به گفته ی رییس بخش اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان، بازیگران اصلی که توان ایجاد نوسان در بازار ارز دارند یا دولت یا شرکت‌های شبه دولتی مثل شرکت‌های پتروشیمی که سهم زیادی در صادرات دارند، هستند.

رییس بخش اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان با بیان این مطلب که موافق نظریه‌ای که عنوان می‌کند بازیگران غیررسمی باعث افزایش قیمت دلار شده‌اند، تصریح کرد: بازیگران اصلی که توان ایجاد نوسان در بازار ارز دارند یا دولت یا شرکت‌های شبه دولتی مثل شرکت‌های پتروشیمی که سهم زیادی در صادرات دارند، هستند، بنابراین بازیگران اصلی بازار ارز دولت و شرکت‌های شبه دولتی هستند.

" علیرضا شکیبایی"، به افزایش قیمت دلار اشاره کرد و گفت: دلار وسیله تبدیل ارزش کالاهای خارجی به ارزش کالاهای داخلی است و زمانی نرخ دلار افزایش پیدا می‌کند به طور طبیعی شاهد افزایش قیمت و تورم خواهیم بود.

وی از نتایج مثبت ومنفی قیمت دلار سخن به میان آورد و اظهار کرد: انتظار می‌رود که با افزایش قیمت دلار، هزینه‌های تولید یا هزینه‌های واردات افزایش پیدا کند اما نکته مثبت آن این است که به بهبود صادرات امکان دارد، کمک کند.

رییس بخش اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان رابطه قیمت دلار با ارزش پول ملی را معکوس دانست و بیان کرد: به لحاظ تئوری و عملی انتظار داریم با افزایش قیمت دلار، شاهد افزایش تورم، گرانی واردات و افزایش هزینه‌های تولید باشیم اما در مقابل نیز انتظار داریم که مشوقی برای صادرات شود.

وی ادامه داد: مطالعات نشان می‌دهد که در کشور ایران نکات مثبت افزایش دلار دیده نمی‌شود و هیچ‌گاه در زمان افزایش نرخ دلار، افزایش صادرات نداشته‌ایم و همواره در زمان ثبات ارزش دلار و پول ملی برنامه‌ریزی‌های بلند مدت‌تری برای صنعت یا توسعه صادرات داشته‌ایم و در آن سال‌ها افزایش صادرات داشته‌ایم و در مدت زمانی که ارزش پول ملی کاهش یافته است، صادرات قابل توجهی نداشته‌ایم.

این دکتری اقتصاد با تاکید برآنکه افزایش نرخ دلار هیچ نکته مثبتی برای اقتصاد ملی و اقتصاد کلان نداشته است، مطرح کرد: کاهش ارزش پول ملی فقط عوارضی همچون گران شدن واردات، افزایش قیمت‌ها و افزایش هزینه‌ها تولید برای کشور بر داشته است.

سفته‌بازان ماهی‌گیران این آب گل‌آلود 

وی با اعلام اینکه به هیچ وجه با افزایش قیمت دلار موافق نیستیم و هیچ اثر مثبت اقتصادی برای آن متصور نیستیم، تصریح کرد: سرمایه‌گذارانی نیز در اقتصاد وجود دارند که آنها را سوداگر یا سفته‌باز می‌نامیم و آنها با توجه به پیش‌بینی‌هایی که در آینده کدام کالا افزایش قیمت خواهد داشت، به آن سمت حرکت می‌کنند و منابع را به آن سمت سوق می‌دهند، معمولا آنها چند بازار را انتخاب و بر اساس آن کار خود را پیش می‌برند. 
شکیبایی بازار طلا، ارز، سکه، مسکن و خودرو را بازارهای مورد انتخاب سفته‌بازان دانست و عنوان کرد: اگر امروز سفته‌بازان و سوداگران تمایل به بازار ارز پیدا کردند یعنی بازار بهتر و قطعا سایر رقبای آنها مثل؛ طلا، سکه، سپرده‌های بانکی و ... متضرر می‌شوند و جذابیت خود را از دست می‌دهند.

وی ادامه داد: جابجایی منابع خصوصا در بخش مسکن و رفتن این منابع به سمت ارز اصلا برای اقتصاد ملی مناسب نیست به این دلیل علاقه‌داریم که نرخ ارز به ثبات برسد و قطعا در چنین شرایطی بی‌ثباتی قیمت ارز به نفع اقتصاد نیست.
این دانشیار دانشگاه شهید باهنر کرمان در پاسخ به این سوال که آیا قیمت دلار کاهش می‌یابد؟ اعلام کرد: متاسفانه بزرگترین عرضه کنندگان ارز در کشور، دولت است و دولت به طور طبیعی وقتی دچار کسری بودجه می‌شود، مقداری قیمت دلار را افزایش می‌دهد، پس انتظار ارزان شدن قیمت دلار را نداریم.
وی با اشاره به دلیل دیگر عدم کاهش قیمت دلار اضافه کرد: اگر افزایش نرخ دلار باعث افزایش صادرات می‌شد، بنابراین ممکن بود که قیمت دلار کاهش پیدا کند، ولی چون در صادرات اتفاقی رخ نمی‌دهد، طبیعتا عرضه ارز به بازار افزایش پیدا نمی‌کند لذا قیمت دلار کاهش محسوس پیدا نخواهد کرد.

