حسین راغفر با اشاره به منابع ارزی پتروشیمیها و فولادیها ادامه داد: کسانی که از منابع ملی استفاده کردهاند چطور میشود بازی دوگانه انجام میدهند، یکجا میگوییم حمایت میکنیم، یارانههای چند ده میلیاردی برای آنها پرداخت میکنیم و سود حاصل از آن را آنها در بازار آزاد میفروشند.
حسین راغفر هدف از نامه به رئیس جمهور را توجه دادن به مردم و مشکلات اساسی در اقتصاد کشور دانست و گفت: خطاب این نامه جناب آقای رئیس جمهور است اما باید بدانیم که تنها مشکل از جانب دولت نیست، متاسفانه در سالهای گذشته انحصارهای زیادی ایجاد شده و در این سالها این انحصارها چنان قدرتی گرفتند که تنها به فکر منافع خود هستند و منافع مردم عملاً تحت الشعاع قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه درآمدهای ارزی دولت در ۴ ماهه اول امسال ۳۰ میلیارد دلار بوده است، گفت: این برای مدیریت منابع ارزی کشور تا پایان سال در یک شرایط تحریمی شدید کافیست یعنی ۱۰ میلیارد دلار نیازهای غذایی و دارویی و ۲۰ میلیارد دلار نیازهای تولید صنعتی ماست اما دولت در برنامههایش تولید را حذف کرده است متاسفانه اگر به صنایع توجه نشود احتمال اینکه در ماه های اخیر یک میلیون نفر بیکار شوند وجود دارد.
راغفر با بیان اینکه نیازمند یک نظم در سیاستگذاریهای اقتصادی هستیم، گفت: ما در همین ۴ ماهه اول امسال ۷۰۰ میلیون دلار برنج وارد کردیم، یک میلیارد دلار نهادههای دامی وارد شده است، ۱۰۰ میلیون میلیون دلار کره وارد کردیم،۸۰۰ میلیون دلار دارو وارد کردیم چرا امروز با کمبود دارو مواجه هستیم چرا که ۵۱ درصد افزایش قیمت داشته است. چرا باید شاهد افزایش قیمت برنج باشیم؟ این منابع را با دلار کمتر از ۴ هزار و ۲۰۰ تومان وارد کردند چرا باید شاهد افزایش قیمت آنها باشیم.
وی درخصوص راهکارها برای اصلاح مدیریت واردات گفت: اگر یک جنگ اقتصادی بر ما تحمیل شده باید قواعد جدیدی را تنظیم کنیم؛ برای مدیریت منابع ارزی کسانی که میخواهند از منابع ملی استفاده کنند باید پیمان نامه ارزی امضا کنند. سالی ۱۰ میلیون دلار یارانه به شرکتهای تولید فولاد و پتروشیمی داده میشود، اما همین شرکتها دلارهای درآمد خود را در اختیار مردم قرار نمیدهند و در بازار آزاد میفروشند.
محمد خوشچهره اقتصاددان و استاد دانشگاه هم در این برنامه با بیان اینکه نامه به رئیس جمهور کمی دیر تهیه و تنظیم شد، گفت: این نامه به مشکلات نظام اقتصادی کشور از پیش از انقلاب تاکنون اشاره میکند مسئله جنگ اقتصادی بسیار مهم است و در نگرش، تصمیم گیری و رویکردهای ما تاثیر دارد.
خوش چهره با اشاره به اینکه بعضی از دوستان سیاستگذار و برنامهریز کشور فکر میکنند در دوران متعادلی قرار داریم گفت: متاسفانه در دوران گل و بلبلی قرار نداریم. اگر جنگ اقتصادی را باور کنیم و این موضوع را بررسی کنیم میتوانیم بهتر به آن بپردازیم. موضوع واردات تنها یکی از وجوه جنگ اقتصادی است. متأسفانه متغیرهای کلان اقتصادی ما مانند اشتغال مسکن و تولید مسئله دار شده اند.
این استاد دانشگاه بی اعتمادی را یکی از مهمترین موانع برای حل مشکلات اقتصادی دانست و گفت: یک قسمت از حل مشکلات برنامه ریزی است؛ اجرای مناسب سیاستها بخش دیگری از حل مشکلات است؛ اما بخش مهمتر در حل مشکلات مشارکت مردم در اجرای سیاست هاست که بی اعتمادی میتواند مشارکت مردم را تضعیف کند. بسیاری از اقدامات ما هم آنی و کوتاه مدت است. نتیجه همین اقدامات آنی و شتابزده ماه ارزش پول ملی بوده است.
