بر اساس گزارشات محصولات پتروشیمی در میان صادرات غیرنفتی، بیشترین سهم را در ارزآوری دارند. این در حالی است که از ابتدای امسال تا ۱۴ دی، تنها مبلغ ۶ میلیارد و ۶۵۰ میلیون دلار ارز توسط پتروشیمی‌ها در چرخه اقتصادی عرضه شده است. یکی از مهمترین دلایل عدم بازگشت ارز حال از صادرات به سامانه نیما، نبود عزم جدی دولت در اجبار به صادرکنندگان است.
درحالی چند روز اخیر شاهد انتشار اخباری در خصوص آخرین میزان عرضه ارز توسط شرکت های پتروشیمی بودیم که همچنان آمارهای رسمی حاکی از عدم ایفای تعهد هلدینگ های پتروشیمی مانند تاپیکو و هلدینگ خلیج فارس به بازگشت ارز حاصل از صادرات است.
گزارش ها نشان می دهد که در میان صادرات غیرنفتی، محصولات پتروشیمی بیشترین سهم را در ارزآوری دارند. این در حالی است که از ابتدای امسال تا ۱۴ دی، تنها مبلغ ۶ میلیارد و ۶۵۰ میلیون دلار ارز توسط پتروشیمی‌ها در چرخه اقتصادی عرضه شده که حدود ۶ میلیارد دلار از آن به سامانه نیما اختصاص یافته است. از سویی دیگر چندی پیش رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس اعلام کرد که تا پایان ۹ ماهه ابتدایی سال جاری، صادرکنندگان تنها ۲۵ درصد از ارز حال از صادرات خود را به سامانه نیما تخصیص داده اند.
اما یکی از مهمترین دلایل عدم بازگشت ارز حال از صادرات به سامانه نیما، نبود عزم جدی دولت در اجبار به صادرکنندگان است. در این خصوص قره‌خانی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس گفت: بنده در مورد میزان ارز بازگشته به سیستم بانکی کشور به آمار رسمی بانک مرکزی اکتفا می کنم و بانک مرکزی را بعنوان مسئول و متولی امر که بازگشت ارز را بصورت دقیق رصد می‌کند، قبول دارم.
وی معتقد است که در این بخش دولت باید جدیت بیشتری را نشان دهد چراکه که هر دوسمت مورد چالش در عرضه ارز یعنی بانک مرکزی و هلدینگ های بزرگ پتروشیمی تحت نظارت دولت هستند. در این بین قره‌خانی با اشاره به صادرات گسترده محصولات پتروشیمی توسط چند هلدینگ بزرگ مانند شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، تاپیکو، ساتا و غدیر گفت: از آنجاکه شرکت های یاد شده خصولتی هستند، دولت به راحتی می تواند با اعمال فشار بر روی این شرکت ها آن ها را ملزم به بازگرداندن ارز حال از صادراتشان به سامانه کند.
این عضو کمیسیون انرژی با تاکید بر نقش دولت در الزام شرکت های صادراتی به واردات ارز حاصل از صادرات خود به سیستم بانکی گفت: دولت با اختیارات فراوانی که در این شرکت های خصولتی دارد و مدیران این شرکت ها تعیین می کند پس می تواند با فشار بر روی آن ها ارز حال از صادراتشان را به سیستم بانکی بازگرداند.
وی معتقد است باوجود سهامداری سهام عدالت در هلدینگ های بزرگ پتروشیمی، اما مردم که نقشی در تعیین مدیران عامل هلدینگ‌ها ندارند. از این رو تنها دولت است که باید زیرمجموعه های خود را وادار به بازگرداندن ارز کند. برای مثال دولت توانایی این را ندارد که به یک مدیر رده پنجمی خود (مدیران عامل تاپیکو و هلدینگ خلیج فارس) الزام کند تا ارز حال از صادرات خود را به سامانه نیما وارد کنند؟ در نتیجه به گفته سخنگوی کمیسیون انرژی نمی توان باور کرد که مدیران هلدینگ ها از فشار دولت اسنتکاف کنند.
قره‌خانی همچنین با اعتراض نسبت به سیاست دوگانه دولت گفت: دولت از سویی اعلام می کند که با کاهش عرضه ارز توسط صادرکنندگان مخالف است ولی از طرفی دیگر هیچ فشار خاصی به صادرکنندگان برای بازگشت ارز نمی آورد. بنابراین جایی ندارد که دولت از کمبود ارز گله کند.
در پایان این نماینده مجلس تاکید کرد که اگر دولت عزم جدی برای فشار بر صادرکنندگان داشته باشد، می تواند آن ها را ملزم به بازگرداندن کامل ارز حال از صادرات کند.