چند روزی هست که روی آرامش به بازار ارز بازگشته و نرخ دلار از ۵ هزار تومان به کانال 4500 تومانی رسیده است و حتی در معاملات ساعات پایانی هفته‌ای که گذشت نیز، قیمت به زیر 4500 تومان هم در برخی از صرافی‌ها رسیده بود.
روند رو به رشد نرخ ارز طی ماه گذشته، آنقدر جذاب بود که هر فردی با کوچکترین سرمایه، از نقاط دور و نزدیک به چهارراه استانبول می‌آمد تا بلکه برای حفظ ارزش پولش هم که شده، اندکی دلار بخرد و نگهداری کند بلکه برخی پیش‌بینی‌ها مبنی بر دلار 6 و 7 هزار تومانی به ثمر بنشیند و او هم کمی سود کند. برخی ها هم که در صف‌های طولانی صرافی‌های دولتی که نرخ را اندکی پایین‌تر از بازار عرضه می‌کردند، می‌ایستادند تا بلکه چند قدم آن طرف تر، دلار را در صرافی‌های دیگری بفروشند و یا به دست دستفروشان و موتورسواران خریدار ارز در راستای سبزه میدان و پاساژ افشار بفروشند و اندکی درآمد را با خود به خانه ببرند.
اما اکنون انتظارات در بازار ارز معکوس شده و دیگر کسی انتظار ندارد که قیمت حداقل تا پایان فروردین ماه سال 97، تغییر زیادی داشته باشد. بازار ارز دیگر به آرامش رسیده و به نظر هم نمی‌رسد که تلاطمی را در پیش داشته باشد، چراکه انتظار و تقاضایی هم برای خرید ارز به صورت غیرمنطقی وجود دارد و همین امر، منجر به روند رو به کاهش قیمت در بازار شده است.
یکی از صرافان میدان فردوسی می‌گوید: مراجعات به بازار ارز به شدت کاهش یافته و همین امر، نرخ را پایین آورده است. البته دولت هم وارد بازار شده و بالاخره عرضه را بالا برده است؛ اگرچه تنها یکی دو روز این اتفاق افتاد و اکنون عرضه‌های بانک مرکزی به روال قبل در حال انجام است و عرضه مازادی صورت نمی‌گیرد، اما تقاضا برای آن وجود ندارد.
وی می‌افزاید: با روند معکوس انتظارات در بازار ارز ، اکنون ارزهای بانک مرکزی که در صرافی های بانکها توزیع می‌شود، بدون مشتری مانده و بسیاری از مردم روزانه برای فروش ارز خود به بازار مراجعه می‌کنند؛ همین امر عرضه را بر تقاضا فزونی داده و مطابق با منطق اقتصادی، نرخ را کاهش داده است.
این فعال بازار ارز می‌گوید: قیمت اکنون در بازار به زیر 4500 تومان رسیده و به نظر هم می‌رسد که در هفته‌های آینده، باز هم روند کاهشی را سپری کند، حتی دولت اعلام کرده که قیمت هر دلار زیر 4 هزار تومان است و ممکن است که نرخ در حول و حوش همین رقم تا پایان سال آرام گیرد، یعنی پیش بینی این است که به 4100 تا 4200 تومان هم برسد.
تمام اینها در شرایطی است که ، بارها هشدار داده شده بود که سرمایه‌های خرد در این بازار ضرر می‌کنند و اکنون دقیقا همین اتفاق افتاده است و تمامی کسانی که برای سرمایه‌گذاری، رو به خرید ارز آورده بودند، اکنون ضرر و زیان بسیاری را متحمل شده‌اند؛ مگر کسانی که همان روزها به سختی و با واسطه و توسل به دلالان، دلار خود را فروخته و سودی بسیار اندک را به جیب زدند.
یک محاسبه سرانگشتی نشان می‌دهد که خرید هر هزار دلار در روزهای اوج قیمت با محاسبه نرخ 4700 تومانی برای دلار چهار میلیون و 700 هزار تومان تمام می‌شد و هر هزار یورو نیز با احتساب نرخ میانگین 6100 تومانی شش میلیون و 100 هزار تومان تمام می‌شد، در حالیکه اگر همان روز فرد دلار خریداری شده خود را به قیمت 4850 تومان هم می‌فروخت، حدود چهار میلیون و 850 هزار تومان به دست می‌آورد که 150 هزار تومان سود برای هر هزار دلار را نصیب خود می‌کرد. اما اگر فردی این دلار را نگه داشته باشد و اکنون بخواهد در بازار به هر دلیلی آن را بفروشد، صرافان آن را از وی به ازای هر دلار 4450 تومان می خرند که 4 میلیون و 450 هزار تومان می‌شود، پس او در حقیقت نسبت به خرید اولیه خود که 4 هزار و 700 تومان پرداخته است، 250 هزار تومان هم ضرر می‌دهد که این ضرر تنها در عرض چند روز اتفاق می‌افتد.
در عین حال، ولی الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی نیز اعلام کرده که در چند روز اخیر وضعیت نسبتا متعادلی را در رابطه با بازار ارز داشتیم و به نظر می‌رسد با این تعادل، شرایط مناسب و متعادلی ایجاد شده؛ این در حالی است که فعالیت‌ها و اقدامات سوداگرانه در بازار نگرانی‌هایی را ایجاد کرده بود که توسط تعدادی از افراد که مجاز به عملیات خرید فروش ارز نبودند، انجام می‌شد.
وی با بیان اینکه ضوابط و آیین نامه‌هایی برای خرید و فروش ارز وجود دارد و صرافی‌های مجاز تعیین شده‌اند، گفت: در همه کشورها نیز این حساسیت وجود دارد و برای جلوگیری از هرگونه اقداماتی که منجر به پولشویی وعملیات مبهم مالی می‌شود با افراد ناشناسی که در فضایی مبهم فعالیت‌هایی زیرزمینی انجام می‌دهند مقابله می‌شود. بعد از بررسی‌هایی زیاد با انسجامی که در دستگاه‌های مختلف ایجاد شد، نیروی انتظامی عملیات انجام داد و از فعالیت این افراد ممانعت کرد چراکه استمرار این فعالیت‌ها منجر به اخلال در بازارمی‌شد.
سیف گفته که ثبات بازار ارز در روزهای آینده بیشتر بروز پیدا می‌کند و می‌تواند زمینه ایجاد آرامش را در اقتصاد فراهم کند؛ این در حالی است که در رابطه با قیمت پیش‌بینی نمی‌کنیم، وضعیت تعادلی بازار قیمت رانشان خواهد داد و جهت‌گیری ما بر این خواهد بود که این تعادل زودتر ایجاد شود.
در این میان اگرچه انتظارها بر این بود که بانک مرکزی و دولت زودتر از این ها وارد بازار ارز شوند و بازار را مدیریت کنند، اما این کار دیرهنگام صورت گرفت؛ در حالیکه این سوال مطرح است که اگر بازار با مکانیزم هایی همچون تدوین بسته اوراق مشارکت ارزی و ریالی و نیز پیش فروش سکه قابل کنترل بود، چرا دولت زودتر از این وارد بازار نشد و بازار را مدیریت نکرد. این سوال بزرگی است که در ذهن بسیاری از فعالان اقتصادی وجود دارد.
به هرحال باید منتظر ماند و دید که نرخ دلار در روزهای پایانی سال، بر روی چه نقطه‌ای خواهد ایستاد و آیا بازار روند کاهشی خود را تا نرخ‌های نزدیک به 4 هزار تومان هم ادامه خواهد داد.