حجم معاملات پلیمرها در بورس کالا در دو هفته اخیر نسبتا ثابت بوده و نزدیک به ۶۴ هزار تن از انواع پلیمرها در بازار اصلی مورد معامله قرار گرفت. این در حالی است که حجم معاملات مورد‌نیاز در شرایط ملتهب فعلی بیش از ۷۰ هزار تن است و همین ارقام معاملاتی و ثبات آنها در دو هفته اخیر به معنی عدم تامین کامل نیاز بازار خواهد بود. همین داده خود محرک اصلی برای رشد قیمت‌هاست.
هنوز هیچ اطلاعی از آینده بازار پس از اجرایی شدن فاز اول تحریم‌ها در دست نیست ولی رفتار بازار از یک آرامش شکننده حکایت دارد که البته نیم‌نگاهی نیز به قیمت‌های دلار و سکه داشته ولی اکثر توجه آن به حجم معاملات در بورس کالا بوده و هست. حجم و تنوع معاملات هفته جاری پلیمرها در بورس کالا کلید بررسی بازار پلیمرها در روزهای آینده خواهد بود.
قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی در بورس کالا برای هفته پیش‌رو اعلام شد، اگرچه در بازار پلیمرها تمایل به افت قیمت‌ها بود ولی در بازار محصولات شیمیایی تمایل اصلی به سمت رشد نرخ بود. قیمت دلار مورد محاسبه نیز نزدیک به ۵/ ۰ درصد رشد داشت که نشان می‌دهد جریان افزایشی قیمت‌های پایه ارز در بورس کالا هنوز هم ادامه دارد. آمارها نشان می‌دهد که پت بطری و پت نساجی، سبک خطی، PVC و SBR گروه‌های کالایی با افزایش نرخ در بازار پلیمرها همراه بودند ولی سایر گریدها و گونه‌ها با افت قیمت‌ها همراه شدند. در بازار محصولات شیمیایی تنها نرمال بوتانول، متانول، تولوئن دی‌ایزو‌سیانات با کاهش نرخ همراه شدند و سایر ترکیبات افزایش قیمت داشتند. این شرایط قیمتی البته تاثیر محدودی بر بازارها خواهد داشت زیرا فاصله قیمتی بین بورس و بازار به‌قدری است که تغییر قیمت‌هایی ۲ یا ۳ درصدی اهمیت چندانی پیدا نمی‌کند. در گروه محصولات شیمیایی استایرن‌منومر با ۷/ ۸ درصد رشد بیشترین رشد قیمت و در گروه پلیمرها SBR۱۵۰۲ (۵/ ۳درصد) و سپس پت بطری گریدهای ۶۴۱ و ۶۴۵ (۳/ ۲ درصد) بیشترین رشد قیمت‌ها را به خود اختصاص دادند.
بیم و امید قیمتی در بازار آزاد پلیمرها
بازار آزاد پلیمرها در روزهای اخیر شرایط نسبتا آرامی را تجربه کرد. در اواخر هفته گذشته شاهد کاهش قیمت‌ها بودیم ولی پس از آن در دو روز ابتدایی هفته جاری رشد محدود و کم‌شتابی مشاهده شد. این در حالی بود که بازارهای مشابهی همچون بازار فولاد و یا حتی بهای طلا، سکه و دلار در مسیر کاهش نرخ قرار داشتند. این وضعیت نشان می‌دهد که داده‌های اصلی تاثیرگذار بر بازار پلیمرها در روزهای اخیر با برخی واقعیت‌های پیرامونی در تضاد است. از سوی دیگر در ساعات پایانی معاملات پلیمرها در روز گذشته میل به کاهش قیمت‌ها جدی‌تر شده اگرچه شتاب رشد نرخ نیز محدود بود. این وضعیت نشان می‌دهد که خریداران بسیاری خرید خود را در بازار آزاد به تعویق انداخته‌اند که خود پتانسیل تضعیف تقاضا را ایجاد کرد. البته امروز و فردا روزهای بسیار مهمی در بازار پلیمرهاست زیرا حجم عرضه‌های بورس کالا خود سیگنال مهمی از فرآیند تغذیه بازار به‌شمار می‌آید. با توجه به ثبات نسبی حجم معاملات پلیمرها در دو هفته اخیر در بورس کالا احتمال تقویت این حجم وجود دارد.
