محمد تاج‌الدین- شبکه نسیم از معدود شبکه‌های جدید صدا و سیماست که توانسته مخاطب خودش را به دست آورد و در برنامه‌سازی هم پیشرفت داشته باشد. شبکه‌ای که قرار است با محوریت نشاط و سرگرمی برنامه‌هایی بسازد که مخاطب از دست رفته تلویزیون را بار دیگر جذب کند. در ابتدای امر سردرگمی مسوولان و متولیان این شبکه اجازه ساخت و شروع برنامه‌های منظم را نمی‌داد اما پس از چندی با جا‌افتادن نام این شبکه در بین مخاطبان، برنامه‌سازی هم در روال خودش ثابت شد و توانست به انسجام خوبی برسد. برنامه‌ای مثل خندوانه که به زعم بسیاری از مخاطبان تلویزیون و حتی مدیران سیما، شگفتی این شبکه بود و رامبد جوان با نبوغ و انرژی خودش توانست برنامه‌ای بسازد که پس از سال‌ها یکه‌تازی «نود» عادل فردوسی‌پور در نظر‌سنجی مردمی بهترین برنامه‌های صدا و سیما، رتبه اول را کسب کند. مدیوم شوهای تلویزیونی مانند خندوانه در اکثر نقاط جهان مشابه است. به عبارت دیگر چند فرم جا‌افتاده دارد و برنامه‌سازان کشورهای مختلف با استفاده از همان فرم‌ها و با ایجاد تغییرات جزیی، برنامه‌ای بومی متناسب با فرهنگ و شخصیت مردم‌شان می‌سازند و سعی در جذب مخاطب دارند. هرچند در کشورهایی که قانون کپی‌رایت رعایت میشود، حق امتیاز برنامه خریداری و سپس نمونه مشابهش روانه آنتن میشود. اتفاقی که در ایران نمی‌افتد چون ما سال‌هاست زیر بار قانون کپی‌رایت نمی‌رویم و نمی‌خواهیم قبول کنیم اگر به شخصیت و حق مالکیت افراد احترام نگذاریم، احترام خودمان هم حفظ نمی‌شود. باری برنامه خندوانه هرچند بسیاری از آیتم‌هایش از مسابقه استندآپ کمدی گرفته تا حتی عروسک جناب‌خان به نوعی کپی شوهای خارجی است، با ظرافت و هوش رامبد جوان و دیگر دست‌اندر‌کاران برنامه، توانسته گلیمش را از آب بیرون بکشد. هرچند این موفقیت بیشتر برای دوره دوم برنامه خندوانه بود و در دوره جدید، مخصوصا در آیتم‌های مسابقات، رامبد جوان و دیگر دوستانش، عطای خلاقیت و نوآوری را به لقایش بخشیدند و به کپی واو به واو برنامه‌های خارجی بسنده کردند اما با توجه به تجربه خوب قبلی انتظار می‌رود این برنامه پس از چندی دوباره به ریل موفقیت باز‌گردد. در کشور ما وقتی برنامه‌ای به اصطلاح می‌گیرد، سیل برنامه‌های مشابه و همترازش روانه آنتن تلویزیون میشود. برنامه خندوانه هم از این امر مستثنا نیست. اولین جرقه را برنامه «سه شو» جواد رضویان و مهران غفوریان زد. دو بازیگر طنز تلویزیونی که نشان دادند هرچه در بازی استعداد داشته باشند، در برنامه‌سازی چنگی به دل نمی‌زنند. رقیب بعدی برنامه خندوانه، شوی تلویزیونی «دورهمی» ساخته کارگردان پر‌کار این روزهای تلویزیون و شبکه خانگی، مهران مدیری بود. برنامه‌ای که همزمان با اجرای تئاتری زنده، مهمان‌های مختلفی دارد و در عین حال استندآپ کمدی مجری برنامه که خود مهران مدیری است، آن را جلو می‌برد. در همان قسمت‌های اول و دوم برنامه و با کوتاه کردن موی سر یکی از حاضران در سالن اجرا، مردم فهمیدند