به گزارش خبرنگار مهر ، با لغو تحریم‌های بین‌المللی و بازگشت شرکت‌های کوچک و بزرگ نفت و گاز جهان به میز مذاکره با ایران، حالا تحریم‌های داخلی و ساختارهای ناهمگون صنایع نفت و گاز به مهمترین پاشنه آشیل این صنایع استراتزیک کشور تبدیل شده است.
بر این اساس با سفر هیاتی متشکل از شرکت‌های نفت و گاز کره جنوبی به تهران در هفته جاری، مشکلات موجود ساختاری در صنعت نفت و گاز ایران بیش از هر دوره دیگری به چشم آمد و حتی این مشکلات ساختاری منجر به سرگیجه و سرگردانی مشتریان جدید گاز طبیعی ایران در کره جنوبی شده است.
ماجرا از این قرار است که یکشنبه هفته جاری ابتدا یک تفاهم نامه بین علیرضا کاملی مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز ایران و «سیونگ هو لی» رئیس شرکت گاز کره جنوبی «کوگس KO GAS» با هدف فروش و صادرات محموله های LNG امضا شد.
علیرضا کاملی درباره محور یادداشت تفاهمی که میان شرکت ملی صادرات گاز ایران و شرکت گاز کره جنوبی همزمان با سفر «پاک کوئن های» رئیس جمهوری کره جنوبی به امضا رسید، گفت: صادرات گاز ایران به صورت LNG، بازار گاز و انتقال تجربیات در زمینه تجارت و تعاملات گازی محور اصلی این یادداشت تفاهم است.
با گذشت ۲۴ ساعت از امضای این تفاهم نامه، شرکت ملی گاز ایران هم پیش نویس امضای تفاهم نامه مشترک دیگری را به مدیران شرکت کوگاز کره جنوبی ارائه کرد و در نهایت این تفاهم نامه با محور مشترک صادرات گاز طبیعی از مسیر دریایی بین دو شرکت امضا شد.
به عبارت دیگر، در حالی شرکت ملی صادرات گاز ایران پیشنهاد فروش گاز از طریق LNG را به بزرگترین شرکت گاز کره جنوبی ارائه داده بود که مسئولان شرکت ملی گاز ایران که نمی‌خواستند میدان رقابت را به شرکت ملی صادرات گاز واگذار کنند، در پیشنهاد جدیدی خواستار صادرات گاز به کره جنوبی از مسیر دریایی شده است.
عزیز الله رمضانی مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی گاز ایران، با اشاره به انعقاد تفاهم نامه همکاری بین شرکت ملی گاز ایران و شرکت کوگس کره جنوبی، از هدف‌گذاری برای صادرات گاز به این کشور آسیایی از طریق مرز دریایی خبر داد و گفته است: با توجه به اینکه کره جنوبی بزرگترین وارد کننده LNG در جهان بوده و بیش از ۳۰ سال سابقه فعالیت در این زمینه را دارد، می توان از پتانسیل های این کشور برای پیشبرد اهداف صنعت گاز استفاده کرد.
همچنین شرکت ملی گاز ایران در پیشنهاد دیگری خواستار مشارکت شرکت کوگس کره جنوبی در طرح صادرات گاز ایران به عمان شده و مسئولان شرکت گاز خوساتار مشارکت این شرکت در اجرای خط لوله گاز زیر دریایی انتقال گاز ایران به عمان شده اند.
اختلافات مدیران بر سر قراردادهای فروش گاز
در این بین درحالی این روزها کره جنوبی با واردات به طور متوسط روزانه ۴۰۰ هزار بشکه نفت خام و میعانات گازی به بزرگترین مشتری نفتی ایران در دوران پساتحریم است که به نظر می‌رسد به دلیل اختلافات گسترده میان مدیران شرکت ملی صادرات گاز و شرکت ملی گاز ایران فعلا نمی‌توانند بر روی قراردادهای خرید گاز ایران حساب باز کنند.
با این وجود، این اختلافات گازی بین دو شرکت بزرگ گازی کشور تنها محدود به چند روز گذشته تاکنون نیست و در طول دستکم سه سال گذشته اختلافات نظرهای متعددی در زمینه قراردادهای صادرات گاز طبیعی ایران به کشورهای مختلف همچون پاکستان، عراق، عمان و حتی برخی از کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس به گوش رسیده است.
در این بین عبدالحسین ثمری معاون مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران حدود دو سال قبل انتقادهای شدیدی از ساختارهای صنعت نفت و گاز ایران مطرح کرد و با تاکید بر اینکه نفت به اشتباه وارد حریم و ساختار صنعت گاز ایران شده است، تاکید کرده بود: باید تمامی فعالیت‌های اکتشاف، تولید، توسعه، انتقال، پالایش، صادرات و واردات گاز طبیعی در یک مجموعه و تحت عنوان شرکت ملی گاز ایران انجام شود.
در ادامه این انتقادات دور جدید فعالیت‌ها به منظور انحلال شرکت ملی صادرات گاز ایران و در نهایت انجام تمامی فعالیت‌های صادرات و واردات گاز تحت مدیریت یک شرکت واحد کلید خورد که با ورود مدیران شرکت ملی نفت ایران نه تنها شرکت صادرات گاز منحل نشد که اختیارات این مجموعه توسعه یافت.
در این بین هم اکنون مشکلات ساختاری به مهمترین پاسنه آشیل توسعه تجارت گاز طبیعی ایران تبدیل شده و درحالی در کشورهای مختلف همچون سوناتراک الجزایر، گازپروم روسیه، ترکمن گاز ترکمنستان و قطر گس قطر تنها یک شرکت متولی فروش و امضای قراردادهای صادرات گاز طبیعی و یا LNG است که مشکلات ساختاری صنعت گاز تاکنون نتیجه‌ای جز سرگردانی مشتریان گازی کشور نداشته است.
از سوی دیگر، نباید فراموش کرد که هم اکنون جمهوری اسلامی ایران با در اختیار داشتن بیش از ۳۴ تریلیون مترمکعب گاز بزرگترین دارنده این انرژی پرطرفدار است اما سهم ایران در تجارت جهانی گاز حتی به یک درصد هم نمی‌رسد و حتی در صورت لغو کامل تحریم‌ها با این ساختار ناهمگون امکان حضوری پر قدرت در بازار جهانی گاز کمی دور از دهن به نظر می‌رسد.