بر اساس گفته های یک کارشناس انرژی، با گذشت حدود دو سال از آتش سوزی پتروشیمی بوعلی سینا و دریافت عمده خسارت ها از بیمه، اما بازسازی این مجتمع آغاز نشده و این موضوع می تواند در تابستان تولید پت را دچار چالش کند.
۱۶ تیر ماه سال ۹۵ بود که آتش سوزی در پتروشیمی بوعلی سینا که در بندر ماهشهر قرار دارد، سر خط اخبار قرار گرفت و وزیر نفت را در گرمترین روزهای سال از پایتخت به نزدیک ترین فاصله از آتش سوزی رساند. البته به فاصله یک روز یعنی ۱۷ تیرماه مخزن دیگری در این پتروشیمی طعمه حریق شد. هرچند احتمال سرایت حریق به سایر مناطق وجود داشت اما، این آتش سوزی پس از سه روز بدون خسارت جانی خاموش شد.
خوراک پتروشیمی بوعلی سینا نفتای سبک و سنگین است که در نهایت به محصولاتی نظیر پارازایلن و بنزن تبدیل میشود. پس از بنزن، پارازایلن مهمترین مواد آروماتیکی محسوب میشود. پارازایلن به طور عمده برای تولید دی. ام. تی و پی.تی. ای مصرف میشود که این ۲ محصول در ساخت پلی اتیلن ترفتالات استفاده میشود که میتواند در ساخت و تولید پلی استرها، الیاف مصنوعی، فیلم عکاسی، صنایع داروسازی، حشره کشها، حلالها و بطری نوشابه و آب معدنی کاربرد داشته باشد.
داود محبی، کارشناس حوزه پتروشیمی با بیان اینکه پتروشیمی بوعلی سینا محصولات خود را به منظور تولید پت که تابستان سال جاری به چالش جدی تبدیل شده بود، در اختیار پتروشیمی تندگویان قرار میدهد، اظهار داشت: حال با توجه به اینکه تولیدات این پتروشیمی را از دست دادهایم، تندگویان برای تأمین نیاز خود، دست به دامان پتروشیمی نوری در عسلویه شده است. به دلیل فاصله زیادی که بین این دو پتروشیمی وجود دارد، محصولات پتروشیمی نوری از عسلویه بارگیری شده و با کشتی به بندر ماهشهر میرسد. طی این مسافت موجب افزایش هزینههای تولید پت در پتروشیمی تندگویان شده است که در نتیجه بر قیمت عرضه این محصول در بورس تأثیر گذاشته و موجب شده نرخ پت عرضه شده در بورس با وجود اهرمهایی برای کنترل قیمت، افزایش یابد.
وی افزود: سال گذشته در گرمترین روزهای سال صنعت بطری سازی کشور با مشکل کمبود پت به عنوان ماده اولیه ساخت بطریهای نوشابه و آب معدنی مواجه شد. عدهای معتقد بودند که این کمبود پت به دلیل کاهش تولید پتروشیمی تندگویان بود که به دلیل تحریمها تصمیم گرفتند برای استفاده از حضور تیم خارجی در روند اورهال این پتروشیمی، زمان اورهال را زودتر اجرایی کنند.
به گفته محبی، البته یکی از دلایل بازار کساد پت، کاهش ارزش ریال در مقابل افزایش ارزش دلار بود. در چنین شرایطی محصولات خریداری شده از بورس به جای اینکه به مصرف داخل و بخش پایین دستی پتروشیمی برسد روانه بازارهای بین المللی میشد. در این حالت به دلیل کمبود پت در کشور نرخها بالا رفت تا اینکه دولت دست به کار شد و سقف رقابتی قیمت بورس را برداشت. در نتیجه این اقدام نرخ پت تا حدی منطقی شد.
این کارشناس صنعت پتروشیمی ادامه داد: حال با توجه به اینکه روزهای پایانی فصل سرما را میگذاریم و به زودی داغترین روزها را نیز تجربه میکنیم، نیاز به آب معدنی و سایر نوشیدنیها به شدت افزایش مییابد. این افزایش تقاضا در حالی است که نه تنها پتروشیمی بوعلی سینا وارد مدار تولید نشده است، بلکه با تأمین مواد اولیه پتروشیمی تندگویان از پتروشیمی نوری نرخ محصول پت در داخل بورس افزایش یافت. این گرانی نرخ محصول نسبت به نرخ موجود در بورس موجب میشود که جریان قاچاق این محصول مجدداً فعال شود.
نکتهای که در این میان اهمیت بیشتری دارد این است که چرا پتروشیمی بوعلی سینا با گذشته حدود دو سال و با توجه به اینکه عمده هزینه بیمه خود را دریافت کرده است، وارد حوزه ساخت و عملیات نمیشود.
میزان خسارت وارد شده به پتروشیمی بوعلی سینا حدود ۱۲۰ میلیون دلار ارزیابی شده که از این میزان بخش عمده آن توسط بیمه پرداخت شده است.