مدیر عامل سمات با اعلام این که ۸.۸ میلیون سهامدار ایرانی و شماری سهامدار از ۳۰ کشور در بازار سرمایه حضور دارند گفت: ایران دارای کمترین ریسک سرمایهگذاری در منطقه است. برای نخستین بار 300 میلیارد تومان اوراق رهنی بانک مسکن در بورس تهران پذیره نویسی میشود.
خبرگزاری فارس بیان کرد : سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) بیش از آنکه نام عریض و طویل یک شرکت باشد، یکی از ارکان اصلی بازار سرمایه ایران است که شریان اصلی این بازار را در دست دارد.
سمات جایی است که کوچکترین حرکتی در پهنه بازار سرمایه کشور در ابر حافظه های آن ثبت و ضبط می شود. میزبانی از سکاندار سمات فرصتی برای موشکافی دقیق رخداد های این رکن بازار سرمایه و واکاوی برخی دغدغه ها است که در این گفت و گوی تفصیلی به آن پرداخته شده است.
فارس: آقای دکتر محسنی توفیق دیدار مجدد جنابعالی برای بخش بورس خبر گزاری فارس مایه خوشحالی است. از حسن نظر شما سپاسگزارم و حضور شما در این خبرگزاری بزرگ را گرامی می دارم...
محسنی: ممنون از لطف شما ... حدود 9 ماه پیش نخستین گفتوگوی رسمی خود را با خبرگزاری فارس انجام دادم که توام با مودت، برادری و تعامل بوده است.
خبرگزاری فارس با دقت، صحت و سرعتی که به طور تخصصی در انتشار اخبار به کار گرفته به خوبی نشان داده که در حوزه اطلاع رسانی شفاف و صادقانه، گامهای ارزندهای برداشته است.
حال این پرسش مطرح می شود که شرکت سپرده گذاری که با بیش از 8 میلیون سهامدار در تعامل و ارتباط است، چگونه می تواند از مجرای رسانه برنامه های راهبردی خود را جلو ببرد.
هم اکنون نزدیک به 30 کشور دنیا هستند که سهامدارانی از آنها در بازار سرمایه کشور ما حضور دارند. حال که از افغانستان یا کشورهای عربی مشتری خوبی داریم، چه اشکالی دارد که از توان بخش عربی یا افغانستان و دیگر کشورهای منطقه خاورمیانه در خبرگزاری فارس به طور موثر و بهینه در راستای فرهنگ سازی و دیگر مزیتها استفاده کنیم.
فارس: تا این لحظه چند کد معاملاتی به منظور فعالیت در بازار سرمایه کشور صادر شده و از این رقم چه تعدادی مرد و زن هستند؟
محسنی: بر اساس آخرین آمارها، تعداد کل سهامداران بازار سرمایه ایران به رقم 8 میلیون و 863 هزار و 879 کد معاملاتی بالغ شده است. از این رقم تعداد 36 هزار و 984 کد معاملاتی مربوط به سهامداران حقوقی بازار است.
از لحاظ جنسیت نیز از مجموع کد های معاملاتی صادر شده، تعداد 4 میلیون و 520 هزار نفر مرد و تعداد 2 میلیون و 88 هزار نفر از جمعیت زنان هستند.
فارس: موضوع سهام عدالت و آزادسازی آن برای حدود 50 میلیون ایرانی همواره طی سال های اخیر دغدغه اغلب مردم بوده است. در صورت آزادسازی این دارایی، شرکت سپرده گذاری مرکزی تا چه میزان آماده ارایه خدمات و بسترسازی مورد نیاز در این زمینه است؟ با توجه به جمعیت سهامداری محدود کشور آیا با آزاد سازی سهام عدالت، آمادگی برای پذیرش این حجم از سهامداران جدید در بازار سرمایه ایران وجود دارد؟
محسنی: انتظارهایی که مطابق با اساسنامه و ظرفیت قانونی از سمات میرود، این است که شرایطی را فراهم کند تا همه فعالان و ارکان بازار بتوانند احساس امنیت، سرعت، اطمینان و انجام عمل با هزینه کم را داشته باشند.
سمات وظیفه خود را در این زمینه به خوبی ایفا کرده است. اینکه بتواند امانت دار خوبی باشد و با سرعت کار خود را انجام دهد. این امر هم اکنون قابل لمس بوده و تقریباً بدون نقص و هیچ گونه خللی هر شب تمامی عملیات تسویه را انجام می دهد.
