مذاکره درباره غرامت

اواسط بهمن‌ماه سال‌جاری پس از نزدیک به سه سال گفت‌وگو و چانه‌زنی، نتیجه دومین داوری گازی ترکیه علیه ایران اعلام شد که براساس آن، ایران باید قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه را در محدوده 8/15- 3/13 درصد کاهش دهد. احمد داوداوغلو، نخست‌وزیر ترکیه به ایران می‌آید و قرار است در حاشیه سفر دو روزه خود در تهران با حسن روحانی، رییس‌جمهور و بیژن زنگنه، وزیر نفت درباره تعیین رقم غرامت گازی دیدار و گفت‌وگو کند. حمیدرضا عراقی، مدیرعامل شرکت ملی گاز پس از اعلام شکست در دومین داوری گاز با تاکید بر اینکه هنوز رقم جریمه، قطعی نیست ولی حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد قیمت گاز صادراتی خواهد بود، گفت: در حال حاضر نمی‌توان عدد دقیقی را اعلام کرد اما برآورد می‌شود تا سقف یک میلیارد دلار غرامت به این کشور باید پرداخت شود. برات آلبایراق، وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه هم با بیان اینکه داوری فرصتی سه‌ماهه برای ایران به منظور کاهش قیمت گاز تعیین کرده است، می‌گوید: اگر دو طرف در یک بازه زمانی مشخص حداکثر سه ماهه به توافق نرسند، داوری بین‌المللی میزان تعدیل در نرخ گاز صادراتی ایران به ترکیه را مشخص خواهد کرد اما تصمیم داریم با ایران در این زمینه گفت‌وگو کنیم. این در حالی است که همزمان با اعلام پیروزی ترک‌ها در داوری بین‌المللی گاز و قطعی شدن تعیین تخفیف گازی ۱۳ تا ۱۶ درصدی در تعدیل قیمت فروش گاز طبیعی ایران به ترکیه، بیژن زنگنه، وزیر نفت معتقد است ترکیه به اهداف گازی خود در داوری بین‌المللی نرسیده است. وزیر نفت با بیان اینکه ترکیه در شکایت از ایران علاوه بر کاهش ٢۵ درصدی قیمت گاز به دلیل عدم پایداری صادرات گاز ایران به دنبال کاهش 5/37 درصدی قیمت گاز از طریق تجدیدنظر نیز بوده است، تاکید کرد: در مذاکراتی که با اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه انجام شد، آنها این اعداد را کف قیمت عنوان کردند و حاضر نبودند در این زمینه مذاکره کنند. این عضو کابینه دولت تخفیف ۱۳ تا ۱۶ درصدی در قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه را رقم ناچیزی اعلام کرده و یادآور شده است: ترکیه تا چند سال آینده دیگر نمی تواند تقاضای کاهش قیمت و تغییر در فرمول گاز صادراتی ایران به این کشور را مطرح کند. به گزارش مهر، همزمان با آغاز مذاکرات ایران و ترکیه به منظور تعدیل قیمت گاز صادراتی به این کشور همسایه، یکی از چالش‌های پیش‌روی ایران به منظور امضای قراردادهای جدید فروش گاز، دبه کردن برخی از مشتریان نوظهور گاز کشور از جمله عراق، پاکستان و حتی عمان است.ماجرا از این قرار است که با سقوط آزاد قیمت جهانی نفت خام، بهای گاز طبیعی در بازارهای آسیایی و اروپایی هم کاهش قابل توجهی را تجربه کرده است. براساس گزارش موسسات معتبر بین‌المللی طی معاملات یک ماه گذشته تاکنون قیمت هر میلیون بی.‌تی.‌یو گاز طبیعی در بازار شمال شرق آسیا به چهار دلار و ۹۵ سنت، در بازار جنوب غرب اروپا حدود چهار دلار و ۳۰ سنت، در بازار NBP انگلیس به چهار دلار و ۲۹ سنت و بازار هنری‌هاب آمریکا به دو دلار و هفت سنت کاهش یافته است.از سوی دیگر، تحلیل فعالان بازار گاز نشان می‌دهد با توقف معاملات خرید و فروش LNG در بازار اروپا، احتمال سقوط هر میلیون بی.تی.یو گاز مایع شده به کمتر از چهار دلار وجود دارد.در این بین کاهش قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه، می‌تواند زنگ خطر را برای سایر قراردادهای صادرات گاز کشور به صدا درآورد و در آینده‌ای نزدیک عراق و پاکستان هم برای خرید گاز با استفاده از سیاست رایج «دبه کردن» خواستار تخفیف بیشتر برای واردات گاز طبیعی از ایران باشند. چه بسا که اخیرا قطر برای امضای قرارداد فروش LNG خود به پاکستان تخفیف قابل توجه قیمتی را برای این مشتری گاز ایران تعیین کرده است. یکی از تحلیلگر بازار گاز نیز اخیرا با اعلام اینکه قطر به عنوان رقیب ایران در برداشت گاز پارس جنوبی، متنوع‌سازی بازارهای صادراتی در کنار دامپینگ را به عنوان دومین استراتژی حفظ بازار خود عملیاتی کرده است، گفت: قطر اخیرا قرارداد فروش گاز با قیمت پنج دلار به ازای هر میلیون بی.تی.یو را با پاکستان امضا کرده و کشورهای منطقه آمریکای‌جنوبی، حوزه دریای کاراییب و خاورمیانه را به عنوان بازارهای نوظهور خود هدف قرار داده است. به عبارت دیگر، قطر برای صدور گاز پارس‌جنوبی به دامپینگ و اعطای امتیاز قراردادی متوسل شده است که این در صورت ادامه وضعیت قیمتی در بازار جهانی و منطقه‌ای نفت و گاز امکان دارد این چالش جدید به طور گسترده دامن قراردادهای آتی فروش گاز ایران را گیرد.