راغفر یکی از امضا کنندگان نامه به رئیس جمهور با بیان اینکه دولت واردات ۱۳۳۹ قلم کالا را با ارز دولتی ممنوع کرده است، گفت: ۵۳۰ قلم از این کالاها از ابتدای انقلاب ممنوع بوده است. دولت در این زمینه چندان کار مهمی نکرده است؛ بعد از واردات چند صد میلیون دلاری برای واردات گوشی که آن فضاحت در افزایش قیمت گوشی پیش آمد باز هم وزارت صنایع اعلام کرده است که منابع ارزی برای واردات گوشی تخصیص میدهد.
این اقتصاددان با بیان اینکه عرضه و تقاضا باید توسط دولت مدیریت ،شود گفت: اگر عرضه تنها به کالاهای اساسی محدود و مشخص شود بسیاری از مشکلات کشور حل خواهد شد. نمیشود از منابع مردم یارانه به پتروشیمیها بدهیم، اما از آن سو این واحدهای صنعتی ارز خود را به قیمت آزاد بفروشند. دولت باید اعلام کند تنها برای واردات کالاهای اساسی ارز اختصاص میدهد.
خوشچهره در پاسخ به این سوال که چگونه میتوان تورم را مدیریت کرد، گفت: با وجود اظهار نظرهای گوناگون معتقد هستم نقدینگی تنها در شرایط رکودی آسیب زاست. اگر به تولید بازگردیم همین میزان نقدینگی هم کم است و با کمک این نقدینگی میتوانیم تولید را بیشتر کنیم.
وی با بیان اینکه مدیریت عرضه ارز اولویت بیشتری نسبت به تورم دارد، گفت: متاسفانه در دو دولت گذشته و حال توجه کمی به موضوع مدیریت عرضه ارز شده است. سیاستهای پولی با نرخ بهره تنظیم میشود و سیاستهای پولی باید با دیگر فاکتورهای اقتصادی هماهنگ باشد؛ اشکال ما این است که ابزارهای سیاستی از جمله نرخ بهره در راستای سیاستهای پولی مناسب عمل نمیکنند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه ارز در تمام دنیا کالا نیست که دولت عرضه کند، گفت: متاسفانه شاهد هستیم که دولت ارز را در بانکها عرضه میکند و بسیاری از سودجویان در همان ابتدا ارز زیادی تهیه میکنند. در مرحله دوم تولیدکنندگان و صاحبان صنایع نیاز به ارز پیدا میکنند. سومین مرحله هم این است که مردمی هم که داراییهای محدودی دارند برای حفظ دارایی خود مجبور به خرید ارز میشوند.
سید محمد بحرینیان صنعتگر و پژوهشگر توسعه در ادامه با اشاره به اینکه اقتصاد ایران را نمیتوان سیاه و سفید دید، گفت: اشکالات ساختاری به دلیل اشتباهات مهلک در دو دولت گذشته اکنون سر باز کرده است.
این صنعتگر و پژوهشگر توسعه با بیان اینکه ما مشکل نظام تصمیم گیری در اقتصاد داریم لذا اشتباهات را به صورت مهلک انجام دادهایم، افزود: از هر سه قوه باید یک نهاد فراقوهای برای تصمیمگیری اقتصادی تشکیل شود.
بحرینیان با طرح این سوال که آیا مسئولان تصمیمگیر اقتصادی در سال ۹۰ و ۹۱ نبودند که ببینند چه اتفاقاتی افتاده است، اظهار داشت: نقدینگی را بانک مرکزی و بانکها ایجاد میکند.
وی با اشاره به اینکه تولید نه با ارز و نه با نرخ سود نمیتواند به سرانجام برسد، خاطرنشان کرد: راه نجات مملکت تمرکز بر روی تولید است لذا روشهای فعلی جوابگو نیست، تولید در این کشور باید تعریف شود مسئولان اقتصادی کشور دلشان نیامده تولید را در طول دولتهای مختلف تعریف کنند.
بحرینیان با اشاره به اینکه پای بست تصمیمگیریهای اقتصادی مشکل دارد و باید درست شود، گفت: در سال ۳۷، ۶۴ و ۸۱ با ولنگاری در تصمیم گیری اقتصادی در حوزه ارز روبرو بودیم، امکان خلق نقدینگی بی ضابطه فراهم شده که باید جلوی آن را بگیریم، کدام منطق اقتصادی اجازه میدهد از سال ۸۴ تا آخر سال ۹۱ به طور متوسط هر سال واردات به ۷۹ میلیارد و ۹۶۰ میلیون دلار برسد، تولیدات ما در حوزه دارو، خودرو، فولاد و حتی آب میوه ارز بر و ارز خوری دارد لذا باید قوه عاقله در این زمینهها تصمیم گیری کند.
