اشکان نظامآبادی- طرح اخذ مالیات از خانههای خالی در قالب قانون تحول مالیاتی بیش از چند سال است که در حال بررسی است. این طرح که به عنوان راهکاری برای مقابله با احتکار مسکن و کنترل قیمت در بازار عنوان میشود به پیشنهاد وزارت راهوشهرسازی مطرح شده اما تاکنون با دستاندازهای زیادی روبهرو بوده است. اگرچه دریافت مالیات از خانههای خالی در برخی از کشورهای دنیا نیز سابقه داشته است اما در داخل کشور مخالفان و موافقان زیادی دارد. اما و اگرهای دریافت مالیات از خانههای خالی باعث شده تا این لایحه تا به امروز اجرایی نشود. پیش از این برخی منابع اوایل سال 96 را زمان اجرای این طرح عنوان کرده بودند اما چند روز پیش معاون وزیر راه اعلام کرد در سال 95 به دنبال اجرای طرح جدید مالیاتی هستیم. یکی از مهمترین دلایل موافقان اجرای این طرح لزوم افزایش توان خرید مردم است. دولت به عنوان متولی این طرح اعلام کرده بیش از 20 میلیارد دلار سرمایه در خانههای لوکس خالی از سکنه خوابیده و همین مساله به رکود بازار دامن زده است. در سال گذشته اگرچه تسهیلات خرید مسکن از ۲۵ میلیون تومان به ۱۶۰ میلیون تومان افزایش یافت اما به اعتقاد بسیاری از فعالان بازار مسکن این تسهیلات باعث ایجاد رونق نشده است. بر همین اساس به نظر میرسد اجرای لایحه دریافت مالیات از خانههای خالی در مقطع کنونی بیش از هر زمان دیگری برای دولت توجیهپذیر باشد چراکه افزایش سقف تسهیلات باعث تحریک بازار نشده است. حامد مظاهریان، معاون وزیر راهوشهرسازی اخیرا در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرده است: هماکنون مازاد تولید مسکن در کشور وجود دارد و این تولید در حالی است که خانههای تولید شده، خانههای لوکس و مجلل هستند که مورد تقاضای مردم نیست. به گفته این مقام مسوول در سال ۹۰ به میزان ۳۰۰هزار خانه خالی در تهران وجود داشته و برخی منابع این آمار را تا 400 هزار خانه نیز اعلام کردهاند. تقابل دولت با منتقدان در واپسین سال در حالی که دولت سعی میکند تا پایان دوره چهارساله فعالیت خود فشار را از روی دوش خریداران مسکن بردارد، منتقدان، این طرح را نیز مانند سایر طرحها پیش از اجرا شکستخورده میدانند. در همین حال دولت یازدهم که تاکنون اکثر برگهای خود برای مقابله با رکود را رو کرده به دنبال راهکارهای جایگزین است تا بتواند در دوران پس از برجام و در واپسین سال فعالیت خود بازار مسکن را از رکود خارج کند. لایحه استفاده از اهرم مالیاتی برای مقابله با احتکار مسکن پس از مطرح شدن در مجلس شورای اسلامی با موضع منفی برخی نمایندگان مواجه شد. علاوه بر این عدهای از کارشناسان این اقدام را نهتنها باعث رونق نمیدانند بلکه معتقدند با اجرای این طرح بسیاری از افراد فعال در ساختوساز دست از کار خواهند کشید و همین میزان ساختوساز هم از بین میرود. آنها بر این عقیدهاند که بسیاری از سازندگان پس از اتمام مراحل ساختوساز تا زمانی که خانه با قیمت مناسبی به فروش برسد صبر میکنند و دریافت مالیات از این خانهها باعث عدم صرفه اقتصادی ساختوساز برای آنها میشود و همین مساله ممکن است بر میزان تولید مسکن تاثیرات منفی داشته باشد. دلایل طولانی شدن بررسی لایحه برخلاف این مخالفتها دولت در حال رایزنی برای اجرای سریع این طرح است تا شاید بتواند بازار را از رکود خارج کند. در حالی که اوایل مطرح شدن این لایحه موافقان از قطعی بودن اجرای آن خبر میدانند اما تاکنون موانع متعددی بر سر راه قرار گرفته است. رییس کمیسیون اقتصادی مجلس پیش از این گفته بود طولانی شدن فرآیند تصویب این طرح در مجلس به دلیل مفصل بودن لایحه اصلاح قانون مالیاتهاست که نزدیک به 