رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین در خصوص بخشنامه جدید بانک مرکزی گفت: «بخشنامه جدید بانک مرکزی نه تنها تسهیل کننده صادرات نیست بلکه قطع کننده صادرات و از دست رفتن بازارهای صادراتی است.»
بخشنامه جدید بانک مرکزی مبنی بر تقسیم کردن صادرکنندگان به سه گروه ارزی، صدای اعتراض و انتقاد این قشر بویژه تجار بخش کشاورزی و موادغذایی را بلند کرده است، تا جایی که برخی معتقدند این اقدام می‌تواند به توقف صادرات غیرنفتی منجر شود.
اسدالله عسگر اولادی، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین در این باره می‌گوید: «بخشنامه جدید بانک مرکزی نه تنها تسهیل کننده صادرات نیست بلکه قطع کننده صادرات و از دست رفتن بازارهای صادراتی است.» او اظهار کرد: «براساس این بخشنامه، باید صادرکننده پول را از طریق نیما وارد کشور کند در حالی که سامانه نیما از نظر خریداران خارجی شناخته شده نیست و صادرکننده‌ای نمی‌تواند با ارز نیمایی پول وارد کشور کند؛ در واقع شرکت‌های وابسته به دولت می‌توانند با سامانه نیما کار کنند.» عسگر اولادی ادامه ادامه داد: «تصویب چنین بخشنامه‌هایی می‌تواند شرایط را برای ایجاد قاچاق کالا در زمینه‌های مختلف از مرزهای غیرقابل کنترل فراهم کند که این مشکل بزرگی برای کشور خواهد بود.» او معرفی یک بانک توسط بانک مرکزی و ارائه پروانه صادرکنندگان به واردکنندگان با نرخ توافقی را تنها راهکار حیات صادرات ایران دانست.
خروج صادرکنندگان بزرگ از چرخه صادرات
محسن جلال‌پور، رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران نیز در این رابطه گفت: «این بخشنامه نه تنها مزایایی برای صادرکنندگان ندارد بلکه دارای ابهامات زیادی است که شامل صادرکنندگان خُرد زیر یک میلیون یورو می‌شود. زیرا با وجود اینکه این گروه از ارز نیمایی معاف هستند اما باید صادرات در مقابل واردات یا تبدیل ارز توسط صرافی‌ها داشته باشند، درحالی که این گروه ثبت سفارش خود را با ارز نیمایی انجام می‌دهند بنابراین نیازی به ارز آزاد نیست که بیش از سه هزارتومان گرانتر بخرند.» طبق بخشنامه بانک مرکزی، صادرکنندگان زیر یک میلیون یورو می‌توانند ارز آزاد دریافت کنند اما صادرکنندگان بزرگ باید 90 درصد ارز خود را به سامانه نیما بدهند. از این رو جلال‌پور براین باور است که بخشنامه اخیر بانک مرکزی ، صادرکنندگان بزرگ مواد غذایی و کشاورزی را از چرخه صادرات خارج می‌کند. «حذف ارز رسمی و نیمایی و اعلام یک نرخ ارزی، ادامه فعالیت صادرکنندگان طبق روال گذشته و حذف امضای طلایی و اختصاصی برای برخی» راهکار این فعال اقتصادی برای اصلاح وضع موجود است تا بازارهای صادراتی ایران از دست نرود.
بخشنامه‌ای برای تنبیه صادرکنندگان
سیدرضا نورانی، رئیس اتحادیه ملی صادرکنندگان و واردکنندگان محصولات کشاورزی ایران نیز گفت: «تحریم‌های ظالمانه علیه ملت ایران خود فشار زیادی را برای کشور و صادرکنندگان وارد کرده است. بنابراین صادرکنندگان در شرایط تحریم نیازمند تشویق، حمایت و دریافت تسهیلات ویژه‌اند، نه اینکه با ابلاغ بخشنامه‌های یکطرفه تنبیه شوند.» او تبدیل ارز نیمایی به ارز آزاد را تنها راهکار برای رفع مشکل صادرات عنوان کرد.
بخشنامه جدید ارزی بانک مرکزی چه می‌گوید؟
طبق این بخشنامه بانک مرکزی مکلف است به طور صرف برای واردات کالا و خدمات صادرکنندگانی تخصیص و تأمین ارز کند که نحوه بازگشت ارز آنها به چرخه اقتصادی کشور مطابق ساختار مربوطه بازگشت ارز حاصل از صادرات صادرکنندگانی باشد که مجموع صادرات سالانه آنها تا یک میلیون یورو، بیش از یک میلیون یورو تا سه میلیون یورو، بیش از سه میلیون یورو تا 10 میلیون یورو و بیش از 10 میلیون یورو مشخص شده است.