وضعیت بازار پلیمرها را باید دقیق‌تر از شرایط پیشین مورد بررسی قرار داد زیرا انتظار کاهش قیمت‌ها در این بازار به‌صورت گسترده به ثبت نرسیده ولی تمایل به افت نرخ نیز در خلال قیمت‌های پیشنهادی و حجم معاملات مشهود است. کاهش قیمت دلار را می‌توان ساده‌ترین دلیل افت نرخ به‌شمار آورد ولی این دلیل خود با ملاحظاتی جدی روبه‌رو است. حجم معاملات پلیمرها در بورس کالا در دو هفته اخیر نسبتا ثابت بوده و نزدیک به ۶۴ هزار تن از انواع پلیمرها در بازار اصلی مورد معامله قرار گرفت. این در حالی است که حجم معاملات مورد‌نیاز در شرایط ملتهب فعلی بیش از ۷۰ هزار تن است و همین ارقام معاملاتی و ثبات آنها در دو هفته اخیر به معنی عدم تامین کامل نیاز بازار خواهد بود. همین داده خود محرک اصلی برای رشد قیمت‌هاست ولی در کنار آن باید به چند نکته جانبی و حمایتگر از رشد قیمت‌ها نیز اشاره کرد که می‌توانند باز‌هم به رشد نرخ کمک کنند. نگاهی به وضعیت معاملاتی نشان می‌دهد که فاصله قیمتی بین بورس و بازار نه‌تنها کاهش نداشته بلکه آرام آرام حتی در مسیر رشد نیز قرار گرفته است. این شائبه بدان معناست که نبض مدیریت بازار در دست عده محدودی قرار گرفته و فرآیند تزریق کالا به‌صورت کانالیزه شده‌ای در حال انجام است. همین شرایط یعنی مدیریت بازار اختیار عمل برخی افراد خاص را تقویت می‌کند که خروجی آن در گام اول رشد قیمت‌هاست زیرا رقیب چندانی در برابر جریان غالب تزریق کالا خودنمایی نخواهد کرد. از طرف دیگر فاصله قیمتی بین بورس و بازار خود پتانسیل هجمه تقاضا به بورس کالا را در بر دارد و با تقویت حجم تقاضا ناخودآگاه بازار به سمت رشد نرخ متمایل می‌شود.
حال در شرایطی که بخش قابل‌توجهی از دلایل رشد نرخ در بازار آزاد در دسترس است شاهد رشد محدود و حداقلی قیمت‌ها هستیم که همین نکته نیز نیاز به موشکافی دقیق‌تری دارد. شرایط بازار متعادل نیست و حتی بازارهای ارز و سکه که معرفی از وضعیت روانی در بستر جامعه اقتصادی و این بازار مشخص است نیز از ثبات نسبی برخوردار نیستند اگرچه تمایل غالب در این بازارها به سمت کاهش قیمت‌ها متمایل شده است. دوگانه روزهای اخیر یعنی نوسان بازار در تلاقی داده‌های مثبت و منفی، چهره‌ای مخدوش از بازار پلیمرها را ایجاد کرد که پتانسیل اظهارنظر قاطع را محدود می‌سازد. بازار برای روشن‌تر شدن رخدادها نیاز به پاسخ به چند سوال دارد تا حداقل برای یک هفته آینده بتواند دورنمای قیمتی خود را تشخیص دهد؛ نوسان قیمت دلار در همین سطوح باقی می‌ماند و یا کمتر خواهد شد؛ حجم عرضه‌های امروز و فردا در بورس کالا چقدر است و اجرایی شدن تحریم‌ها دقیقا یعنی چه؟
البته در حاشیه بازار سوالات بسیاری وجود دارد از جمله شرایط و تاثیرگذاری بسته جدید ارزی، حجم و توجیه‌پذیری صادرات محصولات پتروشیمی در کنار سختگیری‌های اعمالی و یا نوسان قیمت سکه و چگونگی جولان جو روانی در بازارهای مختلف و بازار پلیمرها ولی می‌توان گفت که این سوالات حاشیه‌ای در همان ۳ سوال فوق قابل‌تجمیع است. حال در شرایطی که پاسخ این سوالات روشن نیست نمی‌توان به اظهارنظر قاطع دست یافت ولی به کمک داده‌های قبلی می‌توان با ضریب خطای نسبتا بالایی به برخی پرسش‌ها پاسخ داد. با توجه به ثبات نسبی معاملات در دو هفته اخیر شاید پتانسیل رشد عرضه‌ها وجود داشته باشد ولی عدم رشد عرضه پلیمرها در بورس کالا دقیقا به معنی عدم حمایت از بازار خواهد بود و می‌تواند به واکنش‌های جدیدی منجر شود. به نظر می‌رسد قیمت دلار نیز از همین آرامش کلی تبعیت کند ولی ذات اعمال احتمالی تحریم‌ها و بسته جدید ارزی دو سیگنال کاملا مخالف یکدیگر است که البته تضاد این دو داده می‌تواند به تداوم همین روند آرام قیمتی منجر شود ولی قطعی نیست. درخصوص تحریم‌ها نیز شرایط مشخص است و برای صنعت پلیمرها اگر در فاز تولید در صنایع بالادستی تغییری رخ ندهد، برای صنایع تکمیلی تغییر چندانی را شاهد نخواهیم بود مگر آنکه در نوسان قیمت دلار تغییرات جدیدی را شاهد باشیم. از سوی دیگر سختگیری‌های مختلف بین‌المللی توانمندی صادراتی بسیاری از محصولات پتروشیمی را با اما و اگر روبه‌رو می‌سازد یعنی پتانسیل افزایش عرضه‌ها در بازار داخلی تقویت خواهد شد. تجمیع این شرایط احتمال آرامش نسبی در بازار داخلی را تقویت می‌کند ولی روزهای آینده باز‌هم باید به داده‌های تاثیرگذار موجود توجه شود و این گمانه‌زنی‌ها از قطعیت چندانی برخوردار نیست.