بورس حباب ندارد
قیمت سهام در بورس هم‌اکنون کمتر از ارزش ذاتی است و آثار حباب وجود ندارد. رضا راعی، قائم مقام مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی در گفت‌وگو با فارس گفت: پول همواره برای یافتن بازده به دنبال بازارهای برخوردار از بیشترین بازدهی است از این رو کاهش نرخ سود بانکی فارغ از اینکه طی ماه‌های آتی از سوی شورای‌عالی پول و اعتبار می‌تواند باز هم کاهش یابد یا خیر، در صورت هدایت صحیح به سمت بازار سرمایه آثار مثبتی را برای اقتصاد ایران دربر خواهد داشت. راعی افزود: باید همزمان با کاهش نرخ سود بانکی مسیر هدایت صحیح پول به سمت بازار سرمایه تسهیل و تبیین شود تا از این طریق امکان تامین مالی ارزان قیمت شرکت‌ها از طریق بورس فراهم شود اما چنانچه این منابع به سمت شبکه‌های دلالی تجهیز و سوق داده شوند، برای اقتصاد بهره‌ای نخواهد داشت. وی گفت: در این زمینه باید دید در فرآیند خودکار هدایت پول به سمت بازارهای موازی تا چه میزانی از آن به سمت بازار سرمایه هدایت می‌شوند. به گفته این مقام مسوول راه‌اندازی صندوق‌های سرمایه‌گذاری پروژه در بازار سرمایه بهترین مکانیسم برای جذب و انتقال پول از شبکه بانکی و بازارهای غیرمولد به سمت طرح‌های توسعه‌ای و عمرانی خواهد بود به شرط آنکه رقابت‌پذیر بودن بازدهی این پروژه‌ها با سایر بازارهای سرمایه‌گذاری وجود داشته باشد. وی ادامه داد: صندوق‌های سرمایه‌گذاری پروژه می‌توانند برای آن دسته از تولیدکنندگان و صنعتگرانی که با بدهی‌های معوق و وجوه التزام ناشی از دیرکرد تسویه تسهیلات دریافتی خود در بانک‌ها مواجه هستند، با تامین مالی ارزان‌قیمت مورد توجه قرار گیرند منتها باید دید هر پروژه و طرح توسعه‌ای که به دنبال تامین مالی می‌گردد از چه میزان بازدهی و سود در پایان دوره بهره‌برداری برخوردار است. راعی با اشاره به پروژه‌های عمرانی دولت گفت: متاسفانه بازدهی برای پروژه‌های عمرانی دولتی در بودجه‌های سالانه هیچ معنی و مفهومی نداشته و سرمایه‌گذاری‌ها در این بخش به مفهوم بازدهی سرمایه در پایان دوره بهره‌برداری تعریف نشده است. قائم مقام مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی گفت: بر این اساس صندوق‌های سرمایه‌گذاری پروژه می‌توانند از طریق تجمیع منابع خرد مردم و تجهیز آن در طرح‌های عمرانی از اهمیت بالایی برخوردار باشند، منتها باید قبل از هر چیز نرخ بازدهی طرح‌های توسعه‌ای برای صاحبان واحدهای سرمایه‌گذاری این صندوق‌ها تعریف و واضح باشد. وی با بیان اینکه صندوق پروژه می‌تواند برای اجرا و تکمیل طرح‌های توسعه‌ای صنایع پالایشگاهی، پتروشیمی، معدنی، نفت و انرژی و طرح‌های ملی همچون پروژه پالایشگاه ستاره خلیج فارس مورد توجه قرار گیرند، عنوان کرد: صندوق‌های سرمایه‌گذاری پروژه به همراه خود ریسک پروژه را نیز به همراه دارد، برخی از این ریسک‌ها از جمله ریسک تکنولوژی در صورتی که امکان بومی‌سازی یا خرید دانش وجود داشته باشد، می‌تواند با کاهش مواجه شود. از سوی دیگر در صورت عدم بهینه شدن ریسک تجاری مدت زمان اجرای پروژه‌ها طولانی شده و با نوسانی شدن مدت اجرا و بهره‌برداری از این طرح‌ها توجیه اقتصادی خود را از دست خواهند داد. عضو هیات‌مدیره شستا در واکنش به برخی انتقادها نسبت به احتمال حبابی شدن ارزش قیمت سهام در بورس گفت: برای قضاوت درباره وجود حباب نه‌تنها ارزش بازاری سهام در هر صنعت بورسی بلکه باید هر یک از شرکت‌ها نیز به طور جداگانه مورد بررسی قرار گیرند. راعی یادآور شد: احتمال اینکه شرکتی با برخورداری از ارزش ذاتی پایین با رشد قیمت بازاری سهام در بورس مواجه شود، نه‌تنها ارزش قیمت سهام آن حبابی نیست بلکه باید با بازدهی بالاتری نیز روبه‌رو باشد. راعی عنوان کرد: در مجموع شرایط فعلی بازار سرمایه ایران نشان می‌دهد قیمت سهام در بورس حبابی نبوده و به نسبت، اغلب قیمت‌ها کمتر از ارزش ذاتی خود قرار گرفته‌اند.
