صادرات نفت ایران به اروپا از روند کند روزهای قبل فاصله گرفته است اما عدم دسترسی به مخازن ذخیره نفت که در اختیار کشورهای عربی مخالف ایران است به مانعی در این راه تبدیل شده است.
ایران تا پیش از تحریمها در سال ۲۰۱۲ بالغ بر ۸۰۰ هزار بشکه در روز نفت به اروپا صادر میکرد. از زمان اجرایی شدن توافق هستهای در ماه ژانویه تاکنون ۱۱ میلیون بشکه نفت ایران به توتال فرانسه، ۲ میلیون بشکه به کپسای اسپانیا و یک میلیون بشکه نیز به لیتاسکوی روسیه فروخته شده است. برخی از این محمولهها تا اواسط ماه آینده میلادی به اروپا نخواهد رسید.
باقی ماندن برخی تحریمها همچنان روند صادرات نفت ایران به اروپا را کند کرده است. مبادلات دلاری با ایران تسویه نمیشود و این در حالی است که هیچ مکانیسمی برای فروش نفت با ارزی غیر از دلار نیز طراحی نشده است. بهعلاوه بانکها میلی برای گشودن اسناد اعتباری جهت خرید نفت ایران نشان نمیدهند.
شرکتهای بین المللی بیمه کننده کشتیها با اتخاذ ابتکاراتی برخی مشکلات را رفع کردهاند اما خریداران اروپایی نفت ایران تلاش میکنند با سوء استفاده از شرایط موجود تخفیفهای قابل توجهی را برای خرید نفت ایران دریافت کنند.
ممانعت از دسترسی ایران به مخازن ذخیره نفت در بندر سیدی کریر مصر در سواحل مدیترانه نیز به این مشکلات افزوده است. ایران تا قبل از سال ۲۰۱۲ هر روز ۲۰۰ هزار بشکه نفت خود را از طریق این مخازن به اروپای غربی صادر میکرد.
تا آن سال این مخازن مرکز اصلی صادرات نفت ایران به اروپای غربی بودند اما اکنون هیچ مخزنی در اختیار ایران قرار داده نشده است.
در عین حال مخازن سیدی کریر تنها راه دسترسی ایران به بازار نفت اروپا نیستند و ایران میتواند با کشتی و از ترمینال جزیره خارک نفت خود را به اروپا صادر کند که البته این مسیر هزینه و زمان بیشتری میطلبد.
شرکتهای مصری، اماراتی، کویتی، قطری و عربستانی کنترل مخازن سیدی کریر را در دست دارند و با توجه به سیاستهای خصمانه این کشورها علیه ایران در سطح منطقهای به نظر نمیرسد راه صادرات نفت ایران به اروپا از این طریق در آینده نزدیک باز شود، بهویژه این که عربستان خود را رقیب ایران در بازار نفت اروپا محسوب میکند.