پس از پایان تعطیلات سال نو و بازگشت فعالان بازار، به خلاصه ای از اخبار بازار محصولات پتروشیمی در سال 2017 می پردازیم.
نفت خام
خرید و فروش نفت خام نایمکس در 9 ماهه نخست سال 2017 در محدوده قیمت 55-45 دلار هر بشکه بود که در ماه اکتبر به دلیل نگرانی از کمبود عرضه جهانی آن، روند افزایشی به خود گرفت. بر همین اساس، قیمت نفت خام در سه ماهه پایانی 2017 و به ویژه طی هفته آخر دسامبر به بالاترین قیمت از ژوئن 2015 تاکنون رسید.
قیمت نفت برنت نیز در بازه زمانی ژوئن-دسامبر 2017 با بالاترین رقم از ماه می 2015 تاکنون دست یافت.
در سی اُم نوامبر 2017، کشورهای عضو اوپک و کشورهای غیر عضو با تمدید کاهش عرضه نفت خام تا پایان سال 2018 موافقت نمودند.
نفتا/اتیلن
قیمت نفتا در آسیا و اروپا در سه ماهه نخست سال 2017، روند کاهشی داشت در حالی که در نیمه دوم سال، روند صعودی به خود گرفت. بنابر اعلام منابع خبری، قیمت نفتا در آسیا و اروپا در حال حاضر به بالاترین میزان از سال 2014 تاکنون دست یافته است.
قیمت تک محموله ای اتیلن در آسیا نیز از اواسط ماه جولای به دلیل افزایش تقاضا، روند افزایشی داشته است.
ظرفیت های جدید اتیلن/ پلی اتیلن
بسیاری از تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی در کشورهای مختلف از جمله ایران، چین، هند و آمریکا، نرخ تولید اتیلن و پلی اتیلن خود را در سال 2017 افزایش داده و یا واحدهای جدیدی برای تولید این محصول، احداث نمودند.
شرکت شورون فیلیپس در آمریکا، واحد جدید تولید پلی اتیلن خود را در ماه سپتامبر در تگزاس راه اندازی نمود. هر واحد تولید پلی اتیلن این شرکت، ظرفیت تویلد سالیانه 500 هزار تن پلی اتیلن را دارد. همچنین، کراکر جدید این شرکت با ظرفیت سالیانه 1.5 میلیون تن در ماه دسامبر 2017 وارد چرخه تولید شد.
شرکت داو دوپونت نیز یک مجتمع جدید تولید اتیلن را در ماه سپتامبر در تگزاس راه اندازی نمود و واحد تولید پلی اتیلن خود با نام ELITE را ارتقاء داد. در حال حاضر، ظرفیت تولید سالیانه شرکت داو دوپونت به 1.5 میلیون تن اتیلن و تولید پلی اتیلن در شرکت ELITE به 400 هزار تن در سال رسیده است.
شرکت ریلاینس هند نیز واحد تولید پلی اتیلن خود در جامناگار را با ظرفیت تولید 1 میلیون تن در سال در اواخر ماه سپتامبر به بهره برداری رساند. بنابر گزارش فعالان بازار در چین، قیمت محموله های پلی اتیلن هند در سه ماهه گذشته، نسبت به سایر محموله ها ارزانتر بوده است. البته به ندرت، برخی از محموله های آسیای جنوب شرقی و ترکیه با قیمت های رقابتی تری عرضه شدند.
ایران نیز برنامه هایش را برای توسعه واحدهای جدید ولید محصولات پتروشیمی با همکاری و سرمایه گذاری چند شریک خارجی در سال 2017 سرعت بخشید.
مشکلات بانکی ایران و چین و تأثیر آن بر پلی اتیلن سنگین
در ماه می 2017، بسیار از تجار چینی اعلام کردند که به دلیل برخی محدودیت ها در گشایش اعتبارات و روابط بانکی با ایران، در معاملاتشان با مشکل مواجه شده اند.
بر همین اساس، ایران به عنوان اصلی ترین صادرکننده HDPE به چین، سهم قابل توجهی از بازار این محصول را به علت بروز مشکلات بانکی از دست داد و صادرات HDPE از ایران به چین در بازه زمانی ژانویه-نوامبر 2017 در حدود 7.2% کاهش یافت. در این شرایط، عربستان سعودی از فرصت پیش آمده به نفع خود استفاده کرد و سهم صادرات خود به چین را در حدود 37% افزایش داد.
کاهش عرضه از سوی ایران باعث شد تا تقاضا برای HDPE در چین در نیمه دوم سال 2017 به میزان قابل توجهی افزایش یابد.
تنش قطر
اعضای شورای همکاری خلیج فارس شامل عربستان، بحرین و امارات متحده عربی در اوایل ژوئن 2017، سطح روابط دیپلماتیک خود با قطر را کاهش دادند که این مسئله، نگرانی هایی را در زمینه مسائل اقتصادی و عرضه محصولات بوجود آورد. با این وجود، این نگرانی ها تداوم نداشت و شرکت منتجات نسبت به صادرات محموله هایش از سایر بنادر اقدام نمود.
اجرای GST از سوی دولت هند
در نیمه دوم سال 2017، به دلیل اجرای سیاست اعمال مالیات بر ارزش افزوده که به ساخت، فروش و مصرف و نیز خدمات تعلق گرفت، تقاضا برای محصولات پلیمری هند به شدت کاهش یافت.
در مقیاس جهانی، اجرای این قانون، بیش از همه بر روی PVC تأثیر گذاشت و این کشور را به بزرگترین واردکننده PVC در جهان تبدیل نمود. تقاضا برای اغلب محصولات در هند به مدت چند ماه کاهش یافت و حتی پس از فصل باران های موسمی نیز به دلیل عدم شفافیت در روند قیمت ها، بهبودی در وضعیت تقاضا حاصل نشد.
طوفان هاروی
مجموعه ای از طوفان های مخرب از جمله هاروی و ایرما در ماه سپتامبر منجر به وارد آمدن 202 میلیارد دلار خسارت به ایالات متحده آمریکا شد. اکثر تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی در آمریکا ناچار به تعطیلی واحدهای خود شدند.
بر همین اساس، عرضه محصولات پتروشیمی در آمریکا به میزان قابل توجهی کاهش یافت. به عنوان مثال، قیمت تک محموله ای اتیلن در آمریکا، علیرغم کاهش صادرات و افزایش قیمت های پیشنهادی از سوی تولیدکنندگان، به علت کاهش عرضه، به بالاترین میزان در هفت ماهه پیش از آن رسید.
بروز رسانی شرکت ها
پتروناس و آراکو در پروژه RAPID که شامل یک پالایشگاه، یک کراکر و یک مجتمع پایین دستی تولید مواد شیمیایی است و ظرفیت تولید سالیانه 7.7 میلیون تن محصول را داراست با یکدیگر همکاری داشتند. پیش بینی می شود که این مجتمع در سال 2019 به بهره برداری برسد.
همچنین آرامکو سعودی، کل سهام پالایشگاه پورت آرتور را که بزرگترین پالایشگاه نفت آمریکا بشمار میرود را در ماه جولای خریداری نمود. همچنین، شرکت آرامکو در ماه نوامبر به منظور احداث یک مجتمع تبدیل نفت خام به مواد شیمیایی (COTC)، تفاهم نامه همکاری را با سابیک به امضاء رساند.
<همکو: اخبار و تحلیل صنعت پلیمر>
قیمت مواد اولیه پلاستیک و پلیمر ، قیمت نفت و سوخت ، قیمت ارز و دلار