راغفر در بخش دیگری از این برنامه با اشاره به اینکه چطور منابع اولیه نهادها را از مردم و جامعه دریغ میکنیم، گفت: امنیت یک کالای عمومی است که باید توسط مردم تامین شود.
وی با بیان اینکه۲۵ درصد تولید ناخالص داخلی کشور فرار مالیاتی است که بسیار وحشتناک و هولناک است، ادامه داد: بسیاری از پزشکان و مراکز بیمارستانی و درمانی کشور پول نقد از مردم میگیرند و حاضر نیستند با کارت خوان از مردم پول دریافت کنند که این خود نیز فرار مالیاتی محسوب میشود.
این اقتصاددان با اشاره به اینکه برخی از فعالین ساخت و ساز بالغ بر ۱۰۰ درصد سود داشتند که حتی یک ریال هم مالیات ندادند، زیرا درآمد آنها وارد سامانه درآمد مالیاتی نمیشود، اظهار داشت: ظرفیت زیادی برای کسب سود در حوزههای اقتصادی کشور داریم اما به دلیل اغتشاش در حوزههای مختلف بخش خصوصی گریزان است.
وی با اشاره به اینکه در طول دوران جنگ دولت مسئولیت تخصیص ارز را به مجلس واگذار کرد، گفت: متاسفانه تخصیصهای غلطی از سوی بانک مرکزی و دولت صورت گرفته است، در شرایط اضطرار کنونی این تصمیم گیری به جای اینکه به یک نهاد و یا اداره کل واگذار شود در این دوره به مجلس واگذار شد که ۲۷۰ نفر راجع به آن تصمیم میگیرند و بعد هم به صورت علنی قابل پخش است و مردم میتوانند نظر دهند، اخیراً فاجعهای صورت گرفت که ۲۰ میلیارد دلار ارز را گفتند که میشود ظرف یک هفته تخصیص داد، این پدیده بی سابقه است و تعدادی در این رابطه دستگیر شدند.
راغفر با اشاره به اینکه تخصیص ارز باید برای کالاهای اساسی و ضروری باشند گفت: دولت میتواند به قیمتهای قبلی بازگردد، چه دلیلی دارد چنین آزادسازی افسارگسیخته داریم، واقعا قابل تاسف است که چطور میشود مجلس و دولت ظرف ۲ روز راهاندازی بازار ثانویه ارز را تصویب میکنند و در نهایت برای اجرا ابلاغ میشود، این پدیده در ایران بی سابقه است لذا باید بر روی آن کار کارشناسی و مطالعه انجام میشد.
این اقتصاددان با اشاره به منابع ارزی پتروشیمیها و فولادیها ادامه داد: کسانی که از منابع ملی استفاده کردهاند چطور میشود بازی دوگانه انجام میدهند، یکجا میگوییم حمایت میکنیم، یارانههای چند ده میلیاردی برای آنها پرداخت میکنیم و سود حاصل از آن را آنها در بازار آزاد میفروشند.
خوش چهره استاد دانشگاه و اقتصاددان با اشاره به اینکه در جنگ اقتصادی از نظر نظام سلطه مردم مورد هدف قرار میگیرند و نتیجه سوء تصمیمات متوجه مردم میشود، افزود: در خصوص بازار ثانویه ارادهای از قبل وجود داشت که سازمان یافته عملیاتی شد.
وی بیان کرد: الان نباید مجلس را شفا بخش بدانیم، باید مرکزیتی باشد تا تصمیمات استراتژیک و کلان اقتصادی در آن اتخاذ شود، در خصوص سکه تقاضا غیر کنترل شده است.
خوش چهره با اشاره به اینکه میان سیاستها و اهداف دولت ناسازگاری وجود دارد، خاطرنشان کرد: سیاست مالیات باید به نفع تولید کننده باشد نه به ضرر آنها، متاسفانه در ایران اشرافیون هزینه اشرافیت را پرداخت نمیکنند و از سوی دیگر نظام مالیاتی را با فشار مالیاتی اشتباه گرفته ایم.
این اقتصاددان اظهار داشت: دولت آمریکا بیش از ۹۵% درآمدهایش را از طریق مالیات به دست میآورد لذا حیات و ممات آمریکا در رونق تولید ملی است این در حالی است که ما به ماده زیر زمینی نفت متکی هستیم.