بی پولی در شب عید

گروه بازرگانی- با وجود اینکه در عرصه بین‌المللی تحولات بزرگی برای ایران صورت گرفته و توافق‌های هسته‌ای باعث شده تا بسیاری از تحریم‌ها علیه ایران لغو شود اما معضلی که هنوز از بین نرفته و این روزها همچنان مهمان اقتصاد کشور است، رکود است. مدت زمان زیادی است که بازار ایران در خوابی عمیق به سر می‌برد. رکود همه بخش‌های اقتصاد ایران را در بر گرفته و بازار تهران هم مصون از این رکود سرسخت اقتصاد ایران نبوده است. مدت‌هاست که خرید و فروش‌ها به حداقل رسیده، پول در دست مردم کم است، بانک‌ها وام نمی‌دهند و خرید و فروش‌های چکی و مدت‌دار، متوقف شده‌اند چراکه آمار چک‌های برگشتی نیز بسیار بالاست. دولت نیز برای مقابله با رکود نتوانسته راه کار موثری ارائه دهد و حتی طرح کارت اعتباری کالا برای لوازم خانگی نیز به دلیل مشکلات متعددی که داشت هنوز هم معلق است و تولیدکنندگان لوازم خانگی نه‌تنها شرایطشان بهتر نشد بلکه به دلیل امید مردم به ارائه کارت اعتباری کالا، همان تعداد محدود مشتری‌ای را که هم داشتند از دست دادند. در این میان با وجود اینکه رکود در بسیاری از بازارها طی سال وجود داشته است در ماه پایانی سال اوضاع تا حد زیادی فرق می‌کند. مردم از همه جای کشور به تکاپو می‌افتند تا به تناسب موقعیت و بودجه‌ای که دارند، نیازهای خود را مانند لوازم خانگی، پوشاک، خوراک و... تهیه کنند اما این در حالی است که بازاریان نیز به دلیل رکودی که تاکنون با آن دست‌وپنجه نرم کرده‌اند، می‌خواهند در این یک ماه پایانی سال به اندازه تمام سال فروش کنند بنابراین اجناس خود را با قیمت‌های بالا عرضه می‌کنند تا حدی که بسیاری از مردم توان خرید اجناسی به این گرانی را ندارند بنابراین سعی می‌کنند تا بازارهای مختلف را جست‌وجو کنند تا اجناسی با قیمت پایین‌تر و کیفیت مناسب‌تر را بیابند. از همین رو کاسبان بازار می‌گویند هنوز انتظارشان از خریدهای مردم برآورده نشده است و منتظرند تا شاید روزهای آینده بتوانند رکود سرسخت یکساله را جبران کنند البته مردم هم در خریدها همچنان احتیاط می‌کنند. گشت و گذاری هم در بازار تهران به خوبی این را نمایانگر می‌کند که بازار شلوغ شده است اما خریدها از سوی مردم همچنان با احتیاط صورت می‌گیرد. بیشتر افراد با وسواس زیاد، حجره‌ها و غرفه‌های بازار را بالا و پایین می‌کنند تا بلکه جنسی با کیفیت اما با قیمت مناسب پیدا کنند؛ دیگر بازار، آن بازار سابق نیست. شلوغ است اما تراکنشی که در خریدها صورت می‌گیرد، صفرهای بالایی ندارد. روایت کاسبان از خریدهای نوروزی در این میان یکی از کاسبان بازار تهران گفت: از اول اسفندماه که مردم عیدی‌های خود را از دولت گرفته‌اند، بازار کمی شلوغ‌تر از قبل شده است اما گویا مردم برای به دست آوردن مضنه به بازار می‌آیند و خریدهای خود را به روزهای آینده موکول کرده‌اند. او با خنده می‌گوید: شاید هم برنامه‌ای برای خرید ندارند و ویترین گردی به عنوان یک تفریح، آنها را روانه بازار کرده است اما به هرحال ما امیدواریم که مردم پول داشته باشند و خرید کنند تا بلکه چرخ بازار هم بچرخد. این مغازه دار که در حوزه توزیع عمده پوشاک فعالیت می‌کند، در ادامه خاطر نشان کرد: سال‌های قبل، مردم برای خریدهای عمده و فروش آن در شهرستان‌ها، مراجعات زیادی داشتند، خریدهای آنها رونق داشت و ما هم کاسبی خوبی داشتیم اما اکنون باید کالا را با سود بسیار اندک توزیع کنیم و گاهی هم آنقدر فروش پایین است که واقعا حضور در حجره به عنوان یک روز کامل کاری، صرفه اقتصادی برای ما ندارد و تنها باید