در مورد سهام عدالت نیز سمات با هر مدل و الگویی توان انجام کار را دارد. این شرکت قدر مسلم با بروز رسانی و سامان دادن بسترها و سامانه های سخت افزای و نرم افزاری، خود را آماده این موضوع می کند اما اگر همین امروز سهام عدالت آزاد سازی شود، باید گفت سپرده گذاری، ساز و کار قانونی، اجرایی، فنی و سخت افزاری برای معاملات این دارایی را دارد.
خدابخش: شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه در بخش اصلی کار تلاش می کند که دارایی های مردم که در قالب اوراق بهادار است، در فضایی امن نگهداری و ثبت شود. به عبارتی با توجه به معاملات روزانه ای که انجام می شود اطلاعات آن به سمات ارسال می شود که به لحاظ سخت افزاری و نرم افزاری حفظ شود.
فارس: مرکز داده های (دیتا سنتر) سمات در ساختمان مرکزی است یا در مکان دیگری وجود دارد؟
خدابخش: با توجه به حضور 8 میلیون سهامدار، این انتظار وجود دارد که این اطلاعات در یک مرکز نگهداری شود. این موضوع برای سرمایه گذار خارجی اطمینان بخش و جالب است، چرا که در برخی کشورها دارایی به نام شخص سرمایه گذار نهایی، نگهداری نمی شود. اینکه این اطمینان وجود دارد که سمات این کار را در سطح سرمایه گذار نهایی انجام می دهد.
سمات دارای سامانه IPS است که همه سهامداران می توانند با برخورداری از رمز ورود و نام کاربری وارد این سامانه شده و دارایی های خود را مثل حساب بانکی ببینند و از نظر اطمینان بخشی بسیار مورد اقبال بازار است.
تسویه و پایاپای دو بخش را شامل می شود. این یعنی اینکه فرآیند تسویه باید هم در بخش اوراق و هم در بخش وجوه صورت گیرد. وقتی سهمی فروخته می شود باید آن سهام یا هر ابزار مالی دیگر از کد معاملاتی فروشنده خارج شود و خریدار هم باید وجوه آن را پرداخت کرده باشد. بر همین اساس تسویه و پایاپای که هم شامل اوراق و هم وجوه می شود.
پایاپای مشخص می کند که هر شخصی باید چه میزان دارایی از کد معاملاتی آن خارج و چه مقداری پول باید دریافت کند.
وقتی بدهکاری و بستانکاری در سامانه معاملات مشخص شد، باید از مجرای بانکی تسویه انجام شود. تا ساعت 21 هر شب، بستانکاری و بدهکاری در سامانه های سمات مشخص می شود و تا ساعت 12 ظهر روز بعد از آن، عملیات تسویه وجوه در بانک از سوی کارگزاران و سمات انجام می شود.
در مود سهام عدالت هم نکته اساسی ثبت درست (رجیستری) اطلاعات سهامداری است. بحث اصلی در این زمینه ارایه اطلاعات دقیق و ثبتی از جمله کد ملی و مشخصات شناسنامه ای و میزان دقیق دارایی های آن است. چون تعداد سهامداران در این زمینه زیاد است، مستلزم دقت و صحت بالایی است که باید از سوی نهادهای متولی به سمات داده شود.
در ثبت دارایی و سهامداری هم اکنون هیچ مشکلی وجود ندارد و هم اکنون شرکت های جدید اطلاعات خود و سهامدارانشان را به ما می دهند و عملیات ثبت انجام می شود.
فارس: آیا سازمان خصوصی سازی پیش از این اطلاعاتی خامی از مشمولان سهام عدالت به سمات ارایه کرده است؟
خدا بخش: خیر ، هنوز به طور رسمی این کار شروع نشده و تعیین تکلیف نشده است. باید اطلاعات سهام عدالت مشخص شود. اما سمات سامانه های خود را به روز رسانی و آماده سازی کرده است تا مشکلی از این بابت وجود نداشته باشد.