با برنامه‌ای متفاوت رو‌به‌رو هستند. برنامه‌ای که در بین نویسندگانش نام امیر‌مهدی ژوله و مهراب قاسم‌خانی هم به چشم می‌خورد. چند روزی از پخش قسمت‌های اول و دوم برنامه گذشته بود که کاربران فضای مجازی فهمیدند برنامه جدید مهران مدیری، کپی تمام‌عیاری از یک برنامه هندی است؛ همان دکور، همان نوع اجرا و همان آیتم‌ها. همانطور که قبل‌تر هم گفتیم، در دنیای امروز و تثبیت برخی فرم‌ها در برنامه‌سازی، این امر خارج از عرف نیست اما مساله‌ای که برنامه را از زیر بار نام کپی‌کاری خارج می‌کند، خلاقیت سازندگان است. خلاقیتی که مدت‌هاست از مهران مدیری دور شده و تکرار خودش در سریال‌های گوناگون و فرم دلخواهش، یعنی سیامک انصاری عاقل و عاصی میان عده‌ای اوباش، دیگر بیننده را سر شوق نمی‌آورد. رفتار تحقیر‌آمیز مهران مدیری چه با مهمان‌هایش و چه با مردمی که در سالن حضور دارند، ابتدا داد مردم در فضای مجازی را در‌آورد و سر آخر منجر به دادن کارت زرد از طرف مدیران سازمان، به این کارگردان با‌تجربه شد. مهران مدیری که خودش را در نقش دون ژوانی می‌بیند که همه‌چیز و همه‌کس باید به او احترام بگذارند، با موزری در دست موی مهمان‌های برنامه‌اش را می‌تراشد و در مقابل التماس‌هایشان، لبخند می‌زند. هرچند این اتفاق هم کپی‌شده از شوهای جیم کری در برنامه‌ای آمریکایی است. سوال‌های به ظاهر جنجالی و در حقیقت لوس این کمدین تمام شده، نه تنها جذابیتی برای مخاطبان تلویزیون ندارد بلکه به نوعی موجب رنجیده خاطر شدن‌شان میشود. گویی مدیری در نقش بازجویی است که قرار است اعتراف بگیرد و مهمان‌هایش هم باید از ترس کچل شدن، جواب‌های پرت و پلا تحویلش بدهند. وقتی تمام بار جذابیت برنامه‌ای تلویزیونی، روی دوش تراشیدن موی سر باشد، گمان نمی‌کنیم آخر و عاقبت خوبی داشته باشد. در روزهای اولی که بحث کپی بودن برنامه دورهمی در فضای مجازی بالا گرفت، مهراب قاسم‌خانی در صفحه اینستاگرامش از مردم بیکاری که کاری جز پیدا کردن نمونه خارجی برنامه‌های ایرانی ندارند، گله کرد و در مقابل مثال‌هایی زد از برنامه‌های تلویزیون که مشابه خارجی دارند و اصلا هم اتفاق بدی برایشان نیفتاده، از کلاه قرمزی گرفته تا همان برنامه خندوانه که حرفش را زدیم. قاسم‌خانی معترض این روزها که پیگیری مردم برای رو کردن دست خلاقیت تمام‌شده‌اش را نکوهش می‌کند، فراموش کرده اگر کلاه قرمزی و عروسک‌های دیگر این برنامه نمونه خارجی دارند، با نبوغ امثال ایرج طهماسب و حمید جبلی و خودی کردن آیتم‌ها و شخصیت‌ها، ایرادی به برنامه‌شان وارد نیست. همانطور که مردم در تمام این سال‌ها از برنامه کلاه قرمزی راضی بودند و این عید هم که به دلیل مشکلات مالی برنامه ساخته نشد، در هرکجا توانستند اعتراض کردند. نمی‌شود هر وقت مردم از کار و فعالیت ما رضایت داشتند، فرهیخته باشند و محترم اما وقتی اعتراض کردند که برنامه‌هایتان کپی بدون جذابیتی از یک شوی تلویزیونی حقیر در شبکه‌های هندوستان است، بد شوند و بیکار.
