قیمت دلار و سکه در بازار آزاد طی روزهای اخیر درحالی سیر صعودی را طی می کند که کارشناسان اقتصادی و فعالان بازار معتقدند هیچ دلیل اقتصادی برای افزایش قیمت‌ها وجود ندارد.
ثبات بازار ارز در روزهای اخیر دچار نوسان شده و قیمت‌ها روندی صعودی یافته است به طوری که نرخ دلار دیروز حدود ۶۰۰ تومان بالا رفت. بهای دلار از حدود ۱۱ هزار و ۲۰۰ تومان در حدود سه هفته پیش، به رقم ۱۳ هزار و ۵۵۰ تومان در صرافی‌های بانکی رسیده و بهای یورو نیز ۱۴ هزار و ۸۵۰ تومان شده است.
درباره چرایی این افزایش قیمت، دلایل مختلفی بیان می شود که برخی از آنها عوامل داخلی و شماری دیگر عوامل بیرونی به شمار می روند.
جدا از عوامل تاثیرگذار در افزایش قیمت دلار و سایر ارزها، آنچه که اهمیت دارد این است که حجم تقاضا برای ارزهای عمده در بازار تا حد زیادی بالا رفته است.
همچنین انتظارات تورمی نیز شکل گرفته و فعالان این بازار اینگونه اعلام می کنند که قیمت ها همچنان رشد خواهد کرد.
انتظارات تورمی بنزین
اگرچه غیرمنطقی است اما در ایران همه چیز به نرخ بنزین ارتباط پیدا می کند، از گوجه فرنگی و سیب زمینی گرفته تا خودرو و دلار.
«وحید شقاقی» کارشناس اقتصادی روز سه شنبه در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا درباره عوامل تاثیرگزار بر نوسان نرخ ارز در روزهای اخیر، گفت: چهار عامل باعث افزایش قیمت دلار و سایر ارزها در کشور شده‌اند.
این کارشناس بازار ارز با بیان اینکه عامل نخست، انتظارات تورمی پس از افزایش قیمت بنزین است، افزود: معمولا هر افزایش قیمتی در بنزین انتظار افزایش قیمت‌ها در سایر کالاها را به دنبال دارد که دلار نیز یکی از آنهاست.
وی خاطر نشان کرد: البته تاثیر افزایش قیمت بنزین بر نرخ دلار، کوتاه مدت بوده و نمی تواند بلند مدت باشد.
افزایش تقاضا برای سفرهای خارجی
به طور سنتی در روزهای پایانی سال میلادی و نزدیک تعطیلات نوروز میزان سفرهای خارجی افزایش می‌یابد که معمولا متقاضیان از ماه‌ها جلوتر اقدام به خرید ارزهای مورد نیاز می‌کنند.
این کارشناس اقتصادی اظهار داشت: عامل دومی که افزایش نرخ دلار را موجب شده، رشد تقاضا برای سفرهای خارجی است. با توجه به نزدیک شدن به سفرهای پایان سال میلادی و سپس پایان سال خورشیدی، میزان تقاضا برای دلار و سایر ارزها بالا می رود.
نزدیک شدن به زمان تسویه بانک‌ها و شرکت‌ها
ماه های پایان سال زمان تراز کردن صورت‌های مالی و تسویه بدهی‌ها و صاف کردن حساب‌های بانک‌ها و شرکت‌هاست به همین دلیل تقاضا برای دلار و سایر ارزها بالا می‌رود.
وی اضافه کرد: عامل سوم نزدیک شدن به زمان تسویه حساب‌های بانک و شرکت هاست که تقاضا برای دلار و ارز را بالا برده و به تبع آن، قیمت ها رشد می کند.
ناآرامی در عراق
این کارشناس بازار ارز اظهار داشت: چهارمین و مهم ترین عامل افزایش قیمت دلار، ناآرامی های اخیر در کشور عراق به عنوان مهم‌ترین شریک تجاری ایران است.
شقاقی با اشاره به حجم بالای همکاری اقتصادی و تجاری ایران با عراق گفت: تا پیش از ناآرامی های اخیر در عراق، بیشتر بازرگانان عراقی حاضر بودند از ریال در مبادلات تجاری خود با ایران استفاده کنند، اما پس از تشدید درگیری ها در عراق تقاضای آنها برای دلار، درهم و دینار بالا رفته است.
وی اظهار داشت: مبلغ بالای مبادلات تجاری بین دو کشور باعث افزایش زیاد تقاضا برای دلار و سایر ارزها شده است.
این کارشناس اقتصادی یادآور شد: در ماه های اخیر به علت همراهی امارات با بازرگانان و صرافان ایرانی، شرایط برای مبادلات تجاری و نقل و انتقال ارز بهتر شده و آرامش در بازار برقرار بود.
وی درباره چشم انداز بازار ارز گفت: در صورت کاهش ناآرامی‌ها در عراق، میزان تقاضای دلار و سایر ارزها در بازار کاهش یافته و بازار ارز به ثبات می‌رسد.