فارس: اقتصاد ایران در شرایط رکود به سر می برد و این در حالی است که حجم بالایی از تامین مالی کشور از بانک ها صورت می گیرد. به نظر شما بازار سرمایه چگونه می تواند در اقتصاد بانک محور ایران، نقش پررنگی در تامین مالی ایفا کند؟
محسنی: همان طور که می دانید برنامه افزایش سرمایه شرکت ها از کانال و بستر بازار سرمایه صورت می گیرد. برخی تامین مالی را مساوی با اخذ تسهیلات از بانک معرفی می کند، در حالی که بازار سرمایه فرآیند تامین مالی بر اساس سرمایهگذاری های بلند مدت را فراهم میکند که افزایش سرمایه ها در همین راستاست. در عین حال شرکت مدیریت دارایی مرکزی نیز در بخش های اوراق بدهی و صکوک امکان تامین مالی ارزان قیمت را فراهم می کند.
نخستین عرضه اوراق اسناد خزانه اسلامی در سال گذشته با خوش حسابی پیش از موعد دولت ، حدود 600 میلیارد تومان از کانال سپرده گذاری تسویه شد و 400 میلیارد تومان مابقی هم از طریق بانک ملی صورت گرفت که این امر نشان دهنده پیشی گرفتن بازار سرمایه نسبت به بانک در این زمینه است.
ابزارهای جدید مالی از کانال بازار سرمایه به طور دائم معرفی می شوند. بازار سرمایه پیشرو در راه اندازی اوراق جدید (انواع صکوک و دیگر ابزار های بدهی) است.
فارس: موضوع مشکلات ثبت نهادهای مالی جدید هنوز یک مسئله حل نشده است. سمات چگونه می تواند این فرآیند را حل و فصل کند؟
محسنی : بازار سرمایه مسیر خود را طی می کند و آنجایی که با مشکل بر می خورد، سعی بر حل مسئله می کند. اما موضوع ثبت در حیطه وظایف سمات نیست.
فارس: در خصوص ورود سرمایه گذار خارجی در بازار سرمایه ایران توضیحی بفرمایید. این سرمایه گذاران مایل هستند، اغلب در چه زمینه هایی سرمایه گذاری کنند؟
محسنی: در حال حاضر در مجموع 590 کد معاملاتی سرمایه گذاری خارجی وجود دارد که 225 کد معاملاتی از این مجموع در سال 94 صادر شده است.
ارزش کل معاملات سرمایه گذاران خارجی در سال 94 نیز 202 میلیارد و 200 میلیون تومان بوده که اغلب این رقم پس از برجام ایجاد شده است.
سرمایه گذاران خارجی هم از 34 کشور مختلف از جمله ایالات متحده امریکا، انگلیس، روسیه ،آلمان، نروژ، سوییس،سوئد،اتریش، رومانی، لهستان، ازبکستان، چین، هلند، هند، ترکیه ، لبنان، آفریقای جنوبی ،ژاپن،قبرس،ایتالیا،امارات،نروژ،یونان،اندونزی،مالدیو،هنگ کنگ، قطر،عراق،پاکستان، سوریه ، لوکزامبورگ، کویت، نیوزیلند، مالزی و افغانستان هستند که در این فهرست نام 33 سرمایه گذار ایرانی مقیم خارج از کشور نیز دیده می شود.
فارس: آیا این سرمایه گذاران خودشان به بورس ایران می آیند یا بازاریابی می شود؟
محسنی : فرآیند حضور سرمایه گذاران خارجی در بازار سرمایه ایران بسیار آسان است و آنها به صورت انفرادی و یا از طریق کارگزاران وارد این بازار شده اند.
فارس: خارجی ها علاقه مند هستند که در چه بخشی از دارایی های مالی و یا به طور اخص در صنایع حضور داشته باشند؟
محسنی: در حال حاضر اوراق خزانه اسلامی برای سرمایه گذاران خارجی بسیار جذاب است و نشان دهنده کاهش ریسک سیاسی کشور برای آنهاست که دولت ایران پشتوانه آن است.
به تازگی وزیر اقتصاد در همایش کشورهای اسلامی هم این موضوع را تاکید و توصیه کرد که سرمایهگذاران خارجی به بازار سرمایه ایران ورود پیدا کنند، به ویژه در حوزه اوراق خزانه اسلامی که تضمین با نرخ بالای مناسب از مزیت های آن است. از طرفی ثبات نسبی خوبی در بازار ارز ایران برقرار شده است.
