امید دولت به مالیات

گروه اقتصادی- با وجود اینکه بسیاری از کارشناسان رقم 40 دلار برای هر بشکه نفت را در سال آینده کمی خوشبینانه می‌دانند اما روز گذشته در کمیسیون تلفیق فروش دو میلیون و 250 هزار بشکه نفت با قیمت 40 دلار برای بودجه 95 به تصویب رسید. با احتساب قیمت 40 دلاری برای هر بشکه نفت در سال آینده و همچنین پیش‌بینی صادرات روزانه 36/2 میلیون بشکه نفت خام، میعانات گازی و همچنین فروش گاز به پتروشیمی‌ها درآمدی در حدود 34 میلیارد و 370 میلیون دلار از این محل عاید دولت می‌شود. هرچند بسیاری از کارشناسان رقم 40 دلار برای هر بشکه نفت را در سال آینده کمی خوشبینانه می‌دانند اما برآوردهای صورت گرفته از سوی مجامع بین‌المللی نشان می‌دهد که تحقق این رقم برای هر بشکه نفت دور از ذهن نیست خصوصا آنکه تحولات تازه‌ای در بازار جهانی نفت با برگزاری نشست‌های قطر و تهران و دستیابی به توافق‌ها و تفاهم‌ها برای کنترل بازار نفت رقم خورده است. درآمد حاصل از صادرات نفت در سال آینده معادل 25 میلیارد و 40 میلیون دلار در نظر گرفته شده است. این درآمد در صورتی محقق می‌شود که ایران بتواند صادرات روزانه نفت خام خود را به حدود یک میلیون و 740 هزار بشکه در روز افزایش دهد، متوسط قیمت نفت نیز در سال‌جاری میلادی کمتر از 40 دلار در هر بشکه نشود. در این صورت درآمدهای نفتی یک‌ششم درآمد نفتی ایران در سال 1390 خواهد شد. افزایش صادرات نفت از آن رو در لایحه بودجه سال آینده پیش‌بینی شده است که بررسی‌ها نشان می‌دهد با لغو تحریم‌ها، ایران می‌تواند سهم بزرگ‌تری از بازار جهانی نفت را در اختیار گرفته و اقداماتی را برای بازپس گیری عنوان خود در سازمان اوپک در دستور کار قرار دهد. براساس این گزارش، ایران پیش از تحریم‌های نفتی دومین تولیدکننده بزرگ اوپک محسوب می‌شد. بر این اساس درآمد حاصل از فروش میعانات گازی نیز در سال آینده هفت میلیارد و 300 میلیون دلار پیش‌بینی شده است که این رقم نیز با فرض صادرات روزانه 500 هزار بشکه میعانات گازی و البته با شرط پایین‌تر نبودن متوسط قیمت نفت از 40 دلار در سال آینده محقق خواهد شد. سال آینده پیش‌بینی شده است روزانه 120 هزار بشکه میعانات گازی به پتروشیمی‌ها فروخته شود که با احتساب قیمت 38 دلار برای هر بشکه نفت، درآمد حاصل از این محل به یک میلیارد و 660 میلیون دلار خواهد رسید. نرخ برابری دلار با یک ریال در سال آینده 2997 تومان تعیین شده است. به این ترتیب مقرر شده است از محل درآمدهای یادشده در سال آینده شش میلیارد و 540 میلیون دلار به صندوق توسعه ملی واریز شود. از محل درآمدهای حاصل از فروش نفت در سال آینده برای دولت سهمی معادل 84/22 میلیارد دلار و برای شرکت ملی نفت سهمی معادل چهار میلیارد و 980 میلیون دلار در نظر گرفته شده است. درآمدهای نفتی ایران در سال‌های اخیر با کاهش قابل‌توجه قیمت نفت کاهشی ملموس را تجربه کرده است. این اتفاق پس از یک دهه نفت گران رخ داد در حالی که ذخایر ارزی ایران از قبل درآمدهای بالای نفتی در این 10 ساله چندان قابل توجه نبود. براساس این گزارش، با احتساب ورودی 5/6 میلیارد دلاری صندوق توسعه ملی می‌توان انتظار داشت صندوق توسعه ملی در سال آینده 46 میلیارد و 560 میلیون دلار موجودی داشته باشد. صفدر حسینی، مدیرعامل صندوق توسعه ملی پیش از این تاکید کرده با کاهش قیمت نفت ورودی صندوق توسعه ملی نصف شده است. با این حال مرکز پژوهش‌های مجلس نیز در گزارشی اعلام کرده که تحقق درآمدهای پیش‌بینی شده از محل فروش نفت در سال آینده جای تردید دارد چرا که قیمت 40 دلاری برای فروش هر بشکه نفت می‌تواند غیرقابل تحقق باشد. لایحه بودجه در حالی در انتظار تصویب مجلس است که قیمت هر بشکه نفت اوپک در بازارهای جهانی به کمتر از 25 دلار رسیده است. برخی تحلیلگران تداوم این روند را در سال‌های آینده پیش‌بینی می‌کنند. مرکز پژوهش‌های مجلس تاکید کرده است برنامه ایران برای ورود یک میلیون بشکه نفت خام به بازار جهانی نفت سبب کاهش قیمت نفت خام می‌شود مگر آنکه سایر تولیدکنندگان عرضه خود را بکاهند. بررسی‌ها نشان می‌دهد عملکرد صادرات نفت شامل نفت خام، میعانات گازی و فروش میعانات گازی به پتروشیمی‌ها در سال‌جاری در حدود یک میلیون و 400 هزار بشکه در روز بوده است که این رقم با توجه به پیش‌بینی افزایش یک میلیون بشکه‌ای صادرات از این محل‌ها کمی مورد تردید قرار می‌گیرد. در همین حال محمدرضا پورابراهیمی اظهار کرد: در جلسه روز گذشته کمیسیون تلفیق که با حضور وزیر نفت و نمایندگان دولت برگزار شد، پیشنهاد دولت در خصوص فروش دو میلیون و 250 هزار بشکه با قیمت 40 دلار عینا به تصویب کمیسیون تلفیق رسید و بر این اساس در بودجه سال آینده 69 هزار میلیارد تومان درآمد ناشی از فروش نفت به تصویب رسید. وی افزود: در بخش درآمدهای مالیاتی نیز که با حضور سازمان‌های مالیاتی مورد بحث و بررسی قرار گرفت، دو سرفصل به این بخش اضافه شد؛ 1350 میلیارد تومان به میزان منابع دولت در بخش مالیات بر واردات اضافه شد و در کنار آن مالیات شرکت‌های دولتی مجموعا 170 میلیارد تومان پیش‌بینی شد و سود سهام شرکت‌های دولتی نیز 330 میلیارد تومان افزایش پیدا کرد. به گفته پورابراهیمی، براساس مصوبه کمیسیون تلفیق درآمدهای مالیاتی در سال آینده 1850 میلیارد تومان افزایش پیدا می‌کند. در این حوزه توجه به تحولات تازه رخ داده در بازار نفت ضروری است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در پی برگزاری نشست قطر و نشست تهران برای غلبه بر وضعیت نامناسب بازار نفت، احتمال رعایت تفاهم دست‌یافته برای جلوگیری از بدتر شدن وضعیت در این بازار در دستور کار قرار گرفته است. بازار جهانی نفت مدت‌هاست از فزونی عرضه نسبت به تقاضا در رنج است و بررسی‌ها نشان می‌دهد در صورت رعایت سقف تولید و پایبندی کشورها به این موضوع، قیمت نفت حفاظت شده و سقوط بیش از پیش قیمت‌ها رقم نخواهد خورد.