌ایم ولی اکنون این آمار به 18 هزار نفر رسیده است. همچنین ما حدود 20 هزار نفر را در سنین جوانی در اثر حوادث رانندگی از دست داده‌ایم. خودکشی‌های موفق خونبار خودکشی‌های ناموفق مسکوت به نظر می‌رسد آمار خودکشی در کشور به جایی رسیده است که شهروندان نسبت به شنیدن چنین اخباری بی‌تفاوت شده‌اند، این بی‌تفاوت‌شدن‌ها شاید به دلیل تکرار آماری آن باشد، نباید فراموش کرد که سکوت در مقابل ناهنجاری شخصیت جامعه را به سمت ناهنجاری روانه می‌کند و از سویی دیگر، مسوولان هم به سکوت خود درباره آسیب‌های اجتماعی ادامه داده‌اند. کدام سازمان متولی رسیدگی به آسیب‌های اجتماعی است؟ نمایندگان مجلس شورای اسلامی آیا از آسیب‌های اجتماعی با خبر می‌شوند؟ آیا فقط باید منتظر بمانیم تا هر روز رشد آماری در آسیب‌های اجتماعی داشته باشیم؟ سال 93 با رشد شدید خودکشی‌ها پایان یافت و سال 94 هم به همین ترتیب رو به پایان می‌رود. هرچند آمار منتشر شده درباره خودکشی‌ها فقط آمار رسمی از خودکشی‌هاست و از آن دردناک‌تر این آمار فقط مربوط به خودکشی‌های به اصطلاح موفق است. خودکشی‌هایی که با مرگ به پایان نمی‌رسد و فرد از آن جان سالم به در می‌برد در واقع شروع رنج‌ها و آسیب‌های دوباره اجتماعی و عدم حمایت از فرد آسیب دیده است. بی‌شک فردی که اقدام به خودکشی می‌کند، نه تنها همه ریشه‌های امیدش نسبت به زندگی قطع شده است بلکه هیچ حمایت اجتماعی هم از وی نمی‌شود. اما به نظر می‌رسد، سکوت تنها راهکاری است که جامعه برای چنین آسیب دردناکی دارد. خودکشی‌های اخیر هر یک به شکلی تکان‌دهنده بوده است اما در نهایت خودکشی سه خواهر میان سال در آپارتمان شخصی‌شان تیر خلاصی است به وجدان عمومی جامعه‌ای که مدت‌هاست در برابر همه آسیب‌ها سکوت می‌کند.