محمد تاج‌الدین- شبکه نسیم از معدود شبکه‌های جدید صدا و سیماست که توانسته مخاطب خودش را به دست آورد و در برنامه‌سازی هم پیشرفت داشته باشد. شبکه‌ای که قرار است با محوریت نشاط و سرگرمی برنامه‌هایی بسازد که مخاطب از دست رفته تلویزیون را بار دیگر جذب کند. در ابتدای امر سردرگمی مسوولان و متولیان این شبکه اجازه ساخت و شروع برنامه‌های منظم را نمی‌داد اما پس از چندی با جا‌افتادن نام این شبکه در بین مخاطبان، برنامه‌سازی هم در روال خودش ثابت شد و توانست به انسجام خوبی برسد. برنامه‌ای مثل خندوانه که به زعم بسیاری از مخاطبان تلویزیون و حتی مدیران سیما، شگفتی این شبکه بود و رامبد جوان با نبوغ و انرژی خودش توانست برنامه‌ای بسازد که پس از سال‌ها یکه‌تازی «نود» عادل فردوسی‌پور در نظر‌سنجی مردمی بهترین برنامه‌های صدا و سیما، رتبه اول را کسب کند. مدیوم شوهای تلویزیونی مانند خندوانه در اکثر نقاط جهان مشابه است. به عبارت دیگر چند فرم جا‌افتاده دارد و برنامه‌سازان کشورهای مختلف با استفاده از همان فرم‌ها و با ایجاد تغییرات جزیی، برنامه‌ای بومی متناسب با فرهنگ و شخصیت مردم‌شان می‌سازند و سعی در جذب مخاطب دارند. هرچند در کشورهایی که قانون کپی‌رایت رعایت میشود، حق امتیاز برنامه خریداری و سپس نمونه مشابهش روانه آنتن میشود. اتفاقی که در ایران نمی‌افتد چون ما سال‌هاست زیر بار قانون کپی‌رایت نمی‌رویم و نمی‌خواهیم قبول کنیم اگر به شخصیت و حق مالکیت افراد احترام نگذاریم، احترام خودمان هم حفظ نمی‌شود. باری برنامه خندوانه هرچند بسیاری از آیتم‌هایش از مسابقه استندآپ کمدی گرفته تا حتی عروسک جناب‌خان به نوعی کپی شوهای خارجی است، با ظرافت و هوش رامبد جوان و دیگر دست‌اندر‌کاران برنامه، توانسته گلیمش را از آب بیرون بکشد. هرچند این موفقیت بیشتر برای دوره دوم برنامه خندوانه بود و در دوره جدید، مخصوصا در آیتم‌های مسابقات، رامبد جوان و دیگر دوستانش، عطای خلاقیت و نوآوری را به لقایش بخشیدند و به کپی واو به واو برنامه‌های خارجی بسنده کردند اما با توجه به تجربه خوب قبلی انتظار می‌رود این برنامه پس از چندی دوباره به ریل موفقیت باز‌گردد. در کشور ما وقتی برنامه‌ای به اصطلاح می‌گیرد، سیل برنامه‌های مشابه و همترازش روانه آنتن تلویزیون میشود. برنامه خندوانه هم از این امر مستثنا نیست. اولین جرقه را برنامه «سه شو» جواد رضویان و مهران غفوریان زد. دو بازیگر طنز تلویزیونی که نشان دادند هرچه در بازی استعداد داشته باشند، در برنامه‌سازی چنگی به دل نمی‌زنند. رقیب بعدی برنامه خندوانه، شوی تلویزیونی «دورهمی» ساخته کارگردان پر‌کار این روزهای تلویزیون و شبکه خانگی، مهران مدیری بود. برنامه‌ای که همزمان با اجرای تئاتری زنده، مهمان‌های مختلفی دارد و در عین حال استندآپ کمدی مجری برنامه که خود مهران مدیری است، آن را جلو می‌برد. در همان قسمت‌های اول و دوم برنامه و با کوتاه کردن موی سر یکی از حاضران در سالن اجرا، مردم فهمیدند