80 ماده دارد. علاوه بر این برخی دلایل دیگر مانند مغایرت با قانون مالیاتها و موازین شرعی نیز تاکنون مانع اجرایی شدن آن شدهاند. تجربه دیگر کشورها در حال حاضر دریافت مالیات از خانههای خالی در بسیاری از کشورهای دنیا اجرا میشود. دولت ایالتی باسک اسپانیا مالکان واحدهای خالی را به میزان روزانه ۹ یورو جریمه میکند. همچنین در آمریکا صاحبان خانههایی که به امید افزایش قیمت و کسب سود در آینده خالی نگه داشته شده باشند، باید مالیاتی معادل ۱۰ درصد ارزش ملک بپردازند. در فرانسه نیز بر خانههای خالی در شهر پاریس و شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت مالیات اعمال میشود. آخرین شانس دولت در حالی که دولت یازدهم امیدوار است اخذ مالیات 6 تا 30 درصدی برای خانههای خالی را امسال اجرایی کند همچنان در نحوه اجرا و تاثیرات این طرح بر آینده بازار مسکن ابهامات زیادی وجود دارد. تیم اقتصادی دولت تاکنون بارها شانس خود را برای مهار رکود در بدنه تولید کشور امتحان کرده و میتوان گفت توفیق چندانی در این زمینه به دست نیاورده است. کاهش درآمدهای نفتی بزرگترین سنگی بود که برای مهار رکود در مسیر دولت قرار گرفت اما از طرف دیگر اجرای برجام و احتمال ورود سرمایههای جدید و خدمات فنی به بازار مسکن امیدها را افزایش داده است. به گفته کارشناسان، بازار مسکن از اوایل تابستان میتواند رونقی نسبی را تجربه کند و بر همین اساس دولت امیدوار است بر پایه افزایش توان سرمایهگذاری حاصل از برجام و راهکارهای اصلاحی، بازار مسکن را به دوره رونق بازگرداند. یکی از این راهکارها که دولت نیز به آن امید بسته است، دریافت مالیات از خانههای خالی است؛ راهکاری که به عقیده کارشناسان ممکن است آخرین شانس دولت برای مهار رکود مسکن تا پیش از پایان دوره اول فعالیت خود باشد.
اشکان نظامآبادی- طرح اخذ مالیات از خانههای خالی در قالب قانون تحول مالیاتی بیش از چند سال است که در حال بررسی است. این طرح که به عنوان راهکاری برای مقابله با احتکار مسکن و کنترل قیمت در بازار عنوان میشود به پیشنهاد وزارت راهوشهرسازی مطرح شده اما تاکنون با دستاندازهای زیادی روبهرو بوده است. اگرچه دریافت مالیات از خانههای خالی در برخی از کشورهای دنیا نیز سابقه داشته است اما در داخل کشور مخالفان و موافقان زیادی دارد. اما و اگرهای دریافت مالیات از خانههای خالی باعث شده تا این لایحه تا به امروز اجرایی نشود. پیش از این برخی منابع اوایل سال 96 را زمان اجرای این طرح عنوان کرده بودند اما چند روز پیش معاون وزیر راه اعلام کرد در سال 95 به دنبال اجرای طرح جدید مالیاتی هستیم. یکی از مهمترین دلایل موافقان اجرای این طرح لزوم افزایش توان خرید مردم است. دولت به عنوان متولی این طرح اعلام کرده بیش از 20 میلیارد دلار سرمایه در خانههای لوکس خالی از سکنه خوابیده و همین مساله به رکود بازار دامن زده است. در سال گذشته اگرچه تسهیلات خرید مسکن از ۲۵ میلیون تومان به ۱۶۰ میلیون تومان افزایش یافت اما به اعتقاد بسیاری از فعالان بازار مسکن این تسهیلات باعث ایجاد رونق نشده است. بر همین اساس به نظر میرسد اجرای لایحه دریافت مالیات از خانههای خالی در مقطع کنونی بیش از هر زمان دیگری برای دولت توجیهپذیر باشد چراکه افزایش سقف تسهیلات باعث تحریک بازار نشده است. حامد مظاهریان، معاون وزیر راهوشهرسازی اخیرا در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرده است: هماکنون مازاد تولید مسکن در کشور وجود دارد و این تولید در حالی است که خانههای تولید شده، خانههای لوکس و مجلل هستند که مورد تقاضای مردم نیست. به گفته این مقام مسوول در سال ۹۰ به