سال 2019 تا یک روز دیگر به پایان می رسد. در گزارش پیش‌رو نگاهی به روندهای اثرگذار بر بازار پتروشیمی در سراسر دنیا در سال میلادی جاری خواهیم داشت.
پتروشیمی همواره صنعتی چرخه‌ای بوده است، بازیگران و فعالان این صنعت به خوبی با افت و خیزها و نوسان‌های این صنعت مانوس و سازگار شده‌اند، گرچه براساس پیش‌بینی‌ها، چشم‌انداز برای سال 2019 خوشبینانه ترسیم شده بود، اما بازارهای پتروشیمی چالش‌هایی را پیش‌روی خود داشت.
از یک سو، در فرآیند انتقال انرژی، صنعت پتروشیمی همچنان به عنوان یکی از عوامل رشد تقاضای آینده نفت خام باقی می‌ماند و در این میان سریعترین رشد را هم خواهد داشت. در نتیجه بسیاری از شرکت‌ها در بحث زنجیره ارزش انرژی، به دنبال افزایش عرضه محصولات پتروشیمی هستند.
از سوی دیگر، رقابت شدید در بازار پلاستیک بخش‌هایی از صنعت پتروشیمی را به خاطر دلایل اشتباه در صدر قرار داده است، در حالی که جریان‌های مخالف بیشتری ثبات آن را به خطر انداخته است.
بنابراین، حال باید بررسی کرد که چه مواردی پایه و اساس بازارهای پتروشیمی در سال 2019 را تحت تاثیر قرار داد؟
این پنج مورد بعضی از نکات برجسته این رخدادها در سال 2019 به شمار می‌آید.
1. شرایط اقتصادی جهان: تولید ناخالص داخلی (GDP) پایین‌تر سبب کند شدن روند رشد پتروشیمی‌ها می‌شود
بخشی از مواجهه با شرایط تولید ناخالص داخلی پایین، به دلیل جنگ تجاری ایالات متحده آمریکا و چین بوده و این موضوع سبب شده است که این فضا کاملا حس شود، به‌طوری که ما شاهد کاهش مصرف مواد شیمیایی پایه برای تولید بلوک‌های ساختمانی صنعت بودیم.
تاثیر در زنجیره ارزش متفاوت بود، با این حال، کندی آهنگ رشد بازارهای پتروشیمی در سال 2019 میلادی، در مقایسه با سال‌های اخیر کاملا محسوس بود.
2. پویایی نفت و خوارک سبب تشدید رقابت شد
قیمت‌های جهانی نفت خام در سال 2019 در سطوح پایین 60 تا 70 دلار برای هر بشکه داد و ستد شد. توازن بین عرضه و تقاضا جهانی و قیمت‌های خوراک پتروشیمی‌ها به‌طور قابل ملاحظه‌ای تحت تاثیر رشد تولید نفت در ایالات متحده آمریکا بوده و این خود نشان‌دهنده تشکیل یک زنجیره ارزش جهانی است که به‌طور فزاینده‌ای بهم پیوسته شده است. رقابت میان خوراک‌ها نیز به‌طور قابل توجهی نیز با افزایش روبه‌رو شده است.
3. مازاد عرضه جهانی: چالش عرضه‌محور
صنعت جهانی پتروشیمی نسبت به سطح پایه انتظارهای رشد تقاضا، وارد دوره ای از مازاد عرضه می‌شود. این شرایط عملیات تولید در بسیاری از مواد شیمیایی پایه را در شرایط رکود قرار می‌دهد.
این شرایط ریشه در چرخه سرمایه‌گذاری‌های پیشین پنج تا هفت سال گذشته دارد. دوره‌ای که به‌طور کلی افزایش نرخ‌‌های عملیات و سوددهی سبب چرخه بالای شرایط صنعت می‌شود. امروز شرایط متفاوت به نظر می‌رسد، برای نمونه اتیلن از اوج بازه زمانی 2017/2018 خارج می‌شود و انتظار می‌رود این روند کاهشی تا اواسط دهه آینده تداوم داشته باشد.
4. چرخه صنعت پلاستیک
فشار جهانی بر استفاده از پلاستیک و دفع زباله‌های پلاستیکی، تأثیری بی‌سابقه بر کل این صنعت داشته است، بخش زیادی از واکنش‌ها روی صنایع بسته‌بندی متمرکز بوده است، اما اثر بلندمدت اقتصاد استفاده از زباله‌های پلاستیکی پیامدهایی واقعی برای بازار نفت به دنبال خواهد داشت. رزین‌های تولیدی مستقیم از نفت و گاز از خوارک واحدهای پتروشیمی، یکی از عوامل رشد سریع برای تقاضای جهانی نفت خام به شمار می‌آید.
تعهدهای استفاده از زباله‌های پلاستیکی هنوز تاثیر عمده‌ای بر مصرف مواد پلاستیکی به عنوان خوراک نداشته است، اما شرکت‌های شیمیایی و برندها در این زمینه گام‌هایی را برداشته‌اند، برای نمونه شرکت انگلیسی-هلندی شل، به‌تازگی از برنامه خود برای استفاده از میلیون‌ها تن زباله‌های پلاستیکی در واحدهای شیمیایی خود تا سال 2025 میلادی خبر داده است.
این آغاز روندی رو به رشد است، هر چه پلاستیک‌های بیشتری به مواد Virgin تبدیل شوند، این شرایط سبب کاهش تقاضا برای تولید و ظرفیت‌های جدید می‌شود.
5. تکامل فناوری: 2 تغییر عمده
در سال 2019 میلادی شاهد دو تغییر عمده در بخش فناوری بودیم که در منتها الیه زنجیره ارزش قرار دارد.
نخستین آن، تمرکز بیشتر بر فناوری فرآیند تبدیل مستقیم نفت خام به مواد شیمیایی (COTC) بود، نسل نخست این تاسیسات به‌طور سنتی حدود 15 تا 20 درصد از نفت خام دریافتی را به محصولات پتروشیمی تبدیل می‌کند. دومین نسل این تاسیسات، که قرار است به‌زودی در چین راه‌اندازی شود، این مقدار را دو برابر خواهد کرد، در سال 2019 میلادی شرکت ریلانیس اینداستریز هند و سعودی آرامکو عربستان تمایل شدیدی به نسل سوم این تحولات نشان دادند به‌گونه‌ای که مقدار محصولات پتروشیمی تولیدی از نفت خام به 70 درصد می‌رسد.
چرخش دوم بر فناوری‌های مقابله با زباله‌های پلاستیکی متمرکز بوده است، این تمرکز بر حرکت از بازیافت مکانیکی به سمت بازیافت شیمیایی کارآمدتر بوده است. چند کارخانه آزمایشی در اروپا توسعه یافته است، گرچه حجم تغییرآنها اندک خواهد بود.
پاتریک کربای
تحلیلگر بازار الفین‌ها
منبع: وودمکنزی