«لطفعلی‌خان زند»، فرزند محمد جعفرخان، نواده برادری وکیل‌الرعایا سر‌سلسله زندیه است که حدود سال 1187 هجری به دنیا آمد و تا روزگار پادشاهی محمد جعفرخان، در سواحل خلیج فارس زندگی می‌کرد تا اینکه در بهار 1200 هجری با آمدن به پایتخت، این شهر را از مدعیان سلطنت خالی کرد و در همان تاریخ به پادشاهی رسید. او تا ربیع‌الثانی سال 1209 هجری پادشاهی کرد و پس از آن به دست حکمران آنجا گرفتار و نابینا شد و طولی نکشید که بین ماه‌های جمادی‌الاخر و رجب 1209 هجری و در سن 22 سالگی به قتل رسید و در جوار امامزاده زید به خاک سپرده شد. هرچند درباره وضعیت مقبره او تا همین چند دهه گذشته اطلاعاتی در دست نبود اما دست‌کم از زمانی‌که این مقبره کشف شد و عکس‌ها به عنوان اسناد تاریخی مورد توجه قرار گرفتند تا امروز وضعیت این مقبره آن‌طور که باید به سامان نبوده است. یک سال پیش ساماندهی قبر او را آغاز کردند تا شاید پس از سال‌ها بی‌توجهی، «لطفعلی‌خان زند» قدری روی خوش ببیند اما قبر او که روزی انبار سنگ‌های قدیمی امامزاده بود حالا انبار فرش «امامزاده زید» در قلب بازار تهران است. البته نباید بالا بردن مقبره لطفعلی‌خان را از سطح اصلی فراموش کرد. مقبره‌ای که تا چند سال گذشته در سطح زمین قرار داشت اما حال با توجه به عکس‌ها به نظر می‌رسد، قبر او از سطح بالاتر قرار گرفته و رویش را سنگ مرمر جدید نصب کرده‌اند؛ آن هم سنگ قبر شخصیت تاریخی که اگر این شهرت او را هم از یاد ببریم اما قرار گرفتن آن در دو مجموعه بزرگ‌تر یعنی بازار تاریخی تهران و امامزاده زید که هر دو در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند را نباید فراموش کرد. قول ساماندهی در یک سال گذشته لطفعلی‌خان زند در دوران حکومتش در شیراز منشا خدماتی زیادی شد. در مورد زندگینامه وی در منابع مختلف چنین آمده است که پس از کشته شدن جعفرخان، بر سر جانشینی او بین امرای زند اختلاف به وجود آمد. بالاخره حاجی ابراهیم، کلانتر فارس سپاهی فراهم آورد و لطفعلی‌خان، فرزند جعفرخان که در آن تاریخ در غرب فارس زندگی می‌کرد را به شیراز خواست و در 15 شعبان سال 1203 هجری قمری او را که تنها 22 سال داشت، بر تخت نشاند. اولین کار بزرگی که او پیش گرفت، این بود که سه جاده شوسه بین شیراز- بوشهر- شیراز- بندرعباس و شیراز- بندرلنگه احداث کند. ساختن این سه جاده در آن زمان یکی از کارهای بزرگ عمرانی بود که سلاطین پیشین نکرده بودند. دومین کاری که می‌خواست انجام دهد، ساختن سد روی رودخانه موند بود تا آب آن رودخانه را بر اراضی دو طرف رودخانه سوار کند. رودخانه موند رودی است که از کوه‌های فارس سرچشمه می‌گرفت و در گذشته بدون استفاده به خلیج فارس می‌ریخت. اگر آن سد ساخته می‌شد، قسمت وسیعی از فارس که استفاده نشده بود یکی از حاصلخیزترین مناطق محسوب می‌شد و اگر سه جاده را که می‌خواست احداث کند به پایان می‌رسید، در توسعه آبادی و بازرگانی فارس موثر می‌شد اما جنگ‌های آقامحمدخان قاجار با لطفعلی‌خان مانع از آن شد که او بتواند این کارها را انجام دهد. این روزها فقط تابلوی بالای سر در مقبره کوچک اوست که زائران امامزاده زید را چند لحظه‌ای مبهوت قبر او می‌کند و این یعنی هیچ گردشگری اجازه ورود به آرامگاه لطفعلی‌خان زند را ندارد. پیش از این صحبت‌هایی برای انتقال مقبره «لطفعلی خان زند» به شیراز، جایی که خاندان زند از آنجا برخاستند، مطرح شده بود اما هنوز اتفاق خوشایندی برای مقبره سرباز شجاع ایرانی نیفتاده است.