می توان گفت اوراق خزانه اسلامی با چنین نرخ سودی، برای سرمایه گذاران خارجی بی نظیر است و ریسک سیاسی ایران قابل مقایسه با دیگر کشورهای منطقه نیست.
فارس: این انتقاد وجود دارد که خرید و فروش اشخاص حقیقی و حقوقی در یک سهم به خصوص قبل از آنکه فرآیند ثبت وجود داشته باشد، در بازار نشت پیدا می کند و رانت بوجود می آورد. آیا این موضوع را می پذیرید؟
محسنی: تاکنون یک مورد شکایت یا گزارش در این زمینه دریافت نکرده ام.
از سوی دیگر، سمات بعد از معاملات به اطلاعات سهامداران دسترسی پیدا می کند و بطور تئوریک این موضوع اطلاعات سوخته محسوب می شود، چرا که معلوم نیست فردا چه اتفاقی در بازار خواهد افتاد. ضمن اینکه سایر نهادهای ارکان بازار نیز به اطلاعات سهامداران دسترسی دارند.
فارس: سمات هر هفته گزارش هایی مبنی بر خانه دار شدن اشخاص حقیقی از طریق استفاده از اوراق تسهیلات مسکن منتشر می کند. به نظر شما حوزه مسکن می تواند از رکود خارج شود؟
محسنی: تاکنون یک میلیون و 110 هزار نفر از طریق خرید این اوراق حق تقدم تسهیلات مسکن، خانه دار شده اند.
معتقدم اگر کشور بخواهد در حوزه ای به عنوان موتور متحرک در عرصه اقتصاد توجه کند، باید حوزه مسکن باشد. چون این ظرفیت وجود دارد که در یک دوره حدود یکساله پروژه ای تکمیل شود و با خود بتواند حجم زیادی از صنایع را همسو کند و نقش موتور متحرک را ایفا کند. بازار سرمایه در این فرایند می تواند نقش ویژه ای داشته باشد. یعنی این بازار و ارکان آن تلاش می کنند که تامین منابع مالی مناسب برای بخش مسکن را فراهم کنند.
این موضوع نظر شخصی بنده است که قابل انجام بوده و بازار سرمایه و ارکان آن می توانند گام های خوبی در این زمینه بر دارند.
فارس: پذیره نویسی اوراق رهنی مسکن به زودی در بورس تهران انجام می شود. فرایند ثبت و پس از معاملات این ابزار در سمات انجام می شود.کمی در این باره توضیح می دهید؟
خدابخش: برای اولین بار اوراق رهنی بانک مسکن به حجم 300 میلیارد تومان در بورس تهران پذیره نویسی می شود که مبتنی بر وام های بانک مسکن به عنوان پشتوانه این اوراق است.
فارس: از زمانی که سرمایه گذار خارجی تقاضای کد معاملاتی می کند، از طریق کارگزاری چند روز طول می کشد که این کد فعال شود؟
محسنی: اگر مشکل خاصی برای سرمایه گذار وجود نداشته باشد، بطور معمول طی 10 روز کد معاملاتی به اسم متقاضی حقیقی یا حقوقی خارجی صادر می شود. مجوز صدور کد معاملاتی از سازمان بورس به سمات ارسال می شود و به سرعت پس از اخذ برخی استعلام ها، کد معاملاتی صادر می شود. البته سرمایه گذاران خارجی از کانال کارگزاران هم می توانند این درخواست را ارایه دهند.
فارس: فرایند احراز هویت سهامداران خارجی هنوز با دشواری هایی مواجه است ؟
محسنی : احراز هویت همواره یکی از موضوعات اصلی برای سپرده گذاری است که در این زمینه مسایل پولشویی جزو مواردی است که اگر با مشکل مواجه شود، قدر مسلم فرایند را با بن بست مواجه می کند. احراز هویت از منبع معتبر بسیار مهم است . البته باید اقداماتی در زمینه متولی حساب ها انجام شود، تا این موارد تسهیل یابد.
