روز پنج‌شنبه، قیمت فروش ارز بازیگران بازارساز بین ۱۰۰ تا ۱۳۰ تومان پایین‌تر از قیمت بازار بود. این موضوع موجب شده بود که بسیاری از معامله‌گران تمایل داشته باشند که از این بازیگران اقدام به خرید کنند. از آنجا که در مقطعی خرید از این بازیگران نیاز به کارت ملی داشت، معامله‌گران شروع به اجاره کارت ملی سایر افراد کردند.
ظهر پنج‌شنبه بازار تحت‌تاثیر عرضه شب پیش قرار داشت، ولی به مرور توانست راه خود را از قیمت مداخله‌ای جدا کند و حتی در مقطعی به کانال ۴ هزار و ۷۰۰ تومان قدم بگذارد. بازیگران بازارساز با مشاهده این شرایط، شیوه عرضه خود را تغییر دادند و قیمت ارز مداخله‌ای را به بازار نزدیک کردند.
این اقدام موجب شد که جو هیجانی بازار کاهش پیدا کند و دلار زیر کانال ۴ هزار و ۷۰۰ تومان و با قیمت ۴ هزار و ۶۸۰ تومان به کار خود پایان دهد. این قیمت ۳۵ تومان از نرخ ساعت بعدازظهر روز چهارشنبه کمتر بود و توانست رشد هفتگی شاخص ارزی را کند‌تر کند. دلار که ۲ هفته پیش افزایش ۳/ ۲ درصدی را به ثبت رسانده بود، در هفته گذشته به افزایش ۹/ ۰درصدی اکتفا کرد.
اهداف بازارساز از شیوه جدید عرضه
به‌نظر می‌رسد، بازارساز از عرضه دلار زیر قیمت بازار دو هدف مهم را دنبال می‌کرد؛ اول اینکه از ورود تقاضای جدید به بازار جلوگیری کند؛ دوم، دامنه نوسانی مشخص و کم‌نوسان‌تری را برای تغییرات قیمت دلار تعیین کند؛ در هفته‌های اخیر محدوده و مرزشکنی‌های دلار موجب شده بود که تقاضای جدید زیادی از افراد عادی وارد بازار شود.
یکی از راه‌های سریع جلوگیری از ورود تقاضای بیشتر به بازار ایجاد مانع بر سر راه رشد بیشتر دلار و قرار دادن آن در یک دامنه محدود در چند روز متوالی است، هدفی که به‌نظر می‌رسد بازارساز از غروب چهارشنبه با کمک ورود ارز پتروشیمی‌ها به بازار دنبال کرد. با توجه به ادامه عرضه ارز پتروشیمی‌ها در هفته جاری به‌نظر می‌رسد، بازارساز در ادامه نیز قصد دارد مانع از مرزشکنی جدید افزایشی برای دلار شود. در کنار این می‌توان گفت، به طور نامحسوس کف قیمت دلار نیز در بازار تعیین شده است و بازارساز به دنبال تعیین سقفی برای قیمت این ارز است که از سقف‌های پیشین کمتر باشد.
به گفته یکی از بازیگران باتجربه بازار، جو هیجانی کاهشی شدید چهارشنبه شب بر فروش ارز پتروشیمی‌ها حاکم بود و قیمت فروش حتی به زیر سطح ۴ هزار و ۵۵۰ تومان رفت. در این شرایط، برخی متقاضیان به دنبال پایین آمدن دلار تا کانال ۴ هزار و ۴۰۰ تومان بودند تا خریدهای خود را آغاز کنند. با این حال، بازیگران پتروشیمی قیمت را از سطح ۴ هزار و ۵۰۰ تومان پایین‌تر نبردند تا بتوان آن را به‌عنوان کف فعلی قیمت دلار در نظر گرفت.
تعدادی از کارشناسان این اقدام بازارساز را به فال نیک گرفتند. از نظر آنها، شرایط بازار ارز در شرایطی متناسب است که سقف و کف قیمتی در آن تا حد زیادی برای فعالان اقتصادی مشخص باشد و قیمت در یک دامنه مشخص نوسان کند. در مجموع می‌توان گفت، بازارساز نقص و کاستی بهره گیری سودجویان ارزی از خرید ارز ارزان را به جان خریده است تا بتواند در کوتاه‌مدت از خروج بازار از شرایط عادی جلوگیری کند و از سوی دیگر کم کم قیمت را در یک دامنه مشخص مدیریت کند.
اکثر کارشناسان اعتقاد دارند، با توجه به وجود متغیرهای بنیادی مانند افزایش نقدینگی و تغییر چهره آن، افزایش نرخ حواله درهم و ورود جریان تقاضای ارزی ناشی از اطمینان به بازار، بازارساز باید در کنار عرضه ارز از سایر ابزارها نیز بهره ببرد. پایین آوردن جذابیت بازار ارز برای معامله‌گران از طریق اقداماتی مانند افزایش نرخ سود یکی از این راه‌هاست.