«لطفعلی‌خان زند»، فرزند محمد جعفرخان، نواده برادری وکیل‌الرعایا سر‌سلسله زندیه است که حدود سال 1187 هجری به دنیا آمد و تا روزگار پادشاهی محمد جعفرخان، در سواحل خلیج فارس زندگی می‌کرد تا اینکه در بهار 1200 هجری با آمدن به پایتخت، این شهر را از مدعیان سلطنت خالی کرد و در همان تاریخ به پادشاهی رسید. او تا ربیع‌الثانی سال 1209 هجری پادشاهی کرد و پس از آن به دست حکمران آنجا گرفتار و نابینا شد و طولی نکشید که بین ماه‌های جمادی‌الاخر و رجب 1209 هجری و در سن 22 سالگی به قتل رسید و در جوار امامزاده زید به خاک سپرده شد. هرچند درباره وضعیت مقبره او تا همین چند دهه گذشته اطلاعاتی در دست نبود اما دست‌کم از زمانی‌که این مقبره کشف شد و عکس‌ها به عنوان اسناد تاریخی مورد توجه قرار گرفتند تا امروز وضعیت این مقبره آن‌طور که باید به سامان نبوده است. یک سال پیش ساماندهی قبر او را آغاز کردند تا شاید پس از سال‌ها بی‌توجهی، «لطفعلی‌خان زند» قدری روی خوش ببیند اما قبر او که روزی انبار سنگ‌های قدیمی امامزاده بود حالا انبار فرش «امامزاده زید» در قلب بازار تهران است. البته نباید بالا بردن مقبره لطفعلی‌خان را از سطح اصلی فراموش کرد. مقبره‌ای که تا چند سال گذشته در سطح زمین قرار داشت اما حال با توجه به عکس‌ها به نظر می‌رسد، قبر او از سطح بالاتر قرار گرفته و رویش را سنگ مرمر جدید نصب کرده‌اند؛ آن هم سنگ قبر شخصیت تاریخی که اگر این شهرت او را هم از یاد ببریم اما قرار گرفتن آن در دو مجموعه بزرگ‌تر یعنی بازار تاریخی تهران و امامزاده زید که هر دو در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند را نباید فراموش کرد. قول ساماندهی در یک سال گذشته لطفعلی‌خان زند در دوران حکومتش در شیراز منشا خدماتی زیادی شد. در مورد زندگینامه وی در منابع مختلف چنین آمده است که پس از کشته شدن جعفرخان، بر سر جانشینی او بین امرای زند اختلاف به وجود آمد. بالاخره حاجی ابراهیم، کلانتر فارس سپاهی فراهم آورد و لطفعلی‌خان، فرزند جعفرخان که در آن تاریخ در غرب فارس زندگی می‌کرد را به شیراز خواست و در 15 شعبان سال 1203 هجری قمری او را که تنها 22 سال داشت، بر تخت نشاند. اولین کار بزرگی که او پیش گرفت، این بود که سه جاده شوسه بین شیراز- بوشهر- شیراز- بندرعباس و شیراز- بندرلنگه احداث کند. ساختن این سه جاده در آن زمان یکی از کارهای بزرگ عمرانی بود که سلاطین پیشین نکرده بودند. دومین کاری که می‌خواست انجام دهد، ساختن سد روی رودخانه موند بود تا آب آن رودخانه را بر اراضی دو طرف رودخانه سوار کند. رودخانه موند رودی است که از کوه‌های فارس سرچشمه می‌گرفت و در گذشته بدون استفاده به خلیج فارس می‌ریخت. اگر آن سد ساخته می‌شد، قسمت وسیعی از فارس که استفاده نشده بود یکی از حاصلخیزترین مناطق محسوب می‌شد و اگر سه جاده را که می‌خواست احداث کند به پایان می‌رسید، در توسعه آبادی و بازرگانی فارس موثر می‌شد اما جنگ‌های آقامحمدخان قاجار با لطفعلی‌خان مانع از آن شد که او بتواند این کارها را انجام دهد. این روزها فقط تابلوی بالای سر در مقبره کوچک اوست که زائران امامزاده زید را چند لحظه‌ای مبهوت قبر او می‌کند و این یعنی هیچ گردشگری اجازه ورود به آرامگاه لطفعلی‌خان زند را ندارد. پیش از این صحبت‌هایی برای انتقال مقبره «لطفعلی خان زند» به شیراز، جایی که خاندان زند از آنجا برخاستند، مطرح شده بود اما هنوز اتفاق خوشایندی برای مقبره سرباز شجاع ایرانی نیفتاده است.