میزان ۳۰۰هزار خانه خالی در تهران وجود داشته و برخی منابع این آمار را تا 400 هزار خانه نیز اعلام کردهاند. تقابل دولت با منتقدان در واپسین سال در حالی که دولت سعی میکند تا پایان دوره چهارساله فعالیت خود فشار را از روی دوش خریداران مسکن بردارد، منتقدان، این طرح را نیز مانند سایر طرحها پیش از اجرا شکستخورده میدانند. در همین حال دولت یازدهم که تاکنون اکثر برگهای خود برای مقابله با رکود را رو کرده به دنبال راهکارهای جایگزین است تا بتواند در دوران پس از برجام و در واپسین سال فعالیت خود بازار مسکن را از رکود خارج کند. لایحه استفاده از اهرم مالیاتی برای مقابله با احتکار مسکن پس از مطرح شدن در مجلس شورای اسلامی با موضع منفی برخی نمایندگان مواجه شد. علاوه بر این عدهای از کارشناسان این اقدام را نهتنها باعث رونق نمیدانند بلکه معتقدند با اجرای این طرح بسیاری از افراد فعال در ساختوساز دست از کار خواهند کشید و همین میزان ساختوساز هم از بین میرود. آنها بر این عقیدهاند که بسیاری از سازندگان پس از اتمام مراحل ساختوساز تا زمانی که خانه با قیمت مناسبی به فروش برسد صبر میکنند و دریافت مالیات از این خانهها باعث عدم صرفه اقتصادی ساختوساز برای آنها میشود و همین مساله ممکن است بر میزان تولید مسکن تاثیرات منفی داشته باشد. دلایل طولانی شدن بررسی لایحه برخلاف این مخالفتها دولت در حال رایزنی برای اجرای سریع این طرح است تا شاید بتواند بازار را از رکود خارج کند. در حالی که اوایل مطرح شدن این لایحه موافقان از قطعی بودن اجرای آن خبر میدانند اما تاکنون موانع متعددی بر سر راه قرار گرفته است. رییس کمیسیون اقتصادی مجلس پیش از این گفته بود طولانی شدن فرآیند تصویب این طرح در مجلس به دلیل مفصل بودن لایحه اصلاح قانون مالیاتهاست که نزدیک به 80 ماده دارد. علاوه بر این برخی دلایل دیگر مانند مغایرت با قانون مالیاتها و موازین شرعی نیز تاکنون مانع اجرایی شدن آن شدهاند. تجربه دیگر کشورها در حال حاضر دریافت مالیات از خانههای خالی در بسیاری از کشورهای دنیا اجرا میشود. دولت ایالتی باسک اسپانیا مالکان واحدهای خالی را به میزان روزانه ۹ یورو جریمه میکند. همچنین در آمریکا صاحبان خانههایی که به امید افزایش قیمت و کسب سود در آینده خالی نگه داشته شده باشند، باید مالیاتی معادل ۱۰ درصد ارزش ملک بپردازند. در فرانسه نیز بر خانههای خالی در شهر پاریس و شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت مالیات اعمال میشود. آخرین شانس دولت در حالی که دولت یازدهم امیدوار است اخذ مالیات 6 تا 30 درصدی برای خانههای خالی را امسال اجرایی کند همچنان در نحوه اجرا و تاثیرات این طرح بر آینده بازار مسکن ابهامات زیادی وجود دارد. تیم اقتصادی دولت تاکنون بارها شانس خود را برای مهار رکود در بدنه تولید کشور امتحان کرده و میتوان گفت توفیق چندانی در این زمینه به دست نیاورده است. کاهش درآمدهای نفتی بزرگترین سنگی بود که برای مهار رکود در مسیر دولت قرار گرفت اما از طرف دیگر اجرای برجام و احتمال ورود سرمایههای جدید و خدمات فنی به بازار مسکن امیدها را افزایش داده است. به گفته کارشناسان، بازار مسکن از اوایل تابستان میتواند رونقی نسبی را تجربه کند و بر همین اساس دولت امیدوار است بر پایه افزایش توان سرمایهگذاری حاصل از برجام و راهکارهای اصلاحی، بازار مسکن را به دوره رونق بازگرداند. یکی از این راهکارها که دولت نیز به آن امید بسته است، دریافت مالیات از خانههای خالی است؛ راهکاری که به عقیده کارشناسان ممکن است آخرین شانس دولت برای مهار رکود مسکن تا پیش از پایان دوره اول فعالیت خود باشد.