سال ۲۰۱۸ با تمام مسائل و مشکلات خود از قبیل جنگ تجاری ایالات متحده و چین، ترس از رکود اقتصاد جهانی و بازار پرنوسان نفت پشت سر گذاشته شد و در حال حاضر فعالان بازار پتروشیمی تمرکز خود را بر عوامل موثر بر سه ماه اول سال ۲۰۱۹ گذاشته اند. به نظر می رسد این بازار در سال ۲۰۱۹ غیر قابل پیش بینی تر از سال گذشته رقم بخورد.
احتمال تداوم رکود قیمت نفت تا ماه فوریه
نوسانات شدید در بازارهای نفت خام، تاثیر زیادی بر روزهای آخر سال ۲۰۱۸ داشت. با اینکه پیش‌بینی‌ها حاکی از قدرت گرفتن بازار پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن بود، اما کاهش قیمت انرژی این پیش‌بینی را تحت تاثیر قرار داد.نفت خام وست تگزاس اینترمدیت آخرین روزهای سال ۲۰۱۸ را اندکی بالاتر از بشکه‌ای ۴۵ دلار به پایان رساند. که با کاهش ۲۵ درصدی نسبت به شروع سال ۲۰۱۸ اولین سقوط را بعد از سه سال تجربه کرد. نفت خام برنت نیز در طول سال ۲۰۱۸ کاهش ۲۰ درصدی را پشت سر گذاشت و در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۸ قیمت آن به بشکه‌ای ۵۴ دلار رسید. به گفته تحلیلگران، نگرانی از رکود اقتصاد جهانی و همچنین اشباع بازار، برکاهش تولید اعضای اوپک غلبه کرد که در نهایت منجر به کاهش قیمت نفت خام شد.نگرانی‌های ناشی از تداوم عرضه بیش از حد در سال ۲۰۱۹ نیز ادامه دارد. بعضی تحلیلگران معتقدند که تضعیف قیمت نفت ممکن است تا ماه فوریه ادامه پیدا کند، این در حالی است که کاهش تولید اوپک در ماه ژانویه به میزان ۲/ ۱ میلیون بشکه به زودی بر عرضه جهانی تاثیر خواهد گذاشت.
تداوم تغییر در جریان تجاری
مناقشه ایالات متحده و چین بر سر اعمال تعرفه‌های دو جانبه، تاثیر زیادی در بازارهای پایین دست پلی‌اتیلن داشته است. ظرفیت تولیدی جدید ایالات متحده به ناچار مقصدی به جز چین را هدف قرار داده که این منجر به اشباع بازارهای جنوب شرق آسیا، ترکیه و اروپا در نیمه دوم سال ۲۰۱۸ شد.دو اقتصاد بزرگ جهان این جنگ تعرفه‌ای را در نشستی که پس از اجلاس گروه ۲۰ در آرژانتین در ماه دسامبر برگزار شد، به مدت ۹۰ روز متوقف کردند. با این حال، از آنجاکه این توافق تعرفه‌های موجود که هر دو طرف پیش از این بر یکدیگر اعمال کرده بودند، در بر نمی‌گیرد به احتمال زیاد ایالات‌متحده را وادار خواهد کرد برای ظرفیت‌های تولیدی جدید خود همچنان دنبال مقاصد جایگزین باشد، بنابراین بحران روابط همچنان بر جریان تجاری سال ۲۰۱۹ تأثیرگذار خواهد بود.
ادامه نگرانی‌ها در مورد کاهش ارزش ارزهای منطقه‌ای در برابر دلار و اقتصاد جهانی
کاهش ارزش ارز در بازارهای اصلی مانند ترکیه، چین و آسیای جنوب شرقی، یکی دیگر از نتایج این جنگ تجاری بود که تمایل برای واردات پلیمر از کشور آمریکا به این مناطق را در تعادل نگه داشت.نوسان نرخ برابری ارز در برابر دلار فاکتور مهمی است که با توجه به افزایش آتی نرخ بهره توسط بانک مرکزی ایالات متحده از یکسو و تاثیر جنگ تجاری ایالات متحده و چین بر اقتصاد ایالات‌متحده و معضلات متعدد سیاسی دولت ترامپ از سوی دیگر، باید در سال ۲۰۱۹ زیر نظر قرار بگیرد.نه تنها ایالات متحده، بلکه چین نیز به‌عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان با دریافت اولین سیگنال‌های مربوط به کاهش ارزش یوآن، اعتبارات بانکی با هزینه‌های بالاتر و پیش فرض‌های مالی ناشی از املاک و مستغلات، تاثیرات جنگ تجاری را احساس خواهد کرد.