فارس: موضوع سپرده گذاری سهام جدید و افزایش سرمایه شرکت ها، هنوز مسئله ای زمان بر است. با وجود آنکه سمات می تواند در کمتر از یک روز فرایند ثبت سهام جدید را انجام دهد، اما پروسه ارسال اطلاعات شرکت و یا حتی تسویه حق تقدم استفاده نشده، هنوز برای سهامدار دغدغه است. شما چه پیشنهادی در این زمینه دارید؟
خدابخش: بخشی از این موضوع مربوط به زمان بندی است که طبق قوانین و مقررات حاکم بر بازار سرمایه انجام می شود و بخشی نیز تبادل اطلاعات صحیح است. اگر اطلاعات صحیح برای سمات ارسال شود، فرآیند ثبت و اجرای افزایش سرمایه سریع انجام می شود.
فارس: در زمینه توزیع سود و افزایش سرمایه و سایر خدمات سهامداری در حال حاضر سمات با چند شرکت بورسی تعامل و همکاری دارد؟
محسنی : هم اکنون 12 شرکت بورسی خدمات سهامداری خود را از طریق سمات ارایه می دهند.
فارس: بالاخره ارزش سامانه پایاپای بورس کالا که به تازگی به سمات منتقل شده است، محاسبه شد؟
محسنی: کمیته های فنی خوبی تشکیل شده و امیدواریم طی ماه آینده از نظر قیمت گذاری و نیز سایر عملیات،انتقال نهایی انجام شود. در مورد قیمت گذاری اولیه، پیش از این مبنای غیر قابل استنادی مطرح شده بود.
هم اکنون کارشناسان رسمی سمات و بورس کالا مذاکرات خود را آغاز کرده اند و اگر اختلافی به وجود آید، حکمیت سازمان بورس پذیرفته می شود. هم اکنون تیم های کاری با دقت، حوصله و سلامت، کار خود را پیش می برند. البته پیش بینی می کنم ظرف یک ماه آینده به نتیجه نهایی در این زمینه دست یابیم.
فارس: عملکرد سال مالی 94 سمات را کمی توضیح دهید.
محسنی: سود شرکت در پایان سال مالی 94 از بودجه جلوتر زد. سود هر سهم سمات در بودجه برآوردی و مصوب بطور خالص مبلغ 320 ریال بود اما در پایان دوره این رقم به 516 ریال رسید. یکی از درخشان ترین مجموعه های مالی بازار سرمایه مجموعه سمات بوده که به عنوان امین سهامداران توانسته با ارتقای عملکرد و کاهش هزینه ها، سود مناسبی را برای سهامداران خود به دست آورد و اولین شرکتی بود که در روز 18 فروردین ماه امسال صورت های مالی خود را در سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران ثبت کرد.
فارس: در زمینه دیپلماسی مالی و معرفی ظرفیت های بازار سرمایه ایران به دنیا چه برنامه هایی امسال در دستور کار سمات قرار گرفته است؟
محسنی: در آبان ماه امسال، بیستمین اجلاس جهانی نهادهای سپرده گذاری آسیا و اقیانوسیه (ACG) در تهران برگزار می شود که مهم ترین اجلاسی است که ایران عضو آن است. در این اجلاس نفراتی از حدود 25 کشور حضور خواهند داشت.
این مهم ترین اجلاس رسمی نهادهای سپرده گذاری آسیا و اقیانوسیه است که طی سه روز برگزار میشود.
موضوع بعدی اینکه سمات با تبعیت از سیاست های سازمان بورس و دولت، از همه راهکارهای خود در جهت ارایه ظرفیت های سرمایه گذاری و جلب سرمایه گذار خارجی در ایران استفاده می کند. به تبع این موضوع ممکن است، به طور متوسط هر هفته دو گروه از سرمایه گذاران خارجی در سمات را ملاقات کنیم که در این زمینه علاوه بر میزبانی، نقش ارایه و معرفی ظرفیت ها را بر عهده داریم. نمی شود مهمانانی برای سازمان بورس بیاید، اما به سمات معرفی نشوند.
امیدواریم نتایج این ملاقات ها در زمان خود مشخص شود. انتظار نداریم امروز که سرمایه گذار خارجی با متولیان بورس ملاقات کرد، فردا به سرعت توافق ها انجام شود. چرا که بستر سازی ها طوری ایجاد می شود که در زمان خودش نتیجه دهد.
