با توجه به تک‌نرخی شدن ارز که یکی از اهرم‌های موثر بر قیمت‌های پایه محصولات پلیمری و شیمیایی است، به مرور فرصت هایی که برای صنایع پلاستیک ایجاد شده است میپردازیم.
یکسان سازی نرخ خوراک پتروشیمی ها و نرخ عرضه
از جمله این فرصت‌ها می‌توان به یکسان شدن قیمت ارز در محاسبه نرخ خوراک مجتمع‌های پتروشیمی با نرخ عرضه‌های آنها اشاره کرد. به این معنا که از این به بعد نرخ خوراکی که مجتمع‌های پتروشیمی دریافت می‌کنند، نرخ مبادله‌ای نیست و همه مجتمع‌های پتروشیمی با نرخ یکسان خوراک خود را تامین می‌کنند که این عامل، اثر‌بخشی مستقیمی بر قیمت‌های مواد اولیه واحدهای زنجیره تامین دارد. به این ترتیب آنها با همان نرخی که خوراک خود را دریافت می‌کنند، محصول تولیدی خود را عرضه کرده و به این ترتیب شاهد یکسان‌سازی ارزی در بخش‌های مختلف صنعت پتروشیمی هستیم.
جلوگیری از رشد افسارگسیخته قیمت ها
علاوه بر این موضوع اگر به عقب برگردیم و وضعیت قیمت مواد اولیه را در ماه‌های پایانی سال ۹۶ بررسی کنیم، مشاهده می‌شود که بهای ارز محاسبه‌شده در فرمول قیمت‌گذاری در آن دوران به‌صورت افسارگسیخته بالا می‌رفت و ارقام بالایی را به خود اختصاص می‌داد تا اینکه قانون جدید وضع شد و از این روند صعودی جلوگیری کرد.
درست است که طی سه هفته اخیر در معاملات برخی کالاهای جذاب همچون پلی‌پروپیلن‌ها، پلی‌استایرن‌ها و... شاهد رقابت هستیم و این محصولات ارقام بالایی را به خود اختصاص داده‌اند، اما باید این نکته را در نظر گرفت که بیش از ۶۰ درصد موادی که صنایع تکمیلی از آنها استفاده می‌کنند، دارای مازاد هستند و امید است که با توجه به محدودیت‌هایی که برای صادرات مجتمع‌های پتروشیمی در نظر گرفته شده است، وضعیت عرضه‌ها در بازارهای داخلی بهبود یابد و تولیدکنندگان زنجیره تامین بتوانند با ثبات قیمت مواد اولیه که یکی از مهم‌ترین آیتم‌های تاثیر‌گذار بر قیمت محصولات است، علاوه بر سیراب کردن بازارهای داخلی بازارهای صادراتی را که دچار کم‌رمقی و ناتوانی شده‌اند نجات دهند.
بازارهای صادراتی
بازارهای صادراتی همچون عراق از دیگر فرصت‌های بخش پایین‌دست صنعت پلاستیک در شرایط فعلی و با توجه به قوانین جدید ارزی است. رصد بازاری همچون بازار عراق ما را به این مهم می‌رساند که نقش رقبایی همچون ترکیه در کشور عراق در شرایط فعلی بسیار کمرنگ شده است و این امر می‌تواند فرصت بزرگی در بخش پایین‌دست صنعت پتروشیمی کشور به حساب بیاید.
قبل از تک‌نرخی شدن بهای ارز، مجتمع‌های پتروشیمی مواد اولیه را با قیمت‌های پایین‌تری به نسبت بازارهای داخلی در اختیار خریداران خارجی مثلا خریداران ترکیه قرار می‌دادند و این امر یکی از دلایلی بود که موجب می‌شد تا کالای نهایی زنجیره تامین داخلی نتواند با نمونه‌های ترکیه رقابت کند و از این رو تولیدکنندگان ما به راحتی از گردونه صادرات به کشورهای دیگر مثلا عراق حذف شوند.
این در حالی است که با توجه به چارچوب‌های جدید، طی دو هفته گذشته شاهدیم تولید‌کننده‌های ترکیه ارقام بالاتری را برای تامین ماده اولیه پرداخته‌اند. از این رو تعادلی میان قیمت مواد اولیه تولید‌کننده ایرانی و تولیدکنندگان زنجیره تامین کشور ترکیه به وجود آمده است.