ظرفیت‌های تولیدی جدید ایالات متحده
با وجود تاخیرهای به وجود آمده، ایالات‌متحده در سال ۲۰۱۹ خود را برای موج جدیدی از ظرفیت‌های تولیدی، مخصوصا برای پلی‌اتیلن آماده می‌کند.با توجه به اینکه پلی‌اتیلن سنگین HDPE و سبک خطی LLDPE تولید ایالات متحده شامل تعرفه اضافی ۲۵ درصدی می‌شوند، کمپانی‌های آمریکایی در جست‌وجوی مقاصد دیگری برای صادرات محصولات خود هستند.کمپانی فارموسا پلاستیک Formosa Plasticایالات متحده شروع به کار کارخانه جدید پلی‌اتیلن خود با ظرفیت ۸۰۰ هزار تن در سال را از نیمه اول سال ۲۰۱۹ به نیمه دوم به تعویق انداخته. این شرکت قصد دارد تا کارخانه جدید پلی‌پروپیلن خود با ظرفیت ۲۵۰ هزار تن در سال را در نیمه دوم سال ۲۰۲۱ و کارخانه تولید پلی‌وینیل کلراید با ظرفیت ۱۳۶ هزار تن در سال را به جای سال ۲۰۲۰ در سه ماهه آخر سال ۲۰۲۱ راه‌اندازی کند.گزارش شده که کمپانی‌های اکسون موبیل، ولیوندل‌باسیل در حال آماده شدن برای راه‌اندازی کارخانه تولید پلی‌اتیلن سنگین HDPE جدید خود به ظرفیت سالانه ۵۰۰ هزار تن و PE پلی‌اتیلن به ظرفیت ۶۵۰ هزار تن از اواسط سال ۲۰۱۹ هستند. کمپانی ساسول هم قصد دارد کارخانه پلی‌اتیلن سبک LPDE ۴۲۰ هزار تنی خود را در اوایل سال جاری راه‌اندازی کند.طبق گزارش کمیسیون تجارت بین‌المللی ایالات متحده (USITC)، صادرات پلی‌اتیلن PE در ایالات متحده در ماه اکتبر سال گذشته ۲/ ۱۳درصد و در کل سال ۹/ ۷۰ درصد رشد داشته است. بعضی از منابع صنعت انتظار دارند که راه‌اندازی کارخانه‌های جدید تولید LLDPE در سراسر جهان به عرضه و تامین طولانی مدت برای LLDPE منجر شود.
در سال جاری نه تنها ایالات متحده بلکه آسیا نیز در حال آماده شدن برای اضافه کردن ظرفیت‌های جدید است. قرار است حدود یک میلیون تن پلی‌اتیلن و ۳ میلیون تن پلی‌پروپیلن بر اساس تکنولوژی تبدیل زغال‌سنگ به الفین (CTO) در چین راه‌اندازی شود. ظرفیت‌های جدید احتمالا در کوتاه مدت روی بازار تاثیر خواهند گذاشت، گرچه این تاثیر ممکن است تحت‌الشعاع تاخیر در راه‌اندازی قرار بگیرد. همچنین در سال جاری دیگر ظرفیت‌های پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن قرار است در ویتنام، اندونزی، مالزی و فیلیپین آغاز به کار کنند. همچنین ظرفیت تولید مجتمع Sibur’s ZapSibNeftekhim در روسیه که قرار است اواخر سال ۲۰۱۹ راه‌اندازی شود سالانه ۵/ ۱ میلیون تن پلی‌اتیلن و ۵۰۰ هزارتن پلی‌پروپیلن خواهد بود.بریتانیا در حال آماده شدن برای خروج از اتحادیه اروپا در مارس ۲۰۱۹ است. طبق پیش‌بینی‌ها، از آنجاکه افزایش بالقوه موانع تجاری می‌تواند در زنجیره تامین و تولید در دوران پس از برگزیت اخلال ایجاد کند، مواد شیمیایی و تجهیزات حمل و نقل بیشتر از سایر بخش‌ها تحت تاثیر این اتفاق قرار خواهند گرفت.