فارس: برای «سهام همراه » برنامه ای دارید؟
محسنی: همزمان با برگزاری نمایشگاه بورس، بانک و بیمه که پس از ماه مبارک رمضان بر پا می شود از این نرم افزار بهره برداری می شود. با نرم افزار (اپلیکیشن) موبایل سهام، هر سهامداری می تواند با تلفن همراه خود از میزان دارایی ها و دیگر خدمات از جمله پرداخت سود نقدی یا ثبت سهام جدید اطلاع کسب کند.
فارس: به تازگی گروهی از متولیان بورس کشور کره جنوبی میهمان بازار سرمایه ایران بودند. آیا قرار است در بحث سخت افزاری و نرم افزاری معامله ای با آنها صورت گیرد؟
محسنی: پیشنهادهایی در این زمینه به سازمان بورس ارایه شده و سمات تنها به عنوان بهره بردار میتواند نظرات خود را اعلام کند، اما شرکت سپرده گذاری در خرید نرم افزار یا سخت افزار نقشی ندارد.
فارس: در زمینه بستر سازی حاکمیت شرکتی در سمات تا کنون چه اقدام هایی صورت گرفته است؟
محسنی: حاکمیت شرکتی باید در کل بازار سرمایه محقق شود اما انتقال فرایند های پایاپای بورس کالا به سمات در همین راستاست. در بحث های گزارشگری، سازمان بورس از طریق شرکت مجزایی این موضوع را پیش میبرد. باید هر نهادی کارها را بطور تخصصی انجام دهد.
فارس: خدمات پس ازمعاملات در ایران با توجه به ارتباط کارگزاران خارجی ها چگونه حل و فصل می شود؟
خدا بخش: دراین زمینه باید نهادهای مورد نیاز در بازار سرمایه کشور شکل بگیرد که سمات نیز در همین زمینه دنبال انجام مطالعات و ارائه راهکارهای لازم است ولی بحث اصلی در این مقوله رعیات اصل تحویل در برابر پرداخت یا اصطلاحا رعایت DVP است. اما در مورد اینکه ما بتوانیم چند ارزی تسویه کنیم مشکلی وجود ندارد و بانک ها باید سرویس های لازم را در این خصوص ارائه دهند.
فارس: با توجه به عدم اتصال کارگزاران چگونه می توان فرایند کارگزاری های داخلی و خارجی را یکپارچه سازی کرد؟
خدابخش: یک سری ارتباطات باید برقرار شود و ایجاد نهاد مالی متولی حساب ایجاد شود. از بانک ها هم اکنون درخواست کرده ایم که این نقش را بر عهده بگیرند. ولی باید لینک ها ایجاد شود و سمات هم آن را دنبال می کند، اما این موضوع از آن جهت که دارایی ها در سطح سرمایه گذار نهایی در سمات ثبت می شود ،مشکلی از دید سرمایه گذار خارجی در سطح مالکیت وجود ندارد.
فارس : در مورد طرح های توسعه ای سمات در پایان این گفت و گو توضیحاتی بفرمایید.
محسنی: برای امسال برنامه های مختلفی از جمله بستر سازی برای بین المللی شدن بازار سرمایه هم راستا با اقدام های سازمان بورس در دستور کار قرار گرفته که در این رابطه اقدام هایی برای اصلاح برخی قوانین و مقررات در راستای تسهیل فرآیند دریافت کد معاملاتی، استفاده از ظرفیت های نهاد متولی حساب (custodian) و ارایه مدل های ارتباطی با نهاد های سپرده گذاری در بازارهای سرمایه جهان به عنوان درگاه ورود سرمایه گذاران انجام خواهد شد.
در عین حال اقدام هایی برای انتقال فرآیند های تسویه و پایاپای بورس کالا به سمات و افزایش ارایه خدمات الکترونیکی به ذینفعان بازار سرمایه در کنار تدوین دستور العمل های مورد نیاز سمات برای تسهیل عملیات مختلفی همچون توقیف، توثیق و احراز هویت صورت خواهد گرفت.
در کنار همه این موضوع ها سمات برای تسهیل سرمایه گذاری خارجی موضوعاتی همچون انتشار گواهی سپرده سهام (DR) در کشور های هدف با همکاری نزدیک با شرکت های سپرده گذاری در کشور های مزبور و همچنین آماده سازی بستر های لازم برای ارایه خدمات الکترونیکی در زمینه اقدام های شرکتی را در سال جاری دنبال خواهد کرد.