بخشنامه بانک مرکزی
علاوه بر این امر در آخرین بخشنامه دولت محدودیت بازگرداندن ارز از عراق و افغانستان برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان برداشته شده است و با توجه به اینکه این دو کشور از بزرگ‌ترین شرکای تجاری ما محسوب می‌شوند و بیش از ۶۰ درصد تولید صنعت پلاستیک کشور ما به این دو کشور فرستاده می‌شود، صادرکنندگان می‌توانند این اتفاق را گام بزرگی در جهت رشد این صنعت در شرایط فعلی به شمار آورند.
درست است که بخشنامه جدید محدودیت‌هایی برای تولید‌کنندگانی که محصولات خود را به کشورهایی همچون حوزه CIS صادر می‌کنند، به وجود آورده است؛ اما با توجه به این امر که صادرات محصولات زنجیره تامین بیشتر به کشورهای عراق و افغانستان صورت می‌گیرد، بخشنامه‌های جدید در شرایط فعلی در این مورد برای تولید‌کننده بخش پایین‌دستی صنعت پتروشیمی یک فرصت محسوب می‌شوند تا یک تهدید. از این رو می‌توان گفت ۶۰ درصد از صادرات پلاستیک کشور ما منفعت دو چندان می‌برند.
نوسازی
وی در ادامه به بحث نوسازی در صنعت پلاستیک در شرایط فعلی اشاره کرد و گفت: به باور من وقت آن رسیده است که به نوسازی ماشین آلات تولیدی خود توجه ویژه‌ای کنیم و با توجه به فرصت پیش آمده، خود را با تکنولوژی‌ها و فناوری‌های روز دنیا همراه‌سازیم. در این راستا می‌توانیم از تجربه ترکیه بهره برده و راهکار آنها را اساس کار خود قرار دهیم.
طی سال‌های گذشته ترکیه در میان بحران‌هایی که با آنها دست و پنجه نرم می‌کرد، فرصتی را برای برخی از بازارهای خود ایجاد کرد و تغییراتی را در ارزش افزوده برخی صنایع به وجود آورد و این امر موجب شد تا این واحدها در همان فرصت کوتاه ماشین‌آلات خود را به روز کرده و از این فرصت بهره ببرند. لذا رصد صنایع پایین دستی پتروشیمی نشانگر رشدی است که بخش بزرگی از آن را مدیون نوسازی ماشین‌آلات صنعتی خود است.
تولیدکنندگان می‌توانند ماشین‌آلاتی را که در اسفند ماه سال ۹۶ باید با ارز ۴ هزار و ۸۰۰ تومانی وارد می‌کردند، با ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی وارد کرده و از این فرصت نهایت استفاده و بهره را ببرند و آماده فضای رقابت شوند.
شفافیت خریداران و بنکداران
سال‌های زیادی است که تولید‌کنندگانی با عملکرد شفاف از عدم شفافیت خریداران و بنکداران رنج می‌برند؛ کسانی که با عدم صدور فاکتور رسمی و عدم پرداخت مالیات بر ارزش افزوده قانونی کار خود را جلو می‌برند و بر پیکره صنعت ضربات جبران‌ناپذیری را وارد می‌کنند. این در شرایطی است که علاوه بر تک‌نرخی شدن بهای ارز، اصلاح قانون چک در دستور کار قرار گرفته است و در این دستورالعمل جدید چک‌ها نمی‌توانند در وجه حامل کشیده شوند و خریدار باید مشخص باشد و به این ترتیب امکان فرار مالیاتی وجود ندارد و شرایطی به وجود می‌آید تا تولید‌کنندگانی که با ساختار شفاف جلو می‌روند و عملکرد روشن دارند، بتوانند سال ۹۷ را بهتر از سال ۹۶ رقم بزنند و با گرفتن سهم بازیگرانی همچون کشور ترکیه موجب جهش صنعت و در نهایت جهش اقتصادی کشور شوند. امید است تا تولیدکنندگان زنجیره تامین بتوانند از این فرصت‌ها نهایت استفاده را ببرند و طی این مسیر جهش‌های چشمگیری را تجربه کنند.