روایت ورود ارز پتروشیمی‌ها به بازار
به گفته فعالان، غروب چهارشنبه و پنج‌شنبه هفته گذشته اطراف پاساژ افشار شلوغ تر از همیشه بود. دلیل این هیجانات و افزایش جمعیت معامله‌گران، ورود ارز پتروشیمی‌ها به بازار بود که از سوی برخی از نمایندگان آنها به فروش گذاشته شده بود. به گفته شماری از فعالان، حدود ساعت ۶ بعدازظهر روز چهارشنبه دو نماینده که خود را فروشنده ارز پتروشیمی‌ها معرفی می‌کردند، وارد بازار شدند و اعلام کردند که هر تقاضای دلاری را پاسخ خواهند داد.
آنها عرضه خود را با قیمت‌هایی نزدیک به بازار و نرخ ۴ هزار و ۷۱۵ تومان کلید زدند؛ ولی طولی نکشید که قیمت‌های خود را به‌صورت هیجانی پایین آوردند و حدود ساعت ۸ شب دلار را در کانال ۴ هزار و ۵۰۰ تومان عرضه کردند. این در حالی بود که در بازار موازی بازیگران نقدی بازار و معامله‌گران فردایی در برابر افت قیمت مقاومت می‌کردند و توانسته بودند قیمت را در انتهای کانال۴ هزار و ۶۰۰ تومان نگه دارند.
به‌نظر می‌رسد بازیگران ارز پتروشیمی‌ها و بازیگران ارزی صرافی منتخب بانک‌ها قصد داشتند با افزایش عرضه به میزان نامحدود، سایر معامله‌گران را از طریق هراس رشد بیشتر عرضه وارد موقعیت فروش کنند؛ ولی آنچه مسلم است معامله‌گران بازار کمتر از انتظار بازیگران رسمی به این اتفاق واکنش نشان دادند؛ وضعیت به‌گونه‌ای شده بود که می‌توان گفت بازار آزاد نیز در روز چهارشنبه دو نرخی شده بود: یکی نرخ بازیگران بازارساز و دیگری معامله‌گران غیررسمی پاساژ افشار.
ارز پتروشیمی‌ها در آخرین معاملات چهارشنبه زیر ۴ هزار و ۵۵۰ تومان نیز قیمت خورد. با شروع روز پنج‌شنبه بازار در ابتدا تحت تاثیر عرضه پتروشیمی‌ها قرار داشت؛ با این حال، زمانی که چند معامله‌گر وارد بازار شدند و قیمت خرید خود را ۴ هزار و ۶۵۰ تومان عنوان کردند، دیگر معامله‌گران با جسارت بیشتری وارد جریان خرید و فروش شدند. در این شرایط، بازیگران بازارساز قیمت عرضه خود را ۱۰۰تومان بالا آوردند و به اواسط کانال ۴ هزار و ۶۰۰ تومان آوردند. با این اقدام میزان تقاضای هیجانی کمی پایین آمد و هیجانات قیمت مدیریت شد.
کارت ملی یک میلیونی برای خرید دلار
در ساعات ابتدایی روز پنج‌شنبه، قیمت فروش ارز بازیگران بازارساز بین ۱۰۰ تا ۱۳۰ تومان پایین‌تر از قیمت بازار بود. این موضوع موجب شده بود که بسیاری از معامله‌گران تمایل داشته باشند که از این بازیگران اقدام به خرید کنند. از آنجا که در مقطعی خرید از این بازیگران نیاز به کارت ملی داشت، معامله‌گران شروع به اجاره کارت ملی سایر افراد کردند.
بر اساس گفته‌های یکی از حاضران در بازار، هر کارت ملی در روز پنج‌شنبه برای بسته‌های صد هزارتایی دلار حتی با قیمت یک میلیون تومان به فروش می‌رفت. به گفته او، معامله‌گران از این موضوع هراس داشتند که با خرید دلار با کارت ملی خود از سوی سازمان امور مالیاتی ردیابی شوند؛ بنابراین ترجیح می‌دادند که از کارت افراد دیگر استفاده کنند. همچنین در روزهای انتهای هفته معامله‌گران مرزی نیز تمایل زیادی به خرید ارز بازیگران بازارساز از خود نشان دادند؛ چراکه می‌توانستند آن را در مناطقی مانند سلیمانیه عراق با قیمت‌های بالاتری به فروش برسانند.
افت یورو و سکه
روز پنج‌شنبه یورو۱۰۰ تومان از ارزش خود را از دست داد و با خروج از مرز ۶ هزار تومانی با قیمت ۵ هزار و ۹۸۰ تومانی به کار خود پایان داد. در کنار افزایش حجم این ارز در بازار داخلی، تضعیف ارزش یورو در بازارهای جهانی در برابر دلار دیگر عاملی بود که به افت آن در بازار داخلی کمک کرد. همسو با کاهش قیمت دلار، در آخرین روز هفته، سکه تمام بهار آزادی در مسیر نزولی قرار گرفت و با ۷ هزار تومان کاهش به قیمت یک میلیون و ۵۲۲ هزار تومان رسید. بخشی از افت روز آخر سکه نیز ناشی از کاهش بهای اونس در بازارهای جهانی بود. ساعت ۳ بعدازظهر روز پنج‌شنبه طلای جهانی تا ابتدای محدوده هزار و ۳۱۰ دلاری پایین رفته بود. با وجود افت قیمت سکه در روز آخر، این فلز گرانبها در مجموع توانست در هفته گذشته ۹/ ۱ درصد افزایش را به ثبت برساند.