تغییر بزرگ در انتظار بورس

بازار سرمایه در آستانه تغییری بزرگ است و به طور قطع شرایط در سال 95 برای تقویت بازار اولیه و ثانویه انواع ورقه بهادار از سهام تا انواع اوراق بدهی بسیار مناسب خواهد بود. سیدروح‌الله حسینی‌مقدم، معاون بورس اوراق بهادار با بیان مطلب فوق و در گفت‌و‌گو با سنا تصریح کرد: برای پیش‌بینی بازار سال 95 باید به یک نکته توجه ویژه کرد و آن اینکه تا حدود زیادی باید تحلیل «گذشته نگر» را کنار بگذاریم و براساس واقعیت‌های موجود به سال آتی نظر بیندازیم. وی با بیان اینکه شاید هنوز به طور دقیق اثرات رفع تحریم‌ها را درک نکرده باشیم و به همین دلیل احتمالا از پتانسیل‌های این اتفاق برای صنعت مطلع نباشیم، افزود: بازار سرمایه در آستانه تغییر بزرگی است که هنوز قادر به تعریف و شناخت دقیق همه ابعاد و جوانب آن نیستیم. حسینی‌مقدم اظهار داشت: از تغییرات قابل پیش‌بینی در متغیرهای اثرگذار بر بازار اوراق بهادار و همچنین کسب و کار گرفته تا اقبال دولت و بانک مرکزی به توسعه بازار سرمایه در ایران، به‌طور قطع شرایط بسیار مناسبی را برای تقویت بازار اولیه و ثانویه انواع ورقه بهادار از سهام تا انواع اوراق بدهی به وجود خواهد آورد. وی افزود: این تغییر دیدگاه در حمایت از بازار سرمایه گرچه تغییری ضروری اما کوچک است ولی برای رشد ملموس بازار سرمایه در اقتصاد ملی ایران به حد کافی اساسی است. معاون بورس اوراق بهادار‌ با اشاره به اینکه قدر مسلم همه این نیروها دایمی نیست و تصمیم‌سازان این بازار باید به دنبال بهره‌برداری مناسب و بلندمدت از آن باشند، گفت: در صورت وجود چنین نگرشی در بازار سرمایه، می‌توان امیدوار بود که این بازار با انجام نقش دقیق خود در تخصیص منابع و نقدینگی در اقتصاد کشور تاثیرگذار باشد. تاثیر کاهش نرخ بهره بر بازار سرمایه حسینی‌مقدم تصریح کرد: هر چند اقتصاد جهان بهترین روزهای خود را تجربه نمی‌کند اما با توجه به مثبت بودن برآیند نیروهای موثر بر بورس اوراق بهادار در کشور، می‌توان انتظار رشد متغیرهای کمی بازار را داشت. وی از جمله تاثیر این متغیرها به کاهش نرخ بهره اشاره کرد و افزود: کاهش نرخ بهره از چند جهت بر بازار اوراق بهادار ما اثر می‌گذارد: کاهش نرخ بهره موجب می‌شود تا نرخ تامین مالی بنگاه‌ها از بازار پول و سرمایه کاهش یابد و طبیعتا بر سودآوری شرکت‌های پذیرفته شده اثرگذار است. از طرفی کاهش نرخ بهره جریان نقدینگی را تا حدود زیادی به سمت بازار سرمایه تقویت خواهد کرد. حسینی‌مقدم اظهار داشت: هر چند کاهش نرخ بهره باید محسوس باشد اما با توجه به نرخ تورم مورد انتظار کاهش بیشتر نرخ بهره دور از انتظار نیست. از طرفی همچنان‌که موسسات بین‌المللی هم پیش‌بینی کردند رشد اقتصادی حدود شش درصدی برای سال 95 پیش‌بینی شده که این به معنی رشد فروش و سودآوری بنگاه‌های اقتصادی است. معاون بورس اوراق بهادار ادامه داد: علاوه بر این، قطعا رشد ارزش بازار دارایی‌های مالی با سرعتی بسیار بیشتر از رشد تولید ناخالص داخلی اسمی اتفاق خواهد افتاد. اما رشد اقتصادی 6 درصدی محتاطانه دیده شده و می‌توان با توجه به رشد بهای نفت و تاثیر آن بر بودجه عمرانی دولت و همچنین میزان سرمایه‌گذاری خارجی اعلام شده در زیر ساخت‌ها و وجود ظرفیت خالی فراوان، انتظار رشد اقتصادی دو رقمی را هم برای اقتصاد در سال 95 داشت. البته لازمه این رشد اقتصادی استفاده از همه ظرفیت‌هاست. پیش‌بینی رشد بازار بدهی حسینی‌مقدم گفت: از مهم‌ترین اتفاقات قابل پیش‌بینی برای سال 95 رشد بازار بدهی در بورس اوراق بهادار است. هم از این منظر که دولت و بانک مرکزی تمایل به توسعه بازار بدهی دارند و هم از این منظر که شرکت‌های بورسی به دنبال استفاده از اعتبار خود برای استقراض خواهند بود تا با نرخ‌های پایین‌تر از بازار سرمایه تامین مالی کنند. به گفته این مقام مسوول، خوشبختانه بازار سرمایه از منظر تنوع ابزارهای تامین مالی به سطح قابل قبولی رسیده و حال باید با معرفی آن به ناشران به توسعه بازار بدهی کمک کنیم. وی اظهار داشت: وجود این شرایط