براساس بیانیه سازمان تولیدکنندگان EEF در ماه دسامبر، تولیدکنندگان بریتانیایی بعد از برگزیت ممکن است شاهد کندترین روند رشد خود از سال ۲۰۱۵ باشند. زیرا عدم اطمینان از شرایط پس از برگزیت تقاضای خارجی را تحت تاثیر قرار داده و کسب و کارهای تجاری ممکن است با کمبود مواد اولیه مواجه شوند.نگرانی‌ها از رکود اقتصادی در اروپا و روند رو به رشد استفاده از مواد بازیافتی از جمله عواملی است که می‌تواند مصرف پلاستیک‌های دسته اول را در سال ۲۰۱۹ کاهش دهد. انتظار می‌رود شرکت‌های بیشتری با این جریان همراه شده و طرح‌های سرمایه‌گذاری خود را در جهت مدیریت ضایعات تغییر دهند.
درسال گذشته چند شرکت پیشرو متعهد شدند که در مسیر کاهش آلودگی پلاستیکی گام برداشته و برای بازیافت سرمایه‌گذاری کنند. چین در پی این جریان تصمیمی مبتنی بر ممنوعیت واردات ضایعات پلاستیکی در ماه ژانویه ۲۰۱۸ اتخاذ کرد که منجر به ایجاد بحران در کسب و کار بازیافت شد.بازار پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن در چین و جنوب شرق آسیا و ترکیه سال ۲۰۱۸ را آرام و پایدار به پایان رساند.کاهش قیمت پلی‌اتیلن برای برخی گریدها به پایین‌ترین میزان خود در ۱۰ سال اخیر نشان می‌دهدکه چشم انداز کوتاه مدت این بازار به شدت به نوسانات نفت خام وابسته است. بازارهای آتی عامل دیگری است که باید در چین مورد توجه قرار بگیرد. برخی از فعالان بازار معتقدند بازارهای جهانی پلی‌پروپیلن ممکن است روند آرام و پایدارتری در مقایسه با پلی‌اتیلن در پیش بگیرند.
از آنجا که عرضه و تقاضا در طول تعطیلات سال نو چینی در فوریه به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد، انتظار می‌رود در ماه مارس تقاضا برای پلی‌اتیلن در چین افزایش یابد. بنابراین با توجه به مزایایی از قبیل هزینه پایین‌تر، محموله‌های آمریکایی در سال ۲۰۱۹ به سمت بازارهای آسیایی پلی‌اتیلن سرازیر خواهند شد.فعالان بازار ترکیه انتظار دارند در سه ماهه اول سال ۲۰۱۹ همچنان با چالش‌های گوناگون اقتصادی روبه‌رو شوند. آنها همچنین تاثیر احتمالی تلاش برای کاهش استفاده از کیسه‌های پلاستیکی و انتخابات ماه مارس را روی بازارهای آتی ارزیابی خواهند کرد.در اروپا، قراردادهای اتیلن و پروپیلن در ژانویه به ترتیب با قیمت ۴۰ و ۳۵ یورو به ازای هر تن بسته شد که تاثیر زیادی بر تعیین روند بازار در این ماه خواهند گذاشت. محدودیت عرضه پلی‌پروپیلن از سقوط قیمت منومرها جلوگیری خواهد کرد، انتظار می‌رود اتیلن ماه‌های اولیه را به خاطر تعطیلی کراکرها با قدرت شروع کند اما در نیمه دوم سال به دلیل عرضه بیش از حد، تضعیف شود.
<همکو: اخبار و تحلیل صنعت پلیمر>
قیمت نفت و سوخت، قیمت مواد اولیه پلاستیک و پلیمر، قیمت ارز و دلار