قیمت سهام در بورس هم‌اکنون کمتر از ارزش ذاتی است و آثار حباب وجود ندارد. رضا راعی، قائم مقام مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی در گفت‌وگو با فارس گفت: پول همواره برای یافتن بازده به دنبال بازارهای برخوردار از بیشترین بازدهی است از این رو کاهش نرخ سود بانکی فارغ از اینکه طی ماه‌های آتی از سوی شورای‌عالی پول و اعتبار می‌تواند باز هم کاهش یابد یا خیر، در صورت هدایت صحیح به سمت بازار سرمایه آثار مثبتی را برای اقتصاد ایران دربر خواهد داشت. راعی افزود: باید همزمان با کاهش نرخ سود بانکی مسیر هدایت صحیح پول به سمت بازار سرمایه تسهیل و تبیین شود تا از این طریق امکان تامین مالی ارزان قیمت شرکت‌ها از طریق بورس فراهم شود اما چنانچه این منابع به سمت شبکه‌های دلالی تجهیز و سوق داده شوند، برای اقتصاد بهره‌ای نخواهد داشت. وی گفت: در این زمینه باید دید در فرآیند خودکار هدایت پول به سمت بازارهای موازی تا چه میزانی از آن به سمت بازار سرمایه هدایت می‌شوند. به گفته این مقام مسوول راه‌اندازی صندوق‌های سرمایه‌گذاری پروژه در بازار سرمایه بهترین مکانیسم برای جذب و انتقال پول از شبکه بانکی و بازارهای غیرمولد به سمت طرح‌های توسعه‌ای و عمرانی خواهد بود به شرط آنکه رقابت‌پذیر بودن بازدهی این پروژه‌ها با سایر بازارهای سرمایه‌گذاری وجود داشته باشد. وی ادامه داد: صندوق‌های سرمایه‌گذاری پروژه می‌توانند برای آن دسته از تولیدکنندگان و صنعتگرانی که با بدهی‌های معوق و وجوه التزام ناشی از دیرکرد تسویه تسهیلات دریافتی خود در بانک‌ها مواجه هستند، با تامین مالی ارزان‌قیمت مورد توجه قرار گیرند منتها باید دید هر پروژه و طرح توسعه‌ای که به دنبال تامین مالی می‌گردد از چه میزان بازدهی و سود در پایان دوره بهره‌برداری برخوردار است. راعی با اشاره به پروژه‌های عمرانی دولت گفت: متاسفانه بازدهی برای پروژه‌های عمرانی دولتی در بودجه‌های سالانه هیچ معنی و مفهومی نداشته و سرمایه‌گذاری‌ها در این بخش به مفهوم بازدهی سرمایه در پایان دوره بهره‌برداری تعریف نشده است. قائم مقام مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی گفت: بر این اساس صندوق‌های سرمایه‌گذاری پروژه می‌توانند از طریق تجمیع منابع خرد مردم و تجهیز آن در طرح‌های عمرانی از اهمیت بالایی برخوردار باشند، منتها باید قبل از هر چیز نرخ بازدهی طرح‌های توسعه‌ای برای صاحبان واحدهای سرمایه‌گذاری این صندوق‌ها تعریف و واضح باشد. وی با بیان اینکه صندوق پروژه می‌تواند برای اجرا و تکمیل طرح‌های توسعه‌ای صنایع پالایشگاهی، پتروشیمی، معدنی، نفت و انرژی و طرح‌های ملی همچون پروژه پالایشگاه ستاره خلیج فارس مورد توجه قرار گیرند، عنوان کرد: صندوق‌های سرمایه‌گذاری پروژه به همراه خود ریسک پروژه را نیز به همراه دارد، برخی از این ریسک‌ها از جمله ریسک تکنولوژی در صورتی که امکان بومی‌سازی یا خرید دانش وجود داشته باشد، می‌تواند با کاهش مواجه شود. از سوی دیگر در صورت عدم بهینه شدن ریسک تجاری مدت زمان اجرای پروژه‌ها طولانی شده و با نوسانی شدن مدت اجرا و بهره‌برداری از این طرح‌ها توجیه اقتصادی خود را از دست خواهند داد. عضو هیات‌مدیره شستا در واکنش به برخی انتقادها نسبت به احتمال حبابی شدن ارزش قیمت سهام در بورس گفت: برای قضاوت درباره وجود حباب نه‌تنها ارزش بازاری سهام در هر صنعت بورسی بلکه باید هر یک از شرکت‌ها نیز به طور جداگانه مورد بررسی قرار گیرند. راعی یادآور شد: احتمال اینکه شرکتی با برخورداری از ارزش ذاتی پایین با رشد قیمت بازاری سهام در بورس مواجه شود، نه‌تنها ارزش قیمت سهام آن حبابی نیست بلکه باید با بازدهی بالاتری نیز روبه‌رو باشد. راعی عنوان کرد: در مجموع شرایط فعلی بازار سرمایه ایران نشان می‌دهد قیمت سهام در بورس حبابی نبوده و به نسبت، اغلب قیمت‌ها کمتر از ارزش ذاتی خود قرار گرفته‌اند.