در سال 95 کمک خواهد کرد تا بورس آمادگی پذیرش انواع اوراق مشارکت و صکوک دولتی را داشته باشد بنابراین پیش‌بینی می‌شود ظرفیت‌های لازم برای جذب اوراق با حجم و اندازه بزرگ در بورس اوراق بهادار فراهم باشد. از این‌رو با آمادگی کامل از دولت برای انتشار انواع اوراق دولتی مانند صکوک و مشارکت در بورس اوراق بهادار دعوت می‌کنیم. بورس و سالی که گذشت معاون بورس اوراق بهادار در ادامه درخصوص عوامل تاثیرگذار بر بازار در سال 94 هم گفت: هر چند دولت یازدهم از ابتدای روی کار آمدن به دنبال حل مناقشه هسته‌ای برآمد اما حل این موضوع به یک ماراتن دو ساله تبدیل شد و در نهایت در ماه‌های پایانی سال بزرگ‌ترین ریسک سیاسی اثرگذار بر فضای کسب و کار و به تبع آن بر تصمیم فعالان بازار سرمایه و سرمایه‌گذاران از فضای کشور رخت بست. حسینی مقدم افزود: به همین دلیل مهم‌ترین عامل اثرگذار بر بازار سرمایه در سال 94 ابهام در نهایی شدن پرونده هسته‌ای و اجرای برجام بود که در هر دوره بر جریان نقدینگی بازار اثرگذار بود. وی اظهار داشت: عامل دیگری که به شدت بر بازار اوراق بهادار اثرگذار بود، رکود حاکم بر بازار داخلی بود که موجب شد فروش و درآمد بسیاری از صنایع و شرکت‌ها به شدت کاهش یابد از صنعت فلزات اساسی و سیمان گرفته تا صنعت محصولات غذایی و خودرو از این موضوع تاثیر قابل ملاحظه‌ای پذیرفتند. به گفته حسینی‌مقدم، رکود دامنه‌دار در اقتصاد کشور که قطعا نسخه کوتاه‌مدتی برای آن وجود ندارد، موجب شد تا سودآوری شرکت‌ها نسبت به دوره قبل بیش از 40 درصد کاهش را نشان دهد. این مقام مسوول در ادامه افزود: از طرفی اقتصاد وابسته به نفت کشور ما یک‌بار دیگر با کاهش شدید قیمت نفت، دچار نوسان جدی شد و با کاهش قیمت محصولات شیمیایی و پتروشیمیایی، کاهش سودآوری بزرگ‌ترین صنعت بورسی را رقم زد و فضای کم‌رونق بازار را دامن زد. وی تصریح کرد: البته باید توجه داشت در کنار کاهش قیمت نفت، تاثیر اقتصاد چین و کاهش رشد اقتصادی آن بر بازار‌های جهانی موجب کاهش قیمت فلزات اساسی و همچنین سنگ‌آهن شد که طبیعتا بخش‌های فلزات اساسی و کانی‌های فلزی را که مجموعا حدود 23 درصد بازار اوراق بهادار ما را از آن خود کرده بود، دستخوش کاهش نماگرهای اساسی کند. حسینی‌مقدم اظهار داشت: شاید بتوان در سال 94، سه ماهه پایانی را تا حدودی متفاوت دانست و آن هم از این منظر که تغییرات مورد انتظار سرمایه‌گذاران از برخی متغیرهای اقتصادی و سیاسی رنگ و شکل واقعیت به خود گرفت یا به واقعیت نزدیک‌تر شد. وی با بیان اینکه کاهش نرخ تورم به حدود غیرقابل تصور تک‌رقمی و به تبع آن انتظار از کاهش نرخ بهره به عنوان مهم‌ترین متغیر تاثیر گذار بر بازار سهام شرایط متفاوتی را برای فعالان بازار سرمایه رقم زد، گفت: در حوزه ثبات بخشی به بازارهای مالی و ارز هم نقش و رفتار دولت بسیار بر تحلیل سرمایه‌گذاران اثر گذاشت و اینکه نرخ ارز طی یک دوره مالی از نوسان محدودی برخوردار باشد به بررسی دقیق‌تر آینده سرمایه‌گذاری کمک شایانی می‌کند. شفافیت پتروشیمی بعد از 2 سال معاون بورس اوراق بهادار سپس به موضوع پتروشیمی‌ها و نرخ خوراک آنها اشاره کرد و گفت: سال 94 مهم‌ترین صنعت بورسی یعنی صنعت پتروشیمی از نبود شفافیت دو ساله تا حدودی خارج شد و برای تعیین نرخ خوراک آنها فرمولی ارایه شد که تا اندازه‌ای به فعالان این صنعت، دید مناسب‌تری برای سرمایه‌گذاری یا عدم سرمایه‌گذاری بلندمدت می‌دهد. بنابراین با توجه به ابلاغ این فرمول در ماه‌های انتهایی سال، فضای سرمایه‌گذاری در این صنعت هم تا حدودی روشن شد. وی گفت: از نظر متغیرهای کیفی بازار هم فصل آخر سال 94 تا حدود زیادی متفاوت است، به نحوی که شاهد رشد نقدشوندگی سهام شرکت‌ها هستیم. حسینی‌مقدم همچنین افزود: متوسط گردش معاملات روزانه بورس به حدود پنج برابر رسید و در برخی صنایع، تا حدود دو بار، همه سهام آن شرکت‌ها دست به دست شد‌. وی در پایان اطمینان داد که وجود نقدشوندگی بالا بسیاری از معضلات بازار مانند قیمت‌های حبابی و دستکاری قیمت را تخفیف خواهد داد‌.