هزینه و مالیاتش را بدهیم. وی اظهار کرد: بازار تهران مدت‌هاست که بی رونق است. مردم چشم انتظار بالا رفتن سطح درآمدشان هستند اما همانقدر که درآمد بالا می‌رود، هزینه‌ها هم بالا می‌رود و بنابراین خریدها هم تنها مختصر به کالاهایی می‌شود که ارزان هستند و شاید هم نیاز فوری خانوارها باشند. به عنوان مثال در همین حوزه پوشاک در گذشته فروش بسیار بالا بود و اکثر شهرستانی‌ها برای خرید به تهران می‌آمدند و عمده می‌خریدند اگر در گذشته هر ماه برای خریدهای عمده به بازار می‌آمدند اما اکنون هر سه ماه یکبار می‌آیند و جنس می‌خرند. یکی دیگر از فعالان بازار پوشاک، با تایید گفته‌های این عمده فروش افزود: البته تولیدی‌ها بیشتری وارد میدان تولید شده‌اند، یعنی تلاش می‌کنند که کالای با کیفیت متوسط تولید کنند با بالا بردن تنوع، مردم را به خرید تشویق کنند. وی گفت: البته باید به این نکته هم اشاره کرد که کیفیت اندکی پایین آمده است اما قیمت هم طوری تعیین می‌شود که مردم قدرت خرید داشته باشند و بعد از اینکه خرده فروش، کالا را به شهرستان حمل کرد، حداقل مردم توانایی خرید آن را داشته باشند ولی به هرحال، نبض بازار، کند می‌زند. عیدی اندک دولت، جوابگوی خرید نیست بازار تهران به دلیل موقعیتی که از سال‌های گذشته داشته است، بازار آشنایی برای مردم در شهرهای مختلف ایران است. به همین دلیل در دو ماه پایانی سال در این بازار جای نفس کشیدن هم نیست و مردم از همه جای کشور به این بازار می‌آیند تا بلکه بتوانند اجناسی با تنوع بیشتر و با قیمت‌های مناسب‌تر بیابند. در همین راستا خانمی که برای خرید به بازار تهران آمده بود، معتقد بود که قیمت مناسب است اما به هرحال اجناس بنجول هم عرضه می‌شود. پس باید مراقب بود که در میان هیجان خریدی که مغازه دارها و دادزن‌های بازار به فضای این روزهای بازار می‌دهند، هیجان زده نشد و کالا را با دقت خرید کرد. وی در گفت‌وگو با مهر گفت: هر سال برای خرید سری هم به بازار تهران می‌زنم، اینجا تنوع کالاها بالاست ولی شلوغی زیاد است و به راحتی نمی‌توان خرید کرد البته برخی از مردم فقط تماشاچی هستند و خریدهای خود را با وسواس زیادی انجام می‌دهند. یکی دیگر از خریداران هم بر این باور بود که پول در دست مردم نیست و عیدی اندکی که دولت به کارگران و کارمندان می‌دهد، تنها کفاف خرج روزمره آنها را می‌دهد و به سختی می‌توان رقمی را هم برای خریدهای شب عید اختصاص داد. به همین دلیل است که مردم سعی دارند که پول خود را مدیریت کنند. وی گفت: البته بازار تهران به مراتب ارزان‌تر از مغازه‌های سطح شهر است اما به هرحال باید پولی وجود داشته باشد که صرف خرید شود البته برخی از مردم هم تلاش دارند تا در روزهای آخر سال که تخفیف‌ها به اوج می‌رسد، خرید کنند تا از پولی که دارند، استفاده بهینه کنند. وی افزود: تنوع کالاها بسیار بالا رفته است و اگر نتوان مدیریتی بر جیب و پولی که داریم بکنیم، شاید در هیجان تنوع کالایی غرق شده و از پس‌اندازی که برای روزهای پایانی سال و خریدهای دیگر کنار گذاشته‌ایم، هزینه کنیم و بعد هم با مشکل مواجه شویم. به هرحال بازار تهران این روزها شلوغ است. همه هم آمده‌اند تا بلکه بتوانند خریدهای خوبی داشته باشند و از منابع مالی که در اختیار دارند به خوبی استفاده کرده و مایحتاج خانواده‌های خود را تامین کنند ولی واقعیت این است که بازار با این خریدهای خرد و وسواسی رونق نمی‌گیرد بلکه باید دولت برنامه‌ای جدی برای رونق کل اقتصاد ایران داشته باشد تا بازار تهران هم از آن منتفع شود؛ کسب‌و‌کار، حال و روز خوشی ندارد.