فراهم شدن زمینه پیوستن ایران و برقراری تجارت آزاد با اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا، فرصت بزرگی برای تجارت خارجی ایران فراهم آورده است که باید از این فرصت نهایت بهره را برد.
معاونت امور بین‌الملل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران در گزارشی، ظرفیت‌ها و فرصت‌های الحاق ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا را بررسی کرد.
قرارداد موقت تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا کمتر از دو هفته دیگر و از اوایل آبان ماه امسال وارد مرحله اجرایی خواهد شد. با اجرای این قرارداد، 864 قلم کالا از دو طرف مشمول تجارت ترجیحی میشود و 503 قلم کالای ایرانی نیز مشمول تجارت ترجیحی و 70 قلم از این تعداد نیز مشمول تعرفه صفر خواهد شد.
طی سال 2014 میلادی و به دنبال مطالبه صادرکنندگان و اتاق‌های بازرگانی کشور از دولت مبنی بر عضویت ایران در اتحادیه گمرکی اوراسیا، مذاکرات برای پیوستن ایران به این اتحادیه اقتصادی به مدت دو سال به طور انجامید و سرانجام در اردیبهشت ماه سال 1397 و در اجلاس سالانه اوراسیا در شهر آستانه قزاقستان، موافقت‌نامه ایجاد یک منطقه آزاد تجاری بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا به صورت آزمایشی و برای یک دوره سه ساله با موافقت کشورهای عضو به تصویب رسید.
بر اساس اهداف تعیین شده در این موافقت‌نامه، پس از مرحله کاهش تعرفه‌های تجاری و با گذشت یک‌سال از اجرای آن، مذاکرات برای امضای قرارداد تجارت آزاد میان ایران و این اتحادیه آغاز و برآورد میشود که فرآیند ورود ایران به اتحادیه اوراسیا حداکثر 10 سال به طور انجامد.
بر اساس گزارش معاونت امور بین‌الملل اتاق تهران، الحاق ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا، با توجه به دوران سخت تحریم‌ها که کسب‌و‌کار بین‌المللی بنگاه‌های اقتصادی ایران را دچار چالش کرده، از اهمیت بسزایی برخوردار است.
بر این اساس، کاهش و حذف تعرفه برای بیش از 500 قلم کالا در زمینه‌های مواد غذایی، کشاورزی، محصولات لبنی و پروتئینی، معدنی، دارویی، پوشاک و منسوجات، پلاستیکی، لوازم ورزشی و اسباب‌بازی، فرش و کفپوش، مواد شوینده، مصالح ساختمانی و تنباکو، می‌تواند ظرفیت قابل توجهی را برای جهش در مبادلات تجاری و به ویژه توسعه و رونق بیشتر صادرات غیرنفتی با کشورهای همسایه را فراهم کند.
گزارش معاونت امور بین‌الملل اتاق تهران همچنین به نقش روسیه و حضور این کشور در اتحادیه اقتصادی اوراسیا اشاره دارد و بر این اساس، روسیه به عنوان مهم‌ترین کشور عضو این اتحادیه، حداقل با 9 کشور اقیانوس هند و در حدود 68 میلیارد دلار مبادله بازرگانی دارد و از این رو، جایگاه ویژه کریدور شمال-جنوب قابل توجه و اهمیت است و ایران می‌تواند به عنوان حلقه اتصالی بین این کشورها با روسیه و دیگر کشورهای عضو اوراسیا بدل شده و زمینه حضور سرمایه‌گذاران آسیای شرقی و هند را فراهم کند.
این گزارش همچنین تاکید دارد که در شرایطی که ارزش پول ملی ایران در برابر ارزهای خارجی کاهش پیدا کرده است، کالاهای ساخت ایران می‌تواند با قیمت کمتر در اختیار مشتریان کشورهای حوزه اوراسیا قرار گیرد، علاوه بر این، از ارز ملی به عنوان ارز جایگزین در مبادلات تجاری ایران با کشورهای عضو این اتحادیه می‌توان در راستای کاهش آثار تحریم‌ها استفاده کرد.
در گزارش معاونت بین‌الملل اتاق تهران پیشنهادها و راهکارهایی برای استفاده بهینه از فرصت الحاق ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا مطرح شده است. از جمله آنکه وزارت صنعت، معدن و تجارت در صدور ممنوعیت‌های موردی صادرات به بهانه تنظیم بازار داخل تجدیدنظر کند و عوارض صادرات به کشورهای عضو این اتحادیه را کاهش دهد.
همچنین پیشنهاد شده است که گمرک ایران، در بخش قوانین و تعرفه‌ها اقدام به همسان‌سازی با گمرکات کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا کند و یکسان‌سازی کدهای تعرفه اقلام برحسب کدهای تعرفه 10 رقمی که در میان کشورهای عضو این اتحادیه مرسوم است، در دستورکار قرار دهد.
همچنین این پیشنهاد از سوی معاونت بین‌الملل اتاق تهران مطرح شده است که بانک مرکزی در راستای ایجاد کانال مالی و بانکی میان ایران و اعضای این اتحادیه دست به کار شود و استفاده از ارز ملی کشورها را در دستورکار قرار دهد.
در گزارش معاونت بین‌الملل اتاق تهران، پیشنهادهایی نیز روی میز بخش خصوصی قرار گرفته است. بر این اساس، تشکیل اتاق بازرگانی مشترک ایران و اوراسیا، برگزاری همایش‌ها و سمینارهای تخصصی با هدف ایجاد آمادگی برای تجار و بازرگانان و همچنین همکاری با اتاق‌های بازرگانی کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا که در عضویت اتاق بازرگانی بین‌الملل هستند برای ایجاد سامانه یکپارچه تبادل گواهی مبدا با همکاری گمرکات کشورها، از جمله راهکارهای پیشنهادی مطرح شده از سوی معاونت بین‌الملل اتاق تهران است.