نرخ خوراک پتروشیمیها که همواره یکی از موضوعهای مورد مناقشه بوده، در ماههای اخیر و با توجه به سیاستهای ارزی دولت دستخوش تغییراتی شده است. نرخ مواد اولیه پتروشیمیها که پیرو دستورالعمل جدید ارزی کاهش یافته بود، با تغییر سیاستها افزایش نیافت اما به تازگی اخباری مبنی بر افزایش آن به گوش میرسد.
بعد از دستورالعمل ارزی جدید که شرکتهای پتروشیمی را متعهد کرد ارز صادراتی خود را با نرخ ۴۲۰۰ تومان در سامانه نیما عرضه کنند، صدای اعتراض این شرکتها درآمد و آنان از دولت خواستند اگر قرار است ارز صادراتی خود را به سامانه نیما بیاورند، باید خوراک را با نرخ کمتری دریافت کنند. در نهایت پس از نشست مشترک مدیران عامل پتروشیمیها و هلدینگها با جهانگیری – معاون اول رییس جمهوری، قرار شد خوراک با نرخ ۳۸۰۰ تومانی به پتروشیمیها اختصاص داده شود.
چندی بعد نرخ ارز صادراتی شرکتهای پتروشیمیبا رونمایی از بسته جدید ارزی افزایش یافت، اما قیمت خوراک آنها تغییری نکرد و برخی از کارشناسان اعلام کردند که این شرکتها خوراک خود را با نرخ ۳۸۰۰ تومانی دریافت میکنند و محصول آنها به دو طریق عرضه در داخل و صادرات به فروش میرسد. بر این اساس این پتروشیمیها باید ارز به دست آمده از صادرات محصولات خود را در بازار ثانویه به نرخ ارز حدود ۸۰۰۰ تومانی بفروشند.
نکته نهفته در اظهارات کارشناسان این بود که این شرکتها خوراک خود را با ارز ۳۸۰۰ تومانی از دولت میگیرند و ارز به دست آمده از صادرات را با نرخ ۸۰۰۰ تومان به بازار ثانویه میفروشند. برخی از آنها حتی اعلام کردند شرکتهای پتروشیمی از اختلاف نرخ خوراک و ارز صادراتی رانت ۳۰ هزار میلیارد تومانی کسب میکنند.
این درحالی است که به گفته رضا نوروز زاده – مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی، نسبت قیمت خوراک به فروش یک به یک نیست و ممکن است با یک واحد خوراک، یک محصول تولید نشود. با این حال هفته گذشته بیژن زنگنه – وزیر نفت، در حاشیه افتتاح نمایشگاه ایران پلاست درمورد نرخ خوراک گفت: قرار است خوراک واحدهای پتروشیمیهم متناسب با تغییراتی که در نرخ ارز حاصل شد تغییر کند.
در این راستا، فریبرز کریمایی – قائم مقام انجمن صنفی پتروشیمیدرمورد افزایش قیمت خوراک شرکتهای پتروشیمی اظهار کرد: موضوع مورد بحث، نرخ تسعیر ارز خوراک پتروشیمیها است. هنوز اتفاق خاصی درمورد قیمت خوراک نیفتاده است و با توجه به این که شرکتهای پتروشیمیاز زمان شروع بازار ثانویه، ارز صادراتی خود را در این بازار به فروش میرسانند و سقف رقابت کالاها هم در بورس برداشته شده، لذا نرخ تسعیر خوراک هم باید تغییر کند.
وی افزود: در حال حاضر هیچ صورتحسابی بعد از بازار ثانویه دریافت نشده است. آخرین صورتحسابهایی که در این زمینه دریافت شده، مربوط به ماه خرداد و بر اساس دلار ۳۸۰۰ تومانی است که پتروشیمیها هم ارز خود را با نرخ ۴۲۰۰ تومانی به فروش میرساندند.