با برنامه‌ای متفاوت رو‌به‌رو هستند. برنامه‌ای که در بین نویسندگانش نام امیر‌مهدی ژوله و مهراب قاسم‌خانی هم به چشم می‌خورد. چند روزی از پخش قسمت‌های اول و دوم برنامه گذشته بود که کاربران فضای مجازی فهمیدند برنامه جدید مهران مدیری، کپی تمام‌عیاری از یک برنامه هندی است؛ همان دکور، همان نوع اجرا و همان آیتم‌ها. همانطور که قبل‌تر هم گفتیم، در دنیای امروز و تثبیت برخی فرم‌ها در برنامه‌سازی، این امر خارج از عرف نیست اما مساله‌ای که برنامه را از زیر بار نام کپی‌کاری خارج می‌کند، خلاقیت سازندگان است. خلاقیتی که مدت‌هاست از مهران مدیری دور شده و تکرار خودش در سریال‌های گوناگون و فرم دلخواهش، یعنی سیامک انصاری عاقل و عاصی میان عده‌ای اوباش، دیگر بیننده را سر شوق نمی‌آورد. رفتار تحقیر‌آمیز مهران مدیری چه با مهمان‌هایش و چه با مردمی که در سالن حضور دارند، ابتدا داد مردم در فضای مجازی را در‌آورد و سر آخر منجر به دادن کارت زرد از طرف مدیران سازمان، به این کارگردان با‌تجربه شد. مهران مدیری که خودش را در نقش دون ژوانی می‌بیند که همه‌چیز و همه‌کس باید به او احترام بگذارند، با موزری در دست موی مهمان‌های برنامه‌اش را می‌تراشد و در مقابل التماس‌هایشان، لبخند می‌زند. هرچند این اتفاق هم کپی‌شده از شوهای جیم کری در برنامه‌ای آمریکایی است. سوال‌های به ظاهر جنجالی و در حقیقت لوس این کمدین تمام شده، نه تنها جذابیتی برای مخاطبان تلویزیون ندارد بلکه به نوعی موجب رنجیده خاطر شدن‌شان میشود. گویی مدیری در نقش بازجویی است که قرار است اعتراف بگیرد و مهمان‌هایش هم باید از ترس کچل شدن، جواب‌های پرت و پلا تحویلش بدهند. وقتی تمام بار جذابیت برنامه‌ای تلویزیونی، روی دوش تراشیدن موی سر باشد، گمان نمی‌کنیم آخر و عاقبت خوبی داشته باشد. در روزهای اولی که بحث کپی بودن برنامه دورهمی در فضای مجازی بالا گرفت، مهراب قاسم‌خانی در صفحه اینستاگرامش از مردم بیکاری که کاری جز پیدا کردن نمونه خارجی برنامه‌های ایرانی ندارند، گله کرد و در مقابل مثال‌هایی زد از برنامه‌های تلویزیون که مشابه خارجی دارند و اصلا هم اتفاق بدی برایشان نیفتاده، از کلاه قرمزی گرفته تا همان برنامه خندوانه که حرفش را زدیم. قاسم‌خانی معترض این روزها که پیگیری مردم برای رو کردن دست خلاقیت تمام‌شده‌اش را نکوهش می‌کند، فراموش کرده اگر کلاه قرمزی و عروسک‌های دیگر این برنامه نمونه خارجی دارند، با نبوغ امثال ایرج طهماسب و حمید جبلی و خودی کردن آیتم‌ها و شخصیت‌ها، ایرادی به برنامه‌شان وارد نیست. همانطور که مردم در تمام این سال‌ها از برنامه کلاه قرمزی راضی بودند و این عید هم که به دلیل مشکلات مالی برنامه ساخته نشد، در هرکجا توانستند اعتراض کردند. نمی‌شود هر وقت مردم از کار و فعالیت ما رضایت داشتند، فرهیخته باشند و محترم اما وقتی اعتراض کردند که برنامه‌هایتان کپی بدون جذابیتی از یک شوی تلویزیونی حقیر در شبکه‌های هندوستان است، بد شوند و بیکار.