مردم و دولت بازندگان اصلی افزایش قیمت دلار 

رییس بخش اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان با بیان این مطلب که موافق نظریه‌ای که عنوان می‌کند بازیگران غیررسمی باعث افزایش قیمت دلار شده‌اند، تصریح کرد: بازیگران اصلی که توان ایجاد نوسان در بازار ارز دارند یا دولت یا شرکت‌های شبه دولتی مثل شرکت‌های پتروشیمی که سهم زیادی در صادرات دارند، هستند، بنابراین بازیگران اصلی بازار ارز دولت و شرکت‌های شبه دولتی هستند.

وی با تاکید برآنکه برنده این چرخه بازار ارز دولت نیست، گفت: دولت با استفاده از این ترفند اشتباه، کسری بودجه خود را تامین می‌کند اما چون هزینه‌های تولید و تورم به تبع آن افزایش پیدا می‌کند، لذا خود دولت نیز متضرر خواهد شد حال ممکن به دلیل این تصمیم ناصحیح دولت و بانک مرکزی، گروه‌های ذینفعی(بازیگران بزرگ و خرد) از این افزایش سود می‌برند اما خود این گروه‌ها بازیگران بازار ارز نیستند بلکه با تصمیم دولت ممکن است از طریق رانت اطلاعاتی یا نوسانات بازار آگاه شده و سود می‌برند.

شکیبایی اقتصاد، مردم و دولت را بازندگان اصلی افزایش قیمت دلار برشمرد و مطرح کرد: بازار ارز تنها در اختیار همان سفته‌بازان و سودگرانی است که نقدینگی در اختیارشان است و وقتی پیش‌بینی کنند دولت مرتکب این اشتباه خواهد شد، از اشتباه دولت یا بانک مرکزی بیشترین نفع و سود را می‌برند، لذا سفته‌بازان برندگان این روزها هستند که این سفته‌باز می‌تواند یک فرد با سرمایه خیلی کم یا یک فردی که نقدینگی بسیار زیادی دارد، باشد.
وی با بیان اینکه افزایش قیمت دلار منجر به منفی شدن شاخص بورس می‌شود افزود: ممکن است برخی از افراد سپرده‌های خود را از بانک خارج کرده و به سمت بازار ارز بروند اما قطعا افرادی که این تصمیم را بگیرند، متضرر خواهند شد، ضمن آنکه سپرده‌های بانکی یکی از رقبای بازار ارز است.

علت عدم کاهش قیمت‌ها در ایران

این دکتری اقتصاد در پاسخ به این سوال که چرا در ایران قیمت کالایی افزایش پیدا می‌کند، هرگز ارزان نخواهد شد؟ گفت: این موضوع یک واقعیت است و تئوری‌های علمی این مهم را تایید می‌کنند، زیرا اقتصاد ما اقتصاد رقابتی نیست و ارتباطاتش با دنیای خارج باز نیست و وجود انحصارات بزرگ و دولتی هم در بحث ارز و بانک‌داری و هم در تولید تاثیر خود را خواهد گذاشت.

وی خطاب به دولت‌مردان گفت: این کارها را نکنند و دنبال روش‌های آنی و کوتاه مدت برای مدیریت اقتصاد نباشند و مقداری کارشناسی‌تر مسایل را دنبال کنند، قطعا آنچه اقتصاد ایران را نجات می‌دهد، افزایش کارایی و بهره‌وری است، نه افزایش نرخ ارز.

شکیبایی اضافه کرد: ما این روش‌ها را در گذشته تجربه کرده‌ایم، و سالیان متمادی است که کاهش ارزش پول داریم اما بهره‌وری، تولید و صادرات در اقتصاد چندان جهشی پیدا نکرده است و هنوز اقتصاد به صادرات نفت وابسته است و این وابستگی به نفت نشان‌دهنده این است که این کاهش ارزش پول ملی فقط برای حل مشکلات کوتاه مدت دولت‌ها، صادرکنندگان و برخی از بخش‌های اقتصادی بوده و تاثیر بلندمدتی نخواهد گذاشت لذا اقتصاد باید با سازوکارهای خودش رشد کند و توصیه می‌کنم که دولت‌مردان از این روش‌ها استفاده نکنند.

وی کاهش ارزش پول را یک استراتژی برای مدیریت اقتصاد کلان ندانست و افزود: تجربه ایران نشان داده است که این روش جواب نداده و نخواهد داد.

رییس بخش اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان مدیریت هزینه‌های دولت و جمع‌آوری مالیات به روش علمی را راهکارهای جلوگیری از کسری بودجه برشمرد و خاطر نشان کرد: هزینه‌های دولت زیاد شده است و دولت به شدت بزرگ شده است، پس برای جلوگیری از کسری بودجه باید دولت هزینه‌های خود را مدیریت کرده و هزینه‌های خود را کاهش دهد و این بزرگ شدن دولت اصلا منطقی نیست.

وی اضافه کرد: با توجه به اینکه قدمت جمع‌آوری مالیات در ایران به حدود 80 سال می‌رسد اما درآمدهای مالیاتی ما به شیوه علمی جمع‌آوری نمی‌شوند و هنوز به شیوه سنتی مالیات را جمع‌آوری می‌کنیم، لذا سهم مالیات‌ها در درآمد دولت بسیار ناچیز است که باید به سمت شیوه‌های علمی جمع‌آوری مالیات روی آوریم.

<همکو: اخبار و تحلیل صنعت پلیمر>

قیمت ارز و